Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Krótka opinia: fajna książka, ale dla nieco bardziej wymagającego czytelnika będzie wydawać się infantylna, zwłaszcza w warstwie językowej z uwagi na proste konstrukcje zdań i zastosowane zabiegi (np. dokładny opis ubioru każdej postaci jak w opowiadaniu napisanym przez ucznia). Bohaterowie zachowują się w sposób typowy dla anime (stereotypowe reakcje, przerysowane, teatralne działania), stąd można mieć wrażenie, że czyta się scenariusz do japońskiego filmu. Fabuły nie streszczam, bo można sobie przeczytać w opisie książki. W miarę postępu opowieści naprawdę polubiłem pracowników kawiarni i podobało mi się to, jak losy bohaterów się ze sobą splotły. Przedstawione historie są z założenia smutne, nawet przygnębiające, w każdym rozdziale jest też rozczulający twist, ale ze względu na dość krótką formę te historie nie wywołują takiego wzruszenia, jak można by się spodziewać. Nie mam doświadczenia z literaturą japońską, ale po przeczytaniu tej książki jestem ciekaw, czy inni autorzy też mają tak charakterystyczny i inny od zachodniego styl pisania.

Krótka opinia: fajna książka, ale dla nieco bardziej wymagającego czytelnika będzie wydawać się infantylna, zwłaszcza w warstwie językowej z uwagi na proste konstrukcje zdań i zastosowane zabiegi (np. dokładny opis ubioru każdej postaci jak w opowiadaniu napisanym przez ucznia). Bohaterowie zachowują się w sposób typowy dla anime (stereotypowe reakcje, przerysowane,...

Kupiłem tę książkę tylko dlatego, że była wyjątkowo duża promocja w księgarni, a tytuł i autor wydawali mi się znani. W kolejce do kasy zdążyłem tylko pobieżnie przeczytać kilka komentarzy w Internecie, po których pomyślałem, że będę mieć do czynienia z historią kontrowersyjną, obsceniczną, wulgarną, pełną przemocy, pornografii i ogólnie turpizmu. Na szczęście pomimo tych wypowiedzi kupiłem "Świat według Garpa", co okazało się jednym z najlepszych zakupów w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy.

"Świat według Garpa" Johna Irvinga przede wszystkich porwał mnie sposobem prowadzenia narracji. Autor pisze z dużą swobodą i lekkością, ironia przelewa się strumieniami przez kolejne akapity, co prawdopodobnie stanowi przyczynę niedocenienia przez tych czytelników, którzy czasami odbierają życie zbyt dosłownie wtedy, gdy nie pozostaje nam nic innego jak wtórować chichoczącemu się losowi.

Sama fabuła jest niesamowita i tak nieprawdopodobna, że w pewnym sensie staje się prawdziwsza niż samo życie i przyjmuje kształt pokracznej paraboli. Poszczególni bohaterowie stanowią zbiory konkretnych cech, przekonań i postaw moralnych, w których tak naprawdę próżno doszukiwać się jakiegokolwiek realizmu, a mimo to czytając tę książkę ma się ochotę co jakiś czas westchnąć "jakie to prawdziwe...". Oczywiście trzeba najpierw obrać świat przedstawiony ze skórki, żeby móc stwierdzić, ile mamy wspólnego z tymi postaciami, ile wspólnych obaw, nadziei, planów, ile znajomych uczuć i emocji, poglądów i uprzedzeń, ileż to analogicznych sytuacji oglądamy na co dzień w telewizji i Internecie. Świat według Garpa jest przerysowany i karykaturalny, ale gdy uświadomimy sobie, że to właśnie my - tu i teraz - żyjemy w tym świecie, powieść nabiera innego, słodko-kwaśnego smaku.

