Złowrogi cień Marszałka
publicystyka literacka, eseje
448 str.
- Data wydania:
- 2017-05-10
- Data 1. wyd. pol.:
- 2017-05-10
- Liczba stron:
- 448
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788379641406
- Seria:
- Fabryka Faktu
- Wydawnictwo:
- Fabryka Słów
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Tagi:
- bitwa warszawska dwudziestolecie międzywojenne historia Polski I wojna światowa Józef Piłsudski Legiony Polskie międzywojnie niepodległość polityka przewrót majowy walka o niepodległość walka o władzę wojna polsko-bolszewicka
- Data wydania:
- 2017-05-10
- Liczba stron:
- 448
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788379641406
- Seria:
- Fabryka Faktu
- Wydawnictwo:
- Fabryka Słów
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Tagi:
- bitwa warszawska dwudziestolecie międzywojenne historia Polski I wojna światowa Józef Piłsudski Legiony Polskie międzywojnie niepodległość polityka przewrót majowy walka o niepodległość walka o władzę wojna polsko-bolszewicka
Jest to książka poświęcona nie tyle samemu Józefowi Piłsudskiemu, co kultowi „twórcy naszej niepodległości”. Kultowi, który budowano jeszcze za jego życia, a w ciągu kilkuletnich rządów następców uczyniono wyznaniem państwowym, ale który prawdziwą legendą narodową uczyniony został przez antykomunistyczną opozycję lat osiemdziesiątych.
Tym, co zmusiło mnie do napisania tej książki, jest fakt, że kult Piłsudskiego nie tylko zaszkodził nam w przeszłości, przyczyniając się walnie do szybkiej utraty wywalczonej niepodległości i obłędu maksymalizowania wojennych strat aż do granicy biologicznej zagłady, ale szkodzi nam także i dziś. Cofa nas w rozwoju. Niszczy to, co stanowi naszą cywilizacyjną odrębność, co decyduje o naszej wyjątkowości, co nam pozwoliło odnieść największy sukces w dziejach, jakim było odzyskanie i obronienie niepodległości po I Wojnie Światowej – i co powinno pozostać, jak za dawnych czasów, podstawą polskości: Polski republikanizm.
Piłsudski w oczach i w rękach swych przybocznych, podwładnych i entuzjastów przestał być przywódcą ludzi wolnych, „pierwszym spośród równych”. Stał się nietzscheańskim „nadczłowiekiem”, któremu trzeba się bezwolnie poddać, który wie lepiej i dalej sięga wzrokiem, z którym nie wolno dyskutować, trzeba go tylko czcić. Stał się późną realizacją „absolutum dominium”, przed którym Sarmacja, póki była wolna i potężna, broniła się i obroniła, a bezbronnymi uczyniła nas wobec niego dopiero niewola.
Kup książkę
Polecane księgarnie
Pozostałe księgarnie
Informacja
Książki autora
Podobne książki
Recenzje oficjalnych recenzentów
Polecam poczytać Ziemkiewicza
Dziennikarz, publicysta, pisarz – autor prozy sf, człowiek kontrowersyjny, bo mówi o wolności, ale nie o wolności w kontekście politycznej poprawności, czyli tego, co mówić wypada, ostatnio znów obecny w mediach głównego nurtu. Sam siebie określa mianem „nowoczesnego endeka”. O inwektywach płynących w stronę tego pisarza nie będę wspominał, bo nie starczyłoby miejsca. Tym razem Ziemkiewicz w swoich esejach mierzy się z ważnym mitem niepodległościowym, jakim obrosła przez ponad sto lat postać marszałka Piłsudskiego.
Zdawałoby się, że autor „Michnikowszczyzny” winien paść przed postacią „Dziadka” na kolana i bić pokłony. Nic bardziej mylnego. Ziemkiewicz nie oszczędza bohatera swojej książki. Analizuje jego karierę i decyzje w kontekście historyczno-politycznym i wskazuje na słabości ale także pozytywy działalności Piłsudskiego. Właśnie taki dualizm jest charakterystyczny dla tego, co pisze o polskiej historii – wcale nie jest jednoznaczny, nie jest na „nie” ani na „tak”. W czasach, gdy opinie są tak bardzo spolaryzowane, wszystko jawi się w kolorach czarno-białych, tak trudno odnaleźć jest krytyczne, racjonale spojrzenie. Dlatego warto poczytać Ziemkiewicza.
