Spór o Stanisława Augusta
- Kategoria:
- historia
- Wydawnictwo:
- Państwowy Instytut Wydawniczy
- Data wydania:
- 1990-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1990-01-01
- Liczba stron:
- 472
- Czas czytania
- 7 godz. 52 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 83-06-01559-2
- Tagi:
- historia Polski XVIII wiek
"Spór o Stanisława Augusta" to nie tylko różnica zdań sine ira et studio o typowo intelektualnym znaczeniu między historykami, literatami, publicystami, ale namiętna, pełna aktualnych pasji dyskusja o słuszności wyboru drogi politycznej, którą kraj winien pójść na zakręcie dziejowym, gdy stanął w obliczu zagłady. Czy można było ocalić państwo, czy istniała szansa zapobieżenia rozbiorom, odwrócenia najstraszliwszej dla narodu klęski - zagłady Rzeczypospolitej? Polska, w XVIII wieku kraj słaby i bezbronny, o ograniczonej suwerenności, a równocześnie pod względem terytorialnym nadal jedno z największych państw Europy, uzyskała w 1764 roku króla, który konsekwentnie próbował realizować swój program reform politycznych. Celem tych reform miała być europeizacja i modernizacja kraju, co miało w konsekwencji doprowadzić do przeistoczenia Sarmatów w ludzi Oświecenia. Państwa ościenne, Prusy, Austria i Rosja - Trzy Czarne Orły - zmierzały do utrzymanie Rzeczypospolitej w niemocy i politycznej nicości, nie mogły więc aprobować zamierzeń Stanisława Augusta, który za pośrednictwem reform mógł doprowadzić do takiego wzmocnienia państwa, że miałoby ono szansę odzyskania pełni niepodległości utraconej w początkach XVIII w.
Stanisław August próbował lawirować, wygrywać wzajemne antagonizmy dzielące złowrogich sąsiadów, czynił kompromisy, szedł naprzód i cofał się, ale zawsze pozostał wierny zasadniczej linii swojej polityki: reformować, przeobrażać, co tylko można, wycofywać się z tego, co okazuje się nieosiągalne w danym momencie, odłożyć na później nawet najpiękniejsze poczynania, skoro budzą sprzeciw za granicą, i czekać, aż będzie lepsza koniunktura narodowa. Czy ta jego polityka nie była nadmiernie przezorna, czy rzeczywiście była tylko wynikiem słabości Rzeczypospolitej, czy też może odbiciem słabego charakteru króla, jego uległości, nieumiejętności wyrażenia ostrego sprzeciwu, pospolitego tchórzostwa, obawy o siebie samego, o swą koronę, w której tkwiło wprawdzie dużo cierni, ale równocześnie zapewniała dostatnią egzystencje osobistą? Jest wreszcie i dalsze zagadnienie bardzo istotne dla oceny króla jako polityka. Otóż Stanisław August sądził, że państwem najmniej niebezpiecznym dla Polski z trójcy jej sąsiadów jest Rosja. Uważał, że Rosja, mając najsilniejszą pozycję w Polsce, dąży i nadal będzie dążyła do utrzymania Polski jako państwa co prawda wasalnego, ale terytorialnie nieuszczuplonego. Spodziewał się, że carat sprzeciwi się podziałowym, zaborczym zamierzeniom Austrii i Prus. Nietrudno dostrzec w tej polityce króla wyraźne niekonsekwencje.
[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990]
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 36
- 36
- 11
- 5
- 3
- 2
- 2
- 1
- 1
- 1
Opinia
Spory, polemiki, wymiana argumentów, wszystko to, o ile prowadzone są w sposób kulturalny oraz z zachowaniem pewnych reguł nieodłącznych od danej nauki, przysparza wiele korzyści. Jednym z największych sporów w nauce historycznej jest ten, poświęcony ostatniemu królowi I Rzeczypospolitej. Andrzej Zahorski, jako wyśmienity znawca epoki stanisławowskiej, ukazał w swojej książce cały wachlarz opinii, krytyk i dyskusji wokół postaci i czynów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Kontrowersje jakie towarzyszyły temu tematowi już w drugiej połowie XVIII wieku, ciągną się po dziś dzień. Charakterystyczne jest to, że stosunek do króla Stanisława był dla wielu wyrazistym kryterium poglądów i postaw politycznych. Dla wielu też, awersja do linii politycznej Poniatowskiego mieszała się z bieżącą sytuacją polityczną, prowadząc do ahistorycznego zjawiska jakim jest prezentyzm. Nienawiść do króla i Rosji przysłaniała niektórym historykom (np. Jerzemu Łojkowi) możliwość bezstronnego podejścia do materiału historycznego. Słynny spór między Jerzym Łojkiem a Emanuelem Rostworowskim rozpalał swojego czasu umysły osób interesujących się czasami Stanisława. Dotknął on między innymi kapitalnego zagadnienia świadomości historycznej społeczeństwa oraz delikatnej kwestii odbioru treści historycznych przez poszczególne jednostki. Sprawę tę można sprowadzić do następującego cytatu ze "Sporu o Stanisława Augusta": "Uważał Rostworowski, że w pracach Łojka błędy i urojenia są wymieszane z elementami prawdy, co w oczach niedostatecznie krytycznego odbiorcy uwierzytelnia całość".
Książka stanowi fascynujące kalendarium dyskusji wokół Stanisława Augusta. Czytelnik może z tej konfrontacji przeciwstawnych argumentów wyrobić sobie własne zdanie na temat "Ciołka". Z pewnością warto się z nią zapoznać, aby to zdanie miało merytoryczne podstawy (w dobie zalewu "mądrości" płynących ze strony popularnych internetowych sprzedawców łatwych, goniących za sensacją historycznych rozwiązań).
Spory, polemiki, wymiana argumentów, wszystko to, o ile prowadzone są w sposób kulturalny oraz z zachowaniem pewnych reguł nieodłącznych od danej nauki, przysparza wiele korzyści. Jednym z największych sporów w nauce historycznej jest ten, poświęcony ostatniemu królowi I Rzeczypospolitej. Andrzej Zahorski, jako wyśmienity znawca epoki stanisławowskiej, ukazał w swojej...
więcej Pokaż mimo to