Kilka słów o autorze

Ks. prof. dr hab. Józef Naumowicz - historyk literatury wczesnochrześcijańskiej, wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie. Autor licznych książek. (na podstawie okładki książki)

Uwagi ogólne

Książka ks. J. Naumowicza składa się z ze wstępu (“Spór o święto”),6 części oraz zakończenia (“Prawdziwe początki Bożego Narodzenia”).
W części pierwszej czytelnik zapoznaje się z tłem społeczno-historycznym, towarzyszącym okresowi przed świętem Bożego Narodzenia, obliczeniami oraz poczynionymi przy obliczeniach założeniami poszczególnych Ojców Kościoła, który zawarli je w swoich pismach.
Część druga oraz trzecia są poświęcone świętu Bożego Narodzenia, w części 2 - na Wschodzie (obchodzone 6 stycznia),w części 3 - na Zachodzie (obchodzone 25 grudnia). Autor w każdej z powyższych części przedstawia wydarzenia które doprowadziły do obchodzenia w danym dniu tego święta. Zwraca uwagę na różnice towarzyszące obchodzeniu obu świąt.
W części czwartej autor przedstawia bardziej szczegółowo genezę Bożego Narodzenia oraz Epifanii, rozwija także wcześniejsze wątki związane z obliczeniami i założeniami Ojców Kościoła przed powstaniem Bożego Narodzenia i po jego pierwszym świętowaniu.
W części piątej autor przedstawia historyczne podłoże twierdzenia, mówiącego że Boże Narodzenie to święto które zastąpiło inne, pogańskie święto. Czytelnik może zapoznać się z nowoczesną (od XVI w.) krytyką obchodzenia tego święta oraz poznać różne teorie związane z powstaniem tego święta.
W części szóstej autor podaje 10 błędnych założeń związanych z Bożym Narodzeniem, przytacza ich pochodzenie, przyczyny powstania, itd. Niektóre z nich (np. pogląd że Boże Narodzenie miało zastąpić święto Słońca Niezwyciężonego) mogą być znane czytelnikowi, inne (np. pogląd że Boże Narodzenie miało zastąpić egipskie święto przesilenia) - mało znane czy mniej spopularyzowane w internecie.
W zakończeniu autor podsumowuje dotychczasowe informacje podane we wcześniejszych częściach w postaci skondensowanej. W ostatnim akapicie tego rozdziału przedstawia, która z wymienionych wcześniej teorii jest jego zdaniem najbardziej prawdopodobną.
Warto zauważyć, że poza samym Bożym Narodzeniem, w książce sporo miejsca zostało poświęcone Epifanii (czyli. tzw. święto Trzech Króli). To, co również zwróciło moją uwagę, to że autor konsekwentnie używa słowa “magowie” zamiast “królowie”.

Książka zawiera wiele ciekawostek związanych z Bożym Narodzeniem, moją uwagę zwróciła ta, związana z ponad trzystuletnią przerwą w obchodzeniu Bożego Narodzenia w Szkocji.

Bibliografia

Książka oferuje czytelnikowi bogatą bibliografię z tematyki Bożego Narodzenia (szczególnie obcojęzyczną). Są pozycje anglojęzyczne, francuskojęzyczne, niemieckojęzyczne, nie brakuje też łacińskojęzycznych. Cieszy także obecność wielu dzieł Ojców Kościoła, których wykładania związana ze świętem Bożego Narodzenia została szeroko przedstawiona w częściach I - IV książki, są także dzieła autorów niechrześcijańskich.
Jedyne moje zastrzeżenie związane z bibliografią to brak informacji przy cytatach z Biblii, z którego jej wydania korzysta autor. W porównaniu do solidnie podanych danych bibliograficznych o innych dziełach, dziwi brak tej informacji.

Szybkie podsumowanie

Ze względu na styl książki bliższy publikacjom naukowym niż opracowaniom popularno-naukowym, uważam że poniższą książkę ks. Józefa Naumowicza można zaliczyć do tej pierwszej kategorii. Publikacja nie prezentuje czytelnikowi nowych pomysłów związanych z powstaniem i początkami Bożego Narodzenia ale jest podsumowaniem dotychczas powstałych teorii oraz przedstawia argumenty przemawiające za każdą z nich. Czytelnik otrzymuje także informacje o tle społeczno-historycznym, w którym kształtowało się święto, o okresie przygotowawczym (przed powstaniem Święta Bożego Narodzenia) czy wspomnianych już wcześniej dziełach Ojców Kościoła i ich wykładni tego święta.
Poniższa książka jest moim zdaniem jednym z ważniejszych polskojęzycznych syntetycznych opracowań dotyczących tej tematyki. Widać ogromną wiedzę, erudycję i zaangażowanie autora przy zapoznaniu się z zarówno opracowaniami historycznymi na przestrzeni dziejów oraz literaturą starożytną.

Lekturę polecam każdemu kogo interesuje temat Bożego Narodzenia lub chciałby poszerzyć swoją wiedzę w tym zakresie.

Kilka słów o autorze

Ks. prof. dr hab. Józef Naumowicz - historyk literatury wczesnochrześcijańskiej, wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie. Autor licznych książek. (na podstawie okładki książki)

Uwagi ogólne

Książka ks. J. Naumowicza składa się z ze wstępu (“Spór o święto”),6 części oraz zakończenia...

Dobra na przedświąteczny czas, obala wiele mitów.

Dobra na przedświąteczny czas, obala wiele mitów.

