Niewidzialna obrona. Przełomowe odkrycia dotyczące układu immunologicznego

Jedna z bardziej wartościowych książek jakie miałam ostatnio okazję przeczytać. Dzięki historii czterech osób mamy możliwość dokładniejszego poznania funkcjonowania układu odpornościowego. Dowiemy się m.in. skąd bierze się gorączka, alergia, cukrzyca, dlaczego brak snu prowadzi do stresu i jak wiele różnych czynników wywraca układ odpornościowy do góry nogami wywołując choroby autoimmunologiczne. System, który jest tak naprawdę naszą pierwszą linią obrony, może stać się również naszym największym zagrożeniem. I chociaż nie jest to książka typowo "do poduszki" z zaciekawieniem czytałam ją kartka za kartką.

Jedna z bardziej wartościowych książek jakie miałam ostatnio okazję przeczytać. Dzięki historii czterech osób mamy możliwość dokładniejszego poznania funkcjonowania układu odpornościowego. Dowiemy się m.in. skąd bierze się gorączka, alergia, cukrzyca, dlaczego brak snu prowadzi do stresu i jak wiele różnych czynników wywraca układ odpornościowy do góry nogami wywołując...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Odkrycia naukowe jednocześnie fascynują, ale na co dzień pozostają gdzieś obok nas. Niby wiele zmieniają, lecz wydają się zbyt odległe i nic nie wnoszące do naszego życia. Nawet te dotyczące zdrowia najczęściej tylko na chwilę przykuwają uwagę, a później jedynie środowisko naukowe śledzi ich dalszy los. Jednak one zaznaczają obecność w naszej egzystencji, czasem prawie niezauważalnie, a czasem w momencie gdy szukamy pomocy w medycynie.

Jesteśmy skomplikowanym gatunkiem, pod każdym względem, nasz układ immunologiczny jeszcze nie tak dawno stanowił prawdziwą zagadkę, ale to zmienia się. Jego znaczenie jest nie do przecenienia, lecz na co dzień rzadko kto zastanawia się nad tym jak funkcjonuje, natomiast co innego jest kiedy zaczynamy chorować, wówczas szybko zaczynamy szukać informacji na jego temat. Wcześniej jakoś mało nas interesuje. No, chyba, że przekonają nas reklamy suplementów lub środków, mających usunąć z naszego otoczenia i nas samych, wszelkie bakterie i im podobne. Warto, więc spojrzeć na festiwal życia, jaki dzień w dzień trwa w nas i przyjrzeć mu się nieco bliżej.

Książka „Niewidzialna obrona” jest niezwykłym hołdem złożonym przyjaźni i przede wszystkim przyjacielowi przez Matta Richtela. Nie jest to naukowa rozprawa, chociaż zawiera bardzo wiele wiadomości o takim charakterze. Podane są one nie tylko w przystępny sposób, lecz i zilustrowane walką o zdrowie i życie kogoś bliskiego autorowi oraz innych osób, stanowiących „żywy” dowód przytaczanych faktów. Wbrew pozorom, bądź też obawom, lektura nie jest trudna, jednak ma w sobie wiele emocji, kiedy dotyka osobistych tematów dotyczących przyjaciela, ale na pierwszym miejscu jest zawsze nauka i to, co dzięki niej możemy dowiedzieć się o sobie samych. Fascynująca opowieść o ludzkim organizmie i jego jednym z najważniejszych układów przekazana jest barwnym językiem, obrazowo ukazującym rolę jaką odgrywa, a to dopiero początek. Encyklopedyczna wiedza nie musi być nudna i niezrozumiała lub przytłaczać, wprost przeciwnie może okazać się intrygująca oraz interesująca, a zwłaszcza być przydatną w zrozumieniu tego, co dzieje się w naszym ciele. Wiele objawów ignorujemy, co niestety prędzej czy później da o sobie znać, nasze tempo codzienności, stres i pozostałe czynniki również nie pozostają bez wpływu na zdrowie, co jest podkreślone w książce. „Niewidzialna obrona” jest historią nie tylko osiągnięć nauki i medycyny, ale również kilku ludzi, których choroby są śwaidectwem jakie znaczenie ma układ immunologiczny oraz jak on działa.

Odkrycia naukowe jednocześnie fascynują, ale na co dzień pozostają gdzieś obok nas. Niby wiele zmieniają, lecz wydają się zbyt odległe i nic nie wnoszące do naszego życia. Nawet te dotyczące zdrowia najczęściej tylko na chwilę przykuwają uwagę, a później jedynie środowisko naukowe śledzi ich dalszy los. Jednak one zaznaczają obecność w naszej egzystencji, czasem prawie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kiedy byłem dzieckiem, uwielbiałem oglądać „Było sobie życie” – serial animowany przybliżający w bardzo przystępny sposób tajniki działania ludzkiego organizmu. Nie mam pojęcia czemu, ale „Niewidzialna obrona” od razu kojarzy mi się z tym właśnie serialem, w którym chyba po raz pierwszy usłyszałem o czymś takim jak białe krwinki. System immunologiczny to oczywiście o wiele, wiele więcej niż tylko leukocyty – to również bardzo złożone procesy, o których wiele jeszcze musimy się nauczyć jako ludzkość. Matt Richtel stworzył książkę, która ma być pewnego rodzaju przewodnikiem po świecie immunologii, który jest niezwykle ciężki i trudny do ogarnięcia dla przeciętnego człowieka. Trzeba było więc stworzyć coś, co przetłumaczy skomplikowaną terminologię na coś bardziej zrozumiałego. Autorowi udało się to w pełni!

Układ immunologiczny to jeden z najbardziej skomplikowanych tworów, który istnieje w ludzkim organizmie. Każdego dnia walczy o utrzymanie równowagi podczas usuwaniu niechcianych i niebezpiecznych patogenów z naszych organizmów. Sama immunologia bardzo przypomina układ, którym się zajmuje – jest skomplikowana, pełna niezrozumiałych i nieintuicyjnych sformułowań, definicji i haseł. Jeśli jednak weźmie się człowieka, który nie jest naukowcem, ale który zrozumie to, co mądre głowy mu przekażą, można stworzyć w miarę prosty przewodnik. Jeżeli do tego dorzuci się historię kilku osób, których dolegliwości mogą przedstawić istotę skomplikowania tego problemu, to dostaniemy „Niewidzialną obronę” – książkę przybliżającą układ immunologiczny w sposób zrozumiały niemalże przez wszystkich.

Na wstępie warto Wam wszystkim wiedzieć, że Matt Richtel nie jest naukowcem ani lekarzem, tylko dziennikarzem oraz pisarzem. Ma na swoim koncie wiele publikacji, w tym kilka książek – jest również zdobywcą Nagrody Pulitzera z 2010 roku. Wszystko, co zawarł w swojej książce, jest wynikiem pracy z naukowcami oraz lekarzami, wieloma godzinami rozmów z nimi oraz konsultacjami. Zapewne drugie tyle czasu musiało zająć zrozumienie przyswojonych tematów do tego stopnia, w którym jest w stanie tłumaczyć zawiłości immunologii innym osobom. Kiedy sięgniecie po „Niewidzialną obronę”, sami zobaczycie, że praca, którą włożył w tę książkę, musiała być tytaniczna. Matt Richtel naprawdę to musi rozumieć, aby wyjaśniać w ten, a nie inny sposób. Zapewne wiele aspektów było konsultowanych na bieżąco ze specjalistami, ale i tak poziom wiedzy i zrozumienia tematu jest naprawdę godny podziwu.

„Pierwsze próby tłumienia układu immunologicznego polegały na napromieniowywaniu pacjenta, ale te eksperymenty się nie powiodły (inaczej mówiąc, pacjenci umierali)”.

Mimo tego, że układ immunologiczny wraz z wszystkimi jego elementami oraz kolejnością aktywacji poszczególnych części naprawdę przypomina pajęczynę, to lektura ta ma to wszystko w miarę sensownie uporządkowane. Ciężko mi się wypowiadać pod względem merytorycznym, ale dla mnie, jako laika, sposób i kolejność przedstawiania kolejnych aktorów jest doskonały. Pozwolił mi nie tylko ogarnąć umysłem same elementy, ale również to, jaką rolę odgrywają w obronie naszego organizmu przed patogenami. Oraz jakim cudem nie atakują (zazwyczaj) własnego organizmu. Zdaję sobie sprawę z tego, że „Niewidzialna obrona” to jedynie wierzchołek góry lodowej, pod którym jest mnóstwo niezwykle skomplikowanych procesów, których nie sposób zawrzeć w jednej książce popularnonaukowej, ale i tak dawka wiedzy jest ogromna, a do tego podana w przystępny sposób.

Autor miesza trochę typową narrację z książek popularnonaukowych – przekazywanie informacji, faktów, łamanie czwartej ściany (a robi to w bardzo humorystyczny sposób!) – z nieco bardziej sfabularyzowanymi fragmentami. Jako jeden z trzonów, o który opiera się w swoich próbach wyjaśnienia czytelnikowi zawiłości immunologii, wybrał historię kilku osób – prawdziwych, naprawdę żyjących – których organizm albo wykorzystał swój system immunologiczny do walki na śmierć i życie, albo obrócił się przeciwko nim samym. Te właśnie przykłady pozwoliły mi jeszcze jaśniej spojrzeć na przytoczone przez autora fakty i umieścić zwykłą teorię w praktycznym przykładzie – nawet jeśli jest to tylko opisany praktyczny przykład. Przy okazji fragmenty te urozmaicają całość i pozwalają mózgowi nieco odetchnąć od zalewu danych. W końcu nie chcemy, żeby nam się przegrzał, prawda?

„Kiedy zbierałem materiały do tej książki, znany immunolog powiedział mi, że »dzieci powinny zjadać pół kilo brudu dziennie«”.

Tak po prawdzie to te nieco fabularne wstawki robią mega robotę. Zwłaszcza widać to pod sam koniec, gdzie pewnego rodzaju zwieńczeniem całej przedstawionej historii jest przypadek przyjaciela autora, Jasona, który zmierzył się z wyjątkowo paskudnym chłoniakiem Hodgkina. Nowotwór ten w większości przypadków jest dość łatwy do wyleczenia, jednak nie w tym przypadku – o czym dowiadujemy się już na pierwszych stronach książki. Ostatnie kilkadziesiąt stron natomiast jest o wiele szerszym opisem zmagań Jasona z chorobą, okraszonym (opisem oczywiście, nie Jasonem) dużą szczyptą prywatnych przemyśleń Matta Richtela. Wydawać się może na początku, że jest to zbędna prywata, jednak po przeczytaniu być może zrozumiecie, czemu jednak uważam to za bardzo wartościowe wstawki. Przekazują dużo emocji, ale jednocześnie pokazują dzięki temu, jak bardzo rozwój immunologii może wpłynąć na nasze życie.

Naprawdę kawał świetnej literatury, napisanej w bardzo przystępnym języku, a traktującej o niezwykle trudnym do ogarnięcia układzie immunologicznym. Chyba jedna z najlepiej napisanych książek opisujących skomplikowane zagadnienia, jakie miałem okazję czytać. Autor nie jest zbyt nachalny w żartach, ale potrafi świetnie przełamać czwartą ścianę. Tłumaczy wszystko od podstaw i w odpowiedniej kolejności. Jeśli chcecie się dowiedzieć, w jaki sposób Wasz organizm radzi sobie każdego dnia z trudami obrony Was przed patogenami, to jest to lektura idealna dla Was. Do tego otrzymacie parę wskazówek dotyczących wpływu diety oraz snu na odporność, oraz potencjalne zagrożenie ze strony chorób autoimmunologicznych i przy okazji spędzicie po prostu parę godzin o bardzo edukacyjnym charakterze.

Kiedy byłem dzieckiem, uwielbiałem oglądać „Było sobie życie” – serial animowany przybliżający w bardzo przystępny sposób tajniki działania ludzkiego organizmu. Nie mam pojęcia czemu, ale „Niewidzialna obrona” od razu kojarzy mi się z tym właśnie serialem, w którym chyba po raz pierwszy usłyszałem o czymś takim jak białe krwinki. System immunologiczny to oczywiście o wiele,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jestem pod wielkim wrażeniem przekazu jakie niesie w sobie “Niewidzialna obrona“. Pierwszy raz tak bardzo wzruszyłam się, czytając literaturę faktu, nie zdradzę tu czy były to łzy wzruszenia czy rozpaczy, to trzeba przeżyć na własnej czytelniczej skórze! Jedno jest pewne, za bardzo zagalopowaliśmy się z cywilizacyjnym rozwojem, ingerencją w naturalne środowisko i obsesją na punkcie antybakteryjności. To tak jakbyśmy sami podcinali sobie gałąź, na której siedzimy…

Recenzja w całości: https://mamao.pl/niewidzialna-obrona-matt-richtel/

Jestem pod wielkim wrażeniem przekazu jakie niesie w sobie “Niewidzialna obrona“. Pierwszy raz tak bardzo wzruszyłam się, czytając literaturę faktu, nie zdradzę tu czy były to łzy wzruszenia czy rozpaczy, to trzeba przeżyć na własnej czytelniczej skórze! Jedno jest pewne, za bardzo zagalopowaliśmy się z cywilizacyjnym rozwojem, ingerencją w naturalne środowisko i obsesją na...

więcej

mniej

Pokaż mimo to