Ostatni tom i - niestety pożegnanie...Narratorką znowu jest tu Klaudyna. Klaudyna dojrzała, prawie trzydziestoletnia. Klaudyna, która najpierw czeka na powrót chorego męża, a później musi przeboleć jego śmierć. Klaudyna, która już wie co jest w życiu ważne i że miłość nie kończy się wraz z odejściem ukochanej osoby lecz trwa dalej. Klaudyna, którą polubiłam tak jak jedna kobieta idąca zawsze przez życie swoją drogą bez przejmowania się co pomyślą inni - lubi i szanuje drugą, która jest taka sama:). Jest tu także Anne, niestety...Anne, żałosne pnącze, które najpierw wyrwało spod siebie podporę w postaci opresyjnego męża, a potem nie potrafiło poradzić sobie z wolnością. Anne, ta szmaciana lalka, nie wiedząca czego w życiu chcieć i do czego dążyć, nie radząca sobie z własną seksualnością i szamocząca się jak wiewiórka w klatce - co za żałosne stworzenie...Ileż takich kobiet wokół nas. Kobiet, którym wstyd przyznać się, że bez mężczyzny nie potrafią sobie poradzić! Anne, nieszczęsna Anne, może Alain nie był jednak najgorszą rzeczą, która w życiu ci się trafiła? Może wolność nie dla każdej kobiety jest tak bardzo potrzebnym i pożądanym darem? Ech, wyjcie, wyjcie feministki...:).
Akcja tego tomu rozgrywa się w dwóch magicznych miejscach: Casamene (posiadłość Anne) oraz znanym nam z wcześniejszych części - Montigny. Kunszt Colette w ich opisywaniu - po prostu rzuca na kolana, sprawia, że widzimy je oczyma wyobraźni , ba - chcemy się tam natychmiast znaleźć! Przyroda, otaczające zwierzęta - tę magię może jednak docenić chyba ten, kto sam kocha to samo, a soczysta zieleń liści, świergot ptaków, cichutkie kocie kroki na ganku czy posapywanie psa przez sen - są dla niego ważniejsze niż splendor, gwar i hałas wielkiego, nawet bardzo atrakcyjnego, miasta.

"...wieczorami ropucha zanosi się radosnym perlistym rechotem. O zmierzchu poluje na ostatnie muszki, małe larwy tkwiące w szczelinach kamieni. Powolna, ale pewna, spogląda na mnie raz po raz, opiera ludzką rączkę o mur,unosi się, żeby lepiej trafić...słyszę "mop" szeroko otwartych ust...Kiedy odpoczywa, porusza powiekami w zadumie, tak wyniosła, że nie mam odwagi się do niej odezwać...(...). Nieco później przychodzi jeż, istota roztargniona, chaotyczna, zadziorna, strachliwa, drepcze po omacku, myli dziury, objada się, boi się kotki, chrumka jak mała świnka. Szara kotka go nie znosi, ale się do niego nie zbliża, a jej zielone oczy napełniają się jadem, kiedy na niego patrzy".

Zostawiamy Klaudynę, wyciszoną, spokojną i pogodzoną z życiem w jej magicznym ogrodzie w Montigny, wśród ukochanych zwierząt, na zawsze zaklętą na kartach cudownej książki. Spotkamy jej małe odbicia w różnych biografiach Colette - oryginalnej, szalonej, dzikiej i innej niż wszystkie...

Ogromny ukłon w stronę tłumaczki tego tomu - choć powstał dużo później i tłumaczony był przez kogoś innego - fantastyczny styl i wdzięk poprzednich, został wspaniale zachowany!

Ostatni tom i - niestety pożegnanie...Narratorką znowu jest tu Klaudyna. Klaudyna dojrzała, prawie trzydziestoletnia. Klaudyna, która najpierw czeka na powrót chorego męża, a później musi przeboleć jego śmierć. Klaudyna, która już wie co jest w życiu ważne i że miłość nie kończy się wraz z odejściem ukochanej osoby lecz trwa dalej. Klaudyna, którą polubiłam tak jak jedna...