Bardzo fajna na świąteczny czas.

Bardzo fajna na świąteczny czas.

Fenomenalna książka. Obala praktycznie każdy mit o pochodzeniu święta Bożego Narodzenia.
🔹 Czy pierwsi chrześcijanie obchodzili Boże Narodzenie?
🔹 Czy data 25 grudnia jest datą historyczną?
🔹 W jaki sposób określono tę datę?
🔹 Czy wybrano ją, aby zastąpić pogańskie święta?
🔹 O co chodzi z symboliką światła i słońca? - odpowiedz na te pytania w bardzo przystępny sposób pozna czytelnik po zapoznaniu się z tą pozycją i już nigdy nie da sobie wmawiać bzdur o przejęciu święta Mitry, Sol Invictus, Horusa, Ozyrysa itd. Poza tym książka uzmysławia to jak powstało to święto, jakie ma ono znaczenie i pozwala je lepiej przeżywać.

Fenomenalna książka. Obala praktycznie każdy mit o pochodzeniu święta Bożego Narodzenia.
🔹 Czy pierwsi chrześcijanie obchodzili Boże Narodzenie?
🔹 Czy data 25 grudnia jest datą historyczną?
🔹 W jaki sposób określono tę datę?
🔹 Czy wybrano ją, aby zastąpić pogańskie święta?
🔹 O co chodzi z symboliką światła i słońca? - odpowiedz na te pytania w bardzo przystępny sposób...

Zdecydowałem się na lekturę tej książki przy okazji ostatnich Świąt Bożego Narodzenia, chciałem uporządkować sobie wiedzę i skonfrontować się z informacjami jakie już miałem aby choćby obalić powstałe mity. Muszę przyznać, że czytanie bardzo mi pomogło. Boże Narodzenie nie było pierwszym świętem "obchodzonym" przez chrześcijan i co ciekawe na początku kładziono zupełnie inne akcenty na symbole. Rarytasem było przywołanie źródeł chrześcijańskich z IV , V i VI wieku. Również konfrontacja ze źródłami pogańskimi wiele dla mnie wniosła. Ciekawe było zarówno uzasadnienie historyczne jak również próba wyjaśnienia teologicznego daty 25.12 jako Święta Narodzenia Jezusa.
Książka jest bardzo dobra i zachęcam do lektury!

Zdecydowałem się na lekturę tej książki przy okazji ostatnich Świąt Bożego Narodzenia, chciałem uporządkować sobie wiedzę i skonfrontować się z informacjami jakie już miałem aby choćby obalić powstałe mity. Muszę przyznać, że czytanie bardzo mi pomogło. Boże Narodzenie nie było pierwszym świętem "obchodzonym" przez chrześcijan i co ciekawe na początku kładziono zupełnie...

Zaskakujące jest to, że czasem w nauce bardzo długo trzymają się koncepcje oparte na bardzo wątpliwych hipotezach, które wszyscy milcząco akceptują, zamiast poddać je weryfikacji. Tak właśnie ma się sprawa z koncepcją, która powstanie chrześcijańskiej uroczystości Bożego Narodzenia tłumaczy zastąpieniem przezeń dawniejszych świąt pogańskich, które obchodzono właśnie w tym dniu. W „Narodzinach Bożego Narodzenia” ks. Naumowicz dokonuje dokładnej analizy przekazów źródłowych (zarówno chrześcijańskich, jak pogańskich) oraz narosłej wokół tego tematu literatury naukowej. Bardzo dokładnie omawia kilka wieków dyskusji niejednokrotnie przy tym wykazując cele (bynajmniej nie naukowe),jakie poszczególnym autorom przyświecały, gdy pisali na temat genezy święta narodzin Chrystusa. Dzięki temu bardzo klarownie ukazuje, jak w epoce nowożytnej wykreowany został mit pogańskiego święta, który skłonił nawet niektóre grupy protestanckie do zarzucenia świętowania Bożego Narodzenia.

Książka ks. Naumowicza nie tylko koryguje błędne ustalenia dotyczące genezy obchodzonego 25 XII święta, ale także przedstawia jego rozwój w praktyce liturgicznej Kościoła. Autor zwraca na przykład uwagę na istnienie w IV wieku dwóch dat celebracji narodzin Chrystusa: styczniowej (palestyńskiej) i grudniowej (rzymskiej). Ciekawie zaprezentowane zostały dzieje obu świąt i ostateczne przesunięcie świętowania Bożego Narodzenia na 25 XII, przy jednoczesnym utrzymaniu święta Epifanii (a także w Kościołach wschodnich Chrztu Pańskiego) w dniu 6 I. Duża erudycja ks. Naumowicza w dziedzinie patrologii oraz chronologii sprawia, że skomplikowane relacje między refleksją teologiczna na temat dnia narodzin Chrystusa oraz związanymi z nią obliczeniami wyjaśnione zostają bardzo klarownie. Książka na pewno wiele wnosi do badań nad powstaniem i historią świąt Bożego Narodzenia i gorąco ją polecam.

Tomasz Babnis

Zaskakujące jest to, że czasem w nauce bardzo długo trzymają się koncepcje oparte na bardzo wątpliwych hipotezach, które wszyscy milcząco akceptują, zamiast poddać je weryfikacji. Tak właśnie ma się sprawa z koncepcją, która powstanie chrześcijańskiej uroczystości Bożego Narodzenia tłumaczy zastąpieniem przezeń dawniejszych świąt pogańskich, które obchodzono właśnie w tym...