,,Tezeida" to druga z fabularyzowanych powieści mitologicznych Stanisława Stabryły. Wcześniej czytałam ,,Klątwę Pelopidów", która mimo pewnych mankamentów podobała mi się do tego stopnia, że piszę o niej pracę magisterską. Mimo słabych opinii postanowiłam dać szansę innej książce autora.

Zgodnie z tytułem, historia skupia się na losach Tezeusza, począwszy od opuszczenia Trojzeny i wyruszenia do ojca w Atenach, przez pokonanie Minotaura, relacje miłosne z Ariadną czy Fedrą, porwanie Heleny, aż po śmierć. Autor nie skupia się tylko na przygodach, dodaje wątki polityczne związane z formowaniem się ustroju w Atenach, ale nie jest to źródło historyczne, a powieść bazująca typowo na różnych wersjach mitologii, zawierająca nadal elementy magii czy udziału bogów, więc moim zdaniem można ją uznać za fantastykę.

Po części rozumiem, skąd się wzięły bardzo niskie oceny tej książki. Jest to drugi z kolei czytany przeze mnie w ostatnim czasie retelling bardzo ,,klasyczny", niezmieniający wydźwięku oryginału, nawet niepróbujący dodawać bohaterom mitycznym motywów czy urealniać pewne elementy, które dzisiaj nas kłują (chociażby to, że pary zakochują się w sobie, idą do łóżka i planują wspólne życie po jednej rozmowie). Jako fanka psychologicznego, ,,jungowskiego" podejścia do mitologii byłam nieco rozczarowana prostotą fabuły i przemyśleń czy sprowadzaniem bohaterów do roli archetypów. O ile w ,,Klątwie Pelopidów" też było trochę tego typu zabiegów, zwłaszcza w scenach z wojny trojańskiej, tak postacie prowadzące fabułę, takie jak Klitajmestra czy Elektra, były dobrze i wielowymiarowo zarysowane. Tutaj natomiast wszystkie działania i zachowania Tezeusza zostały umotywowane tym, żeby całość toczyła się tak jak w mitologii - nie rozumiemy, dlaczego nagle zaufał ojcu, który próbował go zabić, czy jak szlachetny i honorowy młodzieniec stał się zdolny do porzucenia Ariadny na pewną śmierć czy porwania i przetrzymywania kobiet. Razi trochę łopatologiczne pokazywanie nam, kto jest dobry, a kto zły, i stereotypowe przedstawienie kobiet, szczególnie Ariadny i potem Heleny (która, moim zdaniem, była fajną, mądrą, odważną dziewczyną, ale narracja mówi nam, że jest zła i zepsuta). Mojej uwadze nie umknął też fakt, że w pewnym momencie Tezeusz odwiedza Epir i spotyka tam prawnuka Achillesa, który wspomina o Hermionie, córce Heleny... w momencie, gdy matka owej jest młodą dziewczynką.

Natomiast jeśli spojrzymy na tę historię nie jak na typową powieść, ale na zbiór opowieści związanych z Tezeuszem, które mają pokazać dzieje tego bohatera w przystępnej, połączonej formie, wypada ona całkiem dobrze. Autor ma przyjemny, płynny styl i książkę czytało mi się naprawdę miło. W porównaniu z ,,Klątwą Pelopidów" jest tu więcej opisów miejsc czy bohaterów, które są ładne i barwne, ale nie przytłaczają i nie dominują nad akcją. I chociaż zabrakło rozbudowanych motywacji, uczuć i ,,zabawy" mitem, to z jakiegoś powodu całość mnie wciągnęła i chciałam czytać dalej, a o niektórych postaciach i zdarzeniach opisanych przez Stabryłę nie miałam pojęcia. Podobał mi się wątek polityczny i pokazania Tezeusza nie tylko jako herosa i wojownika, ale jako króla, rozmaitych intryg i powiązań między stronnictwami. Jest też kilka bardziej mocnych, emocjonalnych fragmentów, chociażby odczucia Ariadny po porzuceniu czy Heraklesa po stracie rodziny. W porównaniu też do chociażby ,,Prywatnego życia pięknej Heleny", to tutaj mity i zdarzenia są opisane tak, że nie trzeba dużej wiedzy, aby zorientować się w fabule i można docenić aspekt edukacyjny.

Długo zastanawiałam się, jak ocenić tę książkę. Wahałam się między 6 a 7, ale ostatecznie postawiłam na wyższą ocenę, bo chociaż nie jest to idealna pozycja, to moim zdaniem nie zasługuje na tak niską średnią (zaledwie 5,7).


,,Każda wojna jest wielkim złem, które bogowie zsyłają na ludzi za ich winy, ale wojna bratobójcza jest najgorsza ze wszystkiego!"

,,Tezeida" to druga z fabularyzowanych powieści mitologicznych Stanisława Stabryły. Wcześniej czytałam ,,Klątwę Pelopidów", która mimo pewnych mankamentów podobała mi się do tego stopnia, że piszę o niej pracę magisterską. Mimo słabych opinii postanowiłam dać szansę innej książce autora.

Zgodnie z tytułem, historia skupia się na losach Tezeusza, począwszy od opuszczenia...