Tak. Ziemkiewicz romantyzmowi Piłsudskiego przeciwstawia racjonalizm i organicyzm Dmowskiego. Jakże inny obraz tej postaci, twórcy endecji prezentuje Ziemkiewicz wobec tego, co poznałem jeszcze w komunistycznej szkole, gdzie Dmowski był wcieleniem faszystowskiego diabła. Dziś widzimy go na hasłach narodowej młodzieży, którzy przybrali go na swego patrona wraz z całym stereotypem polskiego nacjonalisty. Z książki Ziemkiewicza dopiero zrozumiałem jak bardzo złożona jest to postać. Złożona i zmanipulowana przez historię. Dmowski w „Złowrogim cieniu marszałka” jest spadkobiercą polskiego pozytywizmu, tradycji bardziej Prusa niż Sienkiewicza. Czy takie widzenie postaci Romana Dmowskiego jest bliskie członkom ONR-u? Śmiem wątpić i dlatego polecam poczytać Ziemkiewicza.
Ten literacki kontekst staje się ważny, gdy zrozumiemy, że w literatura XIX-wieczna dzierżyła faktyczny rząd dusz w czasach, gdy nie było innych mediów. Dziś wygrywa ten, kto ma internet, w XX-tym wieku zwyciężali ci, którzy posiadali telewizję, w XIX-tym wieku o wyborach ludzi decydowała literatura. Ziemkiewicz określa Piłsudskiego mianem spadkobiercy tradycji romantycznej i Sienkiewicza z jego heroicznymi bohaterami wzorowanymi na Konradach i Kordianach, ludziach niejednoznacznych moralnie ale zawsze z priorytetem Polski w duszy. Na drugim biegunie umieszcza Dmowskiego i Prusa z ich zdrowym rozsądkiem i pracą dla Polski.
Z tych wzorców literackich wynikają dla Ziemkiewicza poważne konsekwencje – konsekwencje o polityce „dyktatury moralnej', którą przyjął Piłsudski jako podstawowy element swego działania. Dla Polski należy poświęcić wszystko, bez względu na konsekwencje, bez oglądania się na zdrowy rozsądek. Tworzenie mitu Piłsudskiego działo się w oparciu o ten „moralny dyktat”, który ukazywał go jako wzorzec postawy gotowej poświęcić wszystko dla ojczyzny – poświęcić także praworządność i demokrację, gdy wymaga tego dobro ojczyzny. Ziemkiewicz idzie dalej i ukazuje jak wzorzec polityki „dyktatury moralnej” wpłynął na przyszłość Polski – tych, którzy walczyli o Polskę w czasie II wojny światowej, jak odwoływano się do tych mitów w czasach komunistycznych dla obrony tak zwanych wyższych racji, a także po 89 roku, gdy każda z opcji politycznych podpierała się przekonaniem o wyższości własnej, romantycznej racji nad zdrowym rozsądkiem. Dziś widać, że z takiej postawy wynikało zawsze więcej złego niż dobrego dla Polski. Ale i dziś powracają słowa o „dyktacie moralnym”, który ma usprawiedliwiać każde chamstwo.
Ziemkiewicz jasno stawia sprawę – nie można przypisywać sobie monopolu na Polskę i wskazuje na to zjawisko jako źródło wojny polsko-polskiej. Tylko wyzwolenie z obsesji stereotypów, rzeczowy dialog może zasypać przepaść między zwaśnionymi kastami, które po równi pochyłej staczają się w otchłań fanatyzmu i wzajemnej nienawiści. Dlatego zachęcam do przedyskutowania z samym sobą tez postawionych przez autora „Złowrogiego cienia marszałka”. Może znajdzie się ktoś, kto chciałby podjąć się publicznej dyskusji z Panem Rafałem? Pamiętam taką rozmowę ze Sławomirem Sierakowskim w telewizji, była to jedna z lepszych rzeczy na temat Polski, jaką miałem okazję kiedykolwiek widzieć. Ale czy dziś jest taki dialog w ogóle możliwy? Marzy mi się taka książka „Ziemkiewicz kontra Sierakowski” - to byłaby prawdziwa Polska, nie ta pozamykana w dobrowolnych gettach. I wiem, że Ziemkiewicz gotów jest taki bój stoczyć. Bój w otwartym polu, a nie poprzez mur strachu i wzajemnej nienawiści. Dlatego polecam poczytać Ziemkiewicza.
