W królestwie lodu

Tak to już jest, że pewne książki determinują znaczną część moich czytelniczych wyborów przez co najmniej kilka kolejnych lat. Podobnie było z tytułem „W królestwie lodu” Hamptona Sidesa, po który sięgnęłam, będąc nadal pod mocnym wpływem „Terroru” Dana Simmonsa, dzieła, które mogę nazwać, posługując się popularnym frazesem, książką życia. Gwoli wyjaśnienia, było w moim życiu wiele wybitniejszych książek, były też bardziej wstrząsające, czy otwierające oczy na pewne sprawy, ale tylko „książki życia” sprawiają, że podczas ich lektury wytwarza się pewna strefa komfortu, której nie chce się opuszczać. Tylko one, pochłaniane strona po stornie, wprowadzają czytelnika w świat, za którym już zawsze będzie tęsknił, jak za krainą dzieciństwa. Łatwo sobie wyobrazić, jak wobec powyższego, wysoką poprzeczkę zarzuciłam dziełu Sidesa. Dodatkowo, moje oczekiwania i obawy spotęgowane były kilkoma wcześniejszymi zawodami. Na szczęście ten wybór okazał się strzałem w dziesiątkę. Książka „W królestwie lodu” przybliża historię tragicznej XIX – wiecznej wyprawy morskiej USS Jeannette, która miała obdarzyć kapitan George’a De Longa mianem zdobywcy bieguna północnego. Autor dysponując bardzo obszernym zasobem tekstów źródłowych, w tym dziennikiem wspomnianego dowódcy statku, rezygnuje z akademickiego stylu i oferuje odbiorcy tekst przypominający bardziej wciągającą powieść niż szkolną lekcje. Pierwszych kilkadziesiąt stron jest rzetelnym wprowadzeniem w atmosferę, która towarzyszyła podjęciu kolejnej wyprawy po Oceanie Arktycznym. Atmosferę podgrzewaną przez ówczesnych badaczy, na czele z niemieckim naukowcem doktorem Augustem Petermannem, entuzjastą teorii Otwartego Morza Polarnego, wedle której, mówiąc najkrócej, biegun północny miał być otoczony ciepłymi wodami. Nie mniejszą rolę w podjęciu tej szaleńczej, z perspektywy czasu, wyprawy, miały nastroje panujące w Stanach Zjednoczonych. Ten młody kraj potrzebował jakiegoś „wielkiego wydarzenia”, które z jednej strony mogłoby na nowo zjednoczyć państwo po wojnie secesyjnej, a z drugiej raz na zawsze pozbyć się kompleksów państwa kolonialnego i przełamać dominację brytyjskiej marynarki. Faktycznie wydaje się, że nie było lepszego czasu niż wówczas, gdy Europa poddawało się dekadenckim nastrojom, a Wielka Brytania po zaginięciu statków HMS Terror i HMS Erebus, ze słynnej wyprawy w poszukiwaniu przejścia północno-zachodniego, patrzyła w kierunku bieguna północnego z dużą dozą sceptycyzmu. Ciekawa jest też galeria postaci, co ważniejszym autor poświęca kilka stron prezentacji, resztę czytelnik poznaje w trakcie wyprawy. Jedni i drudzy pozbawieni są „notkowości biograficznej” na rzecz konkretnych, ludzkich rysów. Urealnienie bohaterów osiąga apogeum, gdy stają w sytuacjach granicznych dla ludzkiej wytrzymałości. Wytrzymałości nie tylko fizycznej, ale i psychicznej. Oto bowiem zdani są na łaskę i niełaskę żywiołów, czy to żeglując po nieobliczalnych arktycznych wodach, czy też zimując na pokładzie statku wmarzniętym w potężny lodowiec. Ciężko wyobrazić sobie, jaki tytaniczny wysiłek podjęli będąc zmuszeni wracać na kontynent po lodzie, następnie podejmując walkę ze sztormem, aby w końcu dotrzeć do skutej lodem ziemi, która nie wszystkim przyniosła wybawienie. Świetnie prowadzona narracja wciąga w tę nierówną walkę człowieka z zimnem i głodem, a przy tym zaraża czytelnika namiętnością, która rzuciła kilkudziesięciu ludzi w szpony bezlitosnego klimatu. Zaraża pasją podróży na ziemie obce człowiekowi nie tylko w sensie geograficznym, ale również mentalnym. Do dziś bowiem krainy polarne, z wyjątkiem literatury s-f i powieści grozy, praktycznie nie istnieją w wytworach szeroko pojętej pop-kultury. Członkowie załogi USS Jeannette wsiedli na pokład wiedzenie różnymi pobudkami: zew odkrywania, pragnienie dotarcia tam, gdzie nie stanęła ludzka stopa, ciekawość, pragnienie sławy i triumfu. Schodząc ze statku i próbując dotrzeć do stałego lądu kierowali się już tylko jednym pragnieniem – pragnieniem przetrwania. Historia opowiedziana przez Hamptona Sidesa, ze smutnymi w swej przypadkowości momentami, jak dopłynięcie do lądu o kilka dni za późno, czy zaprzestanie śledzenia rozbitków przez jakuckich myśliwych po konkluzji, że są przemytnikami i mogą być niebezpieczni, wskazuje, że życie pisze najdziwniejsze (najstraszniejsze) scenariusze.

