Pewnej nocy pod koniec VI wieku p.n.e. młodzieniec nazywający się Siddhartha Gotama opuścił swoje wygodne domostwo w Kapilawatthu u podnóży Himalajów i ruszył w drogę. Podobno miał wtedy dwadzieścia dziewięć lat.

Z pewnością wielu z nas kojarzy tę historię, tak jak wielu słyszało o Buddzie. Oto bogaty młodzieniec, który ma wszystkiego pod dostatkiem, dostrzega, że na świecie istnieje także ból i cierpienie. Opuszcza więc wszystko i rusza w drogę, aby zrozumieć i odkryć samego siebie.

Czy jednak wiemy o Buddzie coś więcej? Czy zastanawialiśmy się, jak narodziła się ta filozofia? Kim byli pierwsi jej wyznawcy? Wreszcie: co buddyzm proponował i nadal proponuje ludziom?

Jeśli chcecie poznać odpowiedzi na te pytania, sięgnijcie po książkę pod tytułem „Budda. Portret człowieka przebudzonego”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Czarna Owca. Jej autorką jest Karen Armstrong, brytyjska pisarka i była zakonnica.

Autorka w sześciu rozdziałach stara się przedstawić historię życia Buddy. Zauważa przy tym, że w przypadku tej postaci nie może być mowy o klasycznej biografii. O życiu Buddy wiemy po prostu bardzo mało. Nie istnieją w stu procentach wiarygodnie teksty źródłowe mówiące coś o tym człowieku.

Armstrong informuje nas we wstępie, że „starając się dowiedzieć czegoś o Buddzie, musimy polegać na obszernych kanonicznych pismach buddyjskich”. Oczywiście należy mieć świadomość naleciałości, jakie owe teksty zawierają. Niemniej jednak dzięki książce czytelnik ma możliwość poznać życie Buddy od wyrzeczenia do parinibbany.

Przeczytamy między innymi o jego poszukiwaniach i oświeceniu. Poznamy podstawowe poglądy samego Buddy na życie, człowieka i otaczający nas świat. Dowiemy się, kim byli jego pierwsi uczniowie i w jaki sposób powstawały pierwsze społeczności mnichów.

Być może niektóre informacje będą dla nas nowością, chociażby to, że Budda większość życia spędzał w otoczeniu hałaśliwych tłumów. Dowiemy się także, że o ostatnich dwudziestu latach jego życia nie wiemy niemal niczego.

Autorka dotyka także pozycji i roli kobiety w naukach Buddy. Chociaż Budda głosił, że jego nauka miała być dla wszystkich, to jednak mocno sprzeciwiał się kobietom chcącym zostać mniszkami.

Budda umarł w wieku osiemdziesięciu lat. Jego filozofia i nauki przetrwały do dziś. Jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś więcej o tym człowieku i jego poglądach, sięgnijcie po książkę „Budda. Portret człowieka przebudzonego”.

Wojciech Sobański