Sławomir Domański
7 Popieram
Link do recenzji
1710
188
182
Oceny
Książka na półkach
- 278
- 235
- 133
- 29
- 16
- 6
- 5
- 4
- 3
- 3
Wypożycz z biblioteki
Cytaty
Dzisiaj nie bardzo umiemy zdać sobie sprawę, czym w tamtych czasach, przed wynalezieniem telewizji, była poezja. Otóż była mniej więcej tym samym: najskuteczniejszym narzędziem propagandowym...
Rozwiń
Zobacz więcej
Są kraje (...) w której politykę wypracowali kupcy, są takie, w których stworzyli ją przedsiębiorcy. Tam, gdzie politykę tworzyli kupcy, celem polityki jest, żeby się opłaciło. Tam gdzie two...
Rozwiń
Zobacz więcej
Lech Jęczmyk, gdy mu kiedyś perswadowałem o wyższości Dmowskiego nad Piłsudskim i politycznego rozumu nad "czuciem i wiarą", odparł na moje argumenty krótko: "A słyszałeś kiedyś jakąś piosen...
Rozwiń
Zobacz więcej
Opinie [52]
Polecam. Świeże i trzeźwe spojrzenie na postać Piłsudskiego, o które ciężko w podręcznikowej wersji historii.
Pokaż mimo toSługus okupanta watykańskiego atakuje marszałka Józefa Piłsudskiego - Prawdziwego Polaka.
Pokaż mimo toBardzo ciekawe opracowanie. Logiczny ciąg zdarzeń z wieloma wątkami kompletnie nieznanymi lub inaczej przedstawianymi w masowej kulturze. Autor przedstawia schematy polityki i działań, które bez problemu można odnaleźć nawet we współczesnym świecie. Książka wciąga a do tego rozwija.
więcejMożna się zgadzać z opiniami autora lub nie, ale jego słowo pisane ma dużą moc zarówno...
RAZ podjął się w tej książce oceny postaci pomnikowej. Piłsudski to jedna z największych polskich ikon. Szczególną popularność zyskał wśród opozycji komunistycznej w latach 70 i po upadku komunizmu został wyniesiony na sztandary jako bohater. W zasadzie wszystkie siły polityczne po 1939 odwoływały się do Sanacji i jej kredo. Najpierw komuniści, potem wspomniana wyżej...
więcejNo to poznaliśmy marszałka innego niż to powszechnie się podaje.
Pokaż mimo toKsiążkę pożyczyłam od mojego taty. Lubię pana Ziemkiewicza. Nie zawsze zgadzam się z jego podglądami ale zawsze z przyjemnością go słucham. Ta książka wskazuję wady i przywary Piłsudkiego ale również wiele z jego zalet. Autor chciał odbrązowić Marszałka jednakże to, że nie był on idealny czyni jego legendę jeszcze bardziej namacalną. Czy podważenie mitu Piłsudkiego jest...
więcejPo tej lekturze wiem, że Piłsudski nasz bohater narodowy, to taki sam człowiek jak my, czyli nie bez skazy. Trudny charakter, cięty język i stawianie na swoim to cechy wielkiego wodza. Autor opisuje też drogę do niepodległości. Działalność takich wybitnych postaci jak Tadeusz Kościuszko, Romuald Traugutt czy Roman Dmowski. Znajduje się tam także charakterystyka polskich...
więcejBez wątpienia mit Marszałka Piłsudskiego i sanacyjnej II RP możemy uznać za jeden z największych problemów Polski współczesnej. Opinie Polaków odnośnie okresu międzywojennego zbyt często opierają się na propagandowym przekazie przedwojennego reżimu, a nie na faktach. Te zaś dla sanacji i stojącego za nią Piłsudskiego nie są korzystne.
więcejRafał Ziemkiewicz miał możliwość...
Kolejna DYSZKA z mojej strony za tę książkę dla autora. Świetna lekcja historii i tego co z niej wynika, podana jak zwykle sposób niezwykle zachęcający, prosty, czytelny, czyta się jak powieść. Co do treści powinien ją przeczytać KAŻDY POLAK. I to PILNIE! Teraz! Aby zdążyć jeszcze wyciągnąć wnioski, aby mieć szerszy ogląd, aby podjąć lepsze decyzje odnośnie naszej...
więcejPublikacja skłania do poszukiwania faktów na własną rękę, w celu przytoczonych przykładów z jednej strony zachęca do własnoręcznego poszukiwania informacji z drugiej po dłuższym, czasie męczy natłokiem informacji.
Pokaż mimo to