Opowiadania z nieoczekiwanym zakończeniem nie mogłyby być zatytułowane inaczej. Sam bowiem już tytuł mówi w zasadzie wszystko. Nie należy doszukiwać się żadnych przenośni, głębszych filozofii czy ukrytych sensów. Po prostu: zakończeń nie sposób przewidzieć, bo nie są ani typowe, ani nawet logiczne. Spływają niczym deus ex machina, z głupia frant, w dodatku mając niewiele wspólnego z realiami, jakie znamy lub jesteśmy w stanie sobie wyobrazić. Tak jakby bohaterowie w którymś momencie przekraczali niewidzialną linię między światami i wkraczali ze zwykłego życia w przestrzeń absurdu.

Na tom składają się zwykłe opowieści z niezwykłym zakończeniem i opowiadania niezwykłe, z marnym zakończeniem. Są zabawne, niesmaczne, dziwne, naciągane, nierealne, niewyobrażalne, pokrętne. Jedno zdołało mnie nawet zawstydzić, bo nie zrozumiałam puenty… Niemniej opowiadania są w wielu konfiguracjach, na wiele tematów i pewne jest to, każdy znajdzie przynajmniej jedno takie, które przypadnie mu do gustu.

Gruza stworzył minihorrory, pokraczne, rozłażące się w szwach stworki. Oglądamy migawki z życia, wycinki wyobraźni, w dodatku pomieszane i poplątane, jakby początki i końce nie należały do siebie, ale zaradny krawiec połączył je w zgrabną całość. Po przeczytaniu kilku z nich nie byłam tak bardzo ciekawa rozwoju akcji, jak tego, w którym momencie i w jaki sposób z pozoru zwykłe opowiadanie zmieni się w dziwoląga. Czasem działo się to dość niezdarnie, czasem subtelnie, niemal niezauważalnie. Być może dlatego "Opowiadania..." czytało mi się całkiem przyjemnie, chociaż z zasady krótkich form nie lubię - za szybko się kończą. Tym razem skupiłam się nie na treści jako takiej, ale na pomyśle w niej zrealizowanym.

I może nawet wyjątkowo chciałabym zobaczyć te obrazki na szklanym ekranie. Wyczuwam, że Gruza, tworząc je, kierował się wizją zobaczoną przez pryzmat taśmy filmowej i mimo uroku słowa pisanego, to przede wszystkim tam powinny one trafić.

Magdalena Wiśniewska