W 1095 roku papież Urban II wezwał do zbrojnej pielgrzymki do Grobu Pańskiego. Rozpoczęła się era chrześcijańskich wojen świętych, które z czasem nazwano wyprawami krzyżowymi. Na Wschód wyruszyły rzesze rycerzy europejskich, aby wyrwać Jerozolimę i Ziemię Świętą z rąk niewiernych. Jak zareagowała na to Polska, znajdująca się wtedy nieco na uboczu wydarzeń rozgrywających się w centrum Europy? Czy idea świętej wojny była bliska polskim władcom? Czy Piastowie włączyli się w ruch krucjatowy i podążyli do Ziemi Świętej? Czy święta wojna, uznawana za obowiązek każdego chrześcijańskiego władcy, była jednym z kierunków ich działań? Kiedy służyć miała zbawieniu, a kiedy stawała się doskonałym instrumentem polityki?

Wyprawa do Jerozolimy wiązała się z wieloma niedogodnościami: wydatkami i koniecznością opuszczenia na dłuższy czas swoich ziem. To mogło zniechęcać, zwłaszcza w dobie rozbicia dzielnicowego, które nie służyło stabilizacji kraju. Nie dziwi więc, że książęta piastowscy woleli realizować swój obowiązek świętej wojny jak najbliżej domu i chętnie wybierali aktywną rolę w misjach w rejonie Bałtyku, prowadzonych, by zlikwidować ostatni bastion pogaństwa

w Europie.

***

Książka wpisuje się w prowadzony obecnie w polskiej historiografii dyskurs na temat recepcji idei krucjatowych w Polsce średniowiecznej, udziału Polski w szeroko rozumianym ruchu krucjatowym i wpływie tej recepcji na polskie elity. Güttner-Sporzyński omówił przyswajanie sobie przez polskie elity pojęcia świętej wojny i stopniowe łączenie tego pojęcia z pojęciem krucjaty. Oryginalność tego ujęcia jest zaletą pracy. Drugą ważną zaletą jest dokładna analiza międzynarodowego tła recepcji idei świętej wojny w Polsce.

Prof. dr hab. Maria Starnawska (z recenzji)

Darius von Güttner-Sporzyński – doktor historii, wykładowca na Uniwersytecie w Melbourne. Zajmuje się dziejami średniowiecza, na które spogląda z szerszej perspektywy i bada je interdyscyplinarne. Poszukuje wzorców i schematów, zwłaszcza w dziedzinie historii idei

kultury. Istotne są dla niego kulturowe aspekty wojny, pamięci historycznej i tożsamości oraz duchowości człowieka wieków średnich. Podejmuje tematy związane z chrystianizacją, krucjatami, zakonami rycerskimi i papiestwem. Wśród jego szczególnych zainteresowań znalazła się historia państwa Piastów.