Tak to już jest, że pewne książki determinują znaczną część moich czytelniczych wyborów przez co najmniej kilka kolejnych lat. Podobnie było z tytułem „W królestwie lodu” Hamptona Sidesa, po który sięgnęłam, będąc nadal pod mocnym wpływem „Terroru” Dana Simmonsa, dzieła, które mogę nazwać, posługując się popularnym frazesem, książką życia. Gwoli wyjaśnienia, było w moim...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Fck, odmrozilem sobie nogi czytając... Mimo to wyśmienita lektura!

Fck, odmrozilem sobie nogi czytając... Mimo to wyśmienita lektura!

Pokaż mimo to

Życie pisze niesamowite scenariusze.
Jak dla mnie odwaga wszystkich członków wyprawy Jeannette jest niezaprzeczalna, wola przeżycia i dojrzałość De Longa, która nieustannie rośnie wraz z upływem czasu ich niebezpiecznej wyprawy, imponuje.
Pomimo tych wielkich zalet, w mojej ocenie motywacje wzięcia udziału w tak ryzykownej wyprawie są co najmniej egoistyczne.
Ludzie Ci przecież pozostawiają swe żony i dzieci by biec za czymś co niepewne, niedookreślone i bardzo ryzykowne.
Benett kieruje się TYLKO rządzą zysku i traktuje De Longa instrumentalnie. On zaś biegnie za tym bo szuka siebie, swej chowały i wielkości.
Niemożliwością i bezsensem byłoby to gdyby czynnikiem decydującym o tym, który z członków grupy ma przeżyć a który ma umrzeć stał jakiś enigmatyczny przypadek , łut szczęścia.
Nie wierze w to ani trochę, gdyż wtedy nasze życie byłoby tak samo dzikie, nieludzkie i ślepe jak przyroda Arktyki która bezwzględnie, niczym cichy prześladowca z thrillera stara się pozbawić życia każdego kto bezprawnie wszedł na teren jej groźnego królestwa.
Książkę ten powinien przeczytać każdy piewca ślepej miłości do przyrody, prawiący o jej dobroci, czułości i pięknie. Prawda jest troszkę bardziej brutalna.
Każdy kto nie wierzy w Boga niech zastanowi się jak taki brutalny, bezwzględny i nieczuły świat mógł sam z siebie wydać tak finezyjną i skomplikowaną istotę jak człowiek.
Człowiek, który żyje miłością.
Czyż to nie dowód na istnienie Boga? Tak, dla mnie tak książka jest takim dowodem.
Zadziwiające jest to, iż ta skrajnie ciężka sytuacja nie doprowadza większości ludzi do rozpaczy. Oni odnajdują w tym wolę Boga i się z nią godzą. Tak jak napisał lekarz w ostatnim swym wpisie.
Napisał, że pogodził się z wolą Boga i w pokorze oddaje swe życie.
Dla mnie to jest kwintesencja sensu tej wyprawy. Co więcej wyprawa ta jest alegorią naszego życia.
Walczymy, biegamy za rządzami, staramy się podbić świat ale finalnie nam się to nie udaje, wewnętrznie wciąż nienasyceni i niezaspokojenie starzejemy się, chorujemy i jak De Long stajemy wobec nieskończonej tajemnicy śmierci i naszej słabości. Kto nie upokorzy się i nie odda wszystkiego Bogu i kto nie zgodzi się na jego wszechwładzę ten przegrywa.
Kto to zrozumie, i rzuci się w przepaść zaufania, ten zwycięża.
Piękna historia walki, dojrzewania i przejścia w świat gdzie wszystkie pytania znajdują swą odpowiedzi…

Polecam

Życie pisze niesamowite scenariusze.
Jak dla mnie odwaga wszystkich członków wyprawy Jeannette jest niezaprzeczalna, wola przeżycia i dojrzałość De Longa, która nieustannie rośnie wraz z upływem czasu ich niebezpiecznej wyprawy, imponuje.
Pomimo tych wielkich zalet, w mojej ocenie motywacje wzięcia udziału w tak ryzykownej wyprawie są co najmniej egoistyczne.
Ludzie Ci...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Piękna książka. Polecam !!

