Najgorszy Telemarketer Świata postanowił coś zmienić w swoim życiu i napisał książkę. Niewykluczone, że o wiele lepszą niż praca, za którą otrzymał ten chwalebny tytuł. Debiut Seana Beaudoina (bo o nim tu mowa) bywa porównywany do „Buszującego w zbożu”, „Buntownika z wyboru” czy „Wierności w stereo”. Trzeba przyznać, że mierzyć się z klasyką to duże wyzwanie nawet dla doświadczonych pisarzy, a co dopiero dla debiutanta.

W życiu bohatera powieści, nastoletniego Stana Smitha, próżno szukać większych wstrząsów i niespodzianek. Jeśli nie liczyć kłopotów z dziewczynami, monotonnej pracy, problemów z rodzicami (czyli tradycyjnych dylematów wieku dojrzewania), to właściwie nie byłoby o czym pisać. Obdarzony wysokim ilorazem inteligencji chłopak pracuje w wypożyczalni Happy Video, a w międzyczasie próbuje pisać scenariusz filmu. Sława geniusza ciągnie się za nim od najmłodszych lat, kiedy to pokonał rywali w turnieju szachowym. Stan potrafi też wykonywać w pamięci skomplikowane działania matematyczne a kinematografia nie ma dla niego tajemnic.

Tłem wydarzeń jest małe miasto Millville w USA. W takich mieścinach zazwyczaj czas mija leniwie, dzień jest podobny do dnia i życie tak zwyczajne jak to tylko możliwe jest na prowincji. Cień mnie dogonił (…) opadł na mnie płaszcz potu, grawitacji i obojętności, niczym nieróżniący się od stanu towarzyszącego mi w każdej minucie każdego dnia. Oczywiście w takich małych, zamkniętych społecznościach wszyscy się znają i właściwie wszystko o sobie wiedzą. A czego nie wiedzą - o to bezczelnie zapytają. Na tym pospolitym tle rodzina Stana z pewnością się wyróżnia: ekscentryczna matka (plus jej dziwaczny znajomy) i introwertyczny ojciec - wynalazca.

Akcja toczy się niespiesznie, miejscami nawet monotonnie, ale nie oczekujmy na prowincji sensacji na miarę lądowania aliantów w Normandii. Oczywiście błędem byłoby sądzić, że ten stan rzeczy nie ulegnie zmianie, gdyż w życiu Stana pojawi się parę wstrząsów rzutujących na jego dalsze losy. I przez nie między innymi zakończenie może być zaskakujące, przynajmniej dla niektórych czytelników.

Właściwie nie dzieje się nic nadzwyczajnego a jednak powieść czyta się całkiem przyjemnie. Bohater od początku budzi sympatię nie dlatego, że jest ofiarą losu ale dlatego, że jest po prostu sympatyczny. I chwilami przypomina Kevina Arnolda z „Cudownych lat” albo Adriana Mole’a. Pozostałe postaci również są dobrze skonstruowane: wiarygodne, oryginalne i niewydumane. Jeśli dodamy do tego humor słowny i sytuacyjny, ironię, dystans do pokręconego świata dorosłych, zabawę popkulturą i filmowe cytaty, otrzymamy nieźle napisaną powieść dla młodzieży. Na szczęście bez męczącego stylizowania języka na młodzieżowy (ta sztuka rzadko się udaje) i przede wszystkim dobrze przetłumaczoną.

Nadużyciem jednak będzie porównanie książki Beaudoina do „Buszującego w zbożu”. Po takich deklaracjach czytelnik ma prawo oczekiwać czegoś więcej, czegoś, co po odłożeniu książki na półkę będzie kazało do niej wracać. Zabrakło w powieści kilku elementów: większego zaskoczenia, może bardziej wartkiej akcji i niespodziewanych zwrotów. Kolejny mankament to nieobecność refleksji o moralności, rozważań o dojrzewaniu, głębszych wniosków. Pojawi się za to oskarżenie rzucone w kierunku filmów z „nastoletniego Hollywood” oraz zabawna lista 16 filmowych gniotów wszechczasów według Stana. I dobrze oddany senny klimat małych miasteczek, nie tylko zresztą w Ameryce.

Na okładce widnieje informacja, że to najprawdopodobniej najlepsza powieść, jaką czytaliście. To odważne wyznanie a priori zmusza do bycia podejrzliwym wobec książki. Nie będzie to może najlepsza, ale całkiem przyjemna lektura. Z jednym zastrzeżeniem: najpierw należy przeczytać „Buszującego...” Miejscami błyskotliwa, ale czy ma szanse stać się godnym drugim następca Salingera? W końcu krytykom (zwłaszcza tym, którzy wolą braci Karamazow) nie musi się podobać. Ma się spodobać tym do których jest adresowana, czyli młodzieży z podobnymi co Stan przypadłościami.