S.T. Garp jest synem Jenny Fields, kobiety, która wbrew woli swojej bogatej rodziny postanawia zostać pielęgniarką - jest to wg niej najlepsze zajęcie dla kogoś, kto jest do bólu praktyczny i nie ulega żadnym namiętnością. "S.T." to nie skrót czy inicjały - tak brzmi pełne imię Garpa, którego życie już od samego poczęcia (a ściślej sposobu, w jaki jego matka się zapłodniła) było w pewien sposób naznaczone dziwactwami Jenny Fields, która nawet po swojej śmierci stanowiła dominantę w życiu mężczyzny. Czytelnik towarzyszy Garpowi przez całe jego życia: od samego momentu koncepcji do śmierci; przeżywamy z Garpem jego dzieciństwo, okres dojrzewania, wchodzenie w dorosłość, początki i trudy kariery pisarskiej oraz emocje i obawy związane z zakładaniem własnej rodziny. Dzielimy z nim przemyślenia i codzienne sytuacje, co o dziwo okazuje się być strasznie fascynujące.

„Świat według Garpa” zawiera wiele rozważań na temat życiowych prawd, a tą najważniejszą spośród nich jest śmierć. Czynnik, nad którym Garp obsesyjnie stara się zapanować i przejąć kontrolę. Główny bohater chce zbudować świat bezpieczny dla siebie i swoich bliskich, jednak los co jakiś czas rzuca mu kłody pod nogi udowadniając, że to, co Garp tak pieczołowicie tworzy to tylko domek z kart, który może runąć pod wpływem niewielkiego podmuchu wiatru. Irving nie pozostawia nam złudzeń co do naszej śmiertelności - poprzez ciekawy zabieg polegający na umieszczeniu w ostatnim rozdziale krótkich biografii najważniejszych bohaterów zdradza ich losy po zakończeniu właściwej akcji powieści. W ten sposób wszystkie postaci ostatecznie umierają, a w raz z nimi następuje koniec całej historii.

"Świat według Garpa" to także obszerny komentarz na temat feminizmu, grup mniejszościowych oraz prawa ludzi do wolności i równości. Punktem wyjścia do tych rozważań jest postać Jenny Fields, która w wyniku nieprawdopodobnych zbiegów okoliczności i wbrew swojej intencji zostaje światowej sławy przedstawicielką ruchu feministek oraz guru outsiderów, a to wszystko w wyniku publikacji swojej autobiografii pt. "Seksualnie podejrzana". Pomimo absurdu, na którym pisarz opiera swoją powieść, udaje mu się zupełnie serio poruszyć wiele tematów, a to za sprawą narracji pisanej z perspektywy Garpa - mężczyzny, który próbuje zrozumieć świat i mechanizmy nim rządzące. Nie ma tu jednak prawienia żadnych komunałów, mowy-trawy czy czarno-białej retoryki działaczy goszczących w serwisach telewizyjnych. Nie ma tu miejsca na nudę. Są za to ukazane kuluary tych wszystkich medialnych sporów, nieporozumień i szerzącej się nienawiści, które często są okupione prywatnymi tragediami niewinnych ludzi.

„Świat według Garpa” to zgrabnie napisany pastisz życia, który w humorystyczny, ale niepozbawiony refleksji sposób pokazuje nasze zmagania z codziennością, nieporadne próby zapanowania nad losem i staranie okiełznania niemożliwych do poskromienia życiowych zawirowań. John Irving daje czytelnikom trudną lekcje na temat życia, ale też pokazuje, że pokrzepienie można znaleźć tam, gdzie są kochające nas osoby.

Kupiłem tę książkę tylko dlatego, że była wyjątkowo duża promocja w księgarni, a tytuł i autor wydawali mi się znani. W kolejce do kasy zdążyłem tylko pobieżnie przeczytać kilka komentarzy w Internecie, po których pomyślałem, że będę mieć do czynienia z historią kontrowersyjną, obsceniczną, wulgarną, pełną przemocy, pornografii i ogólnie turpizmu. Na szczęście pomimo tych...