Piękna książka. Polecam !!

Pokaż mimo to

Wygmerałam tę książkę na jakiejś wyprzedaży. Twarda oprawa, ładny kredowy papier porządny druk który nie zostawał na paluchach za jakieś nieprzyzwoicie śmieszne pieniądze. I co ważniejsze egzemplarz nie nadżarty przez szczury czy inne stwory. I w sumie tylko dlatego ją kupiłam bo żaden ze mnie historyk czy marynista. Ale nie powiem okładka tez mi się spodobała (no jednak człek czasem kupuje ślepiami). I jest to jedno z moich najlepszych utrafień ostatnimi czasy. No dawno nie zdarzyło mi się czytać książki i to popularnonaukowej która wciągnęła od pierwszych stron. I to jak wciągnęła. Normalnie jakbym czytała przygody Tomka autorstwa Szklarskiego. Ciągle się zastanawiam skąd to skojarzenie i w sumie to nie wiem ale właśnie takie miałam. Nigdy wcześniej raczej nie spotkałam się z historią tej wyprawy a i autora czytałam po raz pierwszy. I tak sobie myślę że jeżeli jeszcze coś trafię tego pana a najlepiej jeszcze na takiej wyprzedaży to biorę w ciemno. Tragiczna (nie ma się co oszukiwać) historia wyprawy polarnej statku Jeannette w czasach kiedy biegun północny na mapach świata był białą plamą albo raczej stekiem bzdur ówczesnych naukowców zakrawała na wariactwo. I w sumie taka była totalnym rzuceniem się w żywioł….. i to raczej taki zimny żywioł. Świetna robota autora ponieważ całą historię opowiedział od początku do samego końca plus dodał wątki poboczne i wszystkie ozdobniki. I to wszystko pozwoliło zobaczyć tamten świat oczami ówczesnych ludzi. I to mi się podobało. Kapitalna rzecz.
Aczkolwiek teraz upewniłam się całkowicie że wolę wakacje w tropikach a kostki lodu w napojach wyskokowo-chłodzących.

Wygmerałam tę książkę na jakiejś wyprzedaży. Twarda oprawa, ładny kredowy papier porządny druk który nie zostawał na paluchach za jakieś nieprzyzwoicie śmieszne pieniądze. I co ważniejsze egzemplarz nie nadżarty przez szczury czy inne stwory. I w sumie tylko dlatego ją kupiłam bo żaden ze mnie historyk czy marynista. Ale nie powiem okładka tez mi się spodobała (no jednak...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kolejna książka opisująca niewiarygodną historię rozgrywającą się wśród lodów i śniegu... Wciąga niesamowicie, opisuje nieprawdopodobną historię - mało który autor wymyśliłby podobną historię.

Kolejna książka opisująca niewiarygodną historię rozgrywającą się wśród lodów i śniegu... Wciąga niesamowicie, opisuje nieprawdopodobną historię - mało który autor wymyśliłby podobną historię.

Pokaż mimo to

Losy jednej z najtragiczniejszych wypraw polarnych w historii odkryć geograficznych. Opowieść o wielkich nadziejach, naukowych złudzeniach, nieludzkim wysiłku i cierpieniu, oraz niezłomnej woli życia każącej walczyć do końca wierząc, że koniec nigdy nie nadejdzie.

Wyprawa polarna USS "Jeannette" rozpoczęła się 8 lipca 1879 roku w San Francisco (Kalifornia), kiedy to statek wypłynął w stronę - hipotetycznego wówczas - bieguna północnego. Jego celem było potwierdzenie istnienia tegoż miejsca, a także, przy okazji, utrwalenie lub obalenie wielu innych geograficznych hipotez. Wyprawie przewodził amerykański porucznik George Washington De Long, towarzyszyło mu czterech oficerów marynarki, dwóch naukowców, sześciu specjalistów okrętowych, szesnastu marynarzy, kucharz, steward i dwóch poganiaczy psów. 7 września statek został na dwa lata unieruchomiony na dwa lata na polu lodowym, na 72 stopniu szerokości geograficznej północnej. 18 czerwca 1881 roku, pod naporem nadspodziewanie silnych zwałów lodu "Jeannette" zatonęła/ Wszystkim członkom załogi udało się uratować z tonącego okrętu, niestety tylko trzynastu z nich przeżyło morderczą wędrówkę w stronę cywilizowanego świata.

Pomimo podziału na sześć części, w treści książki wyraźnie wyodrębniają się dwie - część poświęcona przygotowaniom do wyprawy i część, w której opisana została już sama wyprawa. Mocno różnią się one treścią, tempem akcji i stopniem wywołanