Łukasz Gacek

Kolejna książka o Chinach... oczywiście to nie jest zarzut ani wobec autora, ani wobec wydawcy. "Wielkie Chiny" są geopolitycznym faktem współczesności, fascynują i budzą obawy, rozpychają się na globalnej scenie, budują lotniskowce i zaskakują stopniem zaawansowania w mikroelektronice, krótko mówiąc, są graczem, z którym trzeba się liczyć. Skalę tego, co tam się dzieje, w jakimś stopniu uzmysławiają widoki ogromnych, nowych i PUSTYCH miast, te obrazy zwyczajnie nie mieszczą się w naszych europejskich głowach. Myśląc o Chinach zawsze trzeba sobie powtarzać: to nie jest kraj, ale cywilizacja, ogromny i autonomiczny w swoich decyzjach gracz w światowej polityce. A że akurat teraz rządzą komuniści? To po prostu inne wcielenie cesarza, w końcu ktoś musi rządzić takim kolosem. Nieuchronnie nasuwa się pytanie: o co naprawdę Chinom chodzi?! Bariera językowa i ezopowy język oficjalnych przekazów nie ułatwiają poszukiwania odpowiedzi. Prof. Łukasz Gacek z UJ przychodzi na pomoc ze swoją książką, analizując "strategiczne narracje Chin" w kontekście popularnego tematu "globalnego zarządzania". To, że Chiny zabierają głos i podejmują określone działania nie zaskakuje, mocarstwa tak mają, w końcu nie inaczej postępują Stany Zjednoczone czy, na mniejszą skalę, Rosja. Chiny chcą mieć i mają wpływ na globalny dyskurs o klimacie, internecie, zdrowiu publicznym (pamiętajmy o ich wpływach w WHO i zachowaniu w czasie pandemii covidu). Natomiast z naszego, europejskiego czy zachodniego punktu widzenia pytanie brzmi: ile jest w tym autentycznego zaniepokojenia stanem świata, a ile manipulacji, kryjącej się pod szyldem tegoż zaniepokojenia? Autor imponuje erudycją, mamy w nim wielce kompetentnego i rzetelnego narratora "strategicznych narracji Chin" i książka zawiera potężną dawkę ciekawych informacji. Nie odpowiada jednak bezpośrednio na wspomniane pytanie, być może dlatego, że nie ma prostej odpowiedzi, ponieważ nawet jeśli Chiny chcą za pomocą "globalnego zarządzania" manipulować światem, to jednocześnie ten świat (w tym nasz zachodni) jest im potrzebny i muszą z nim współdziałać. Niejako na marginesie odnotujmy pojawienie się kilku świetnych, polskich autorów piszących o Chinach (poza prof. Bogdanem Góralczykiem): prof. Michała Lubiny, właśnie prof. Łukasza Gacka i dr. Rafała Kwiecińskiego (wydał ostatnio książkę o chińskich zbrojeniach) - wszyscy z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ciekawa sprawa i naprawdę warte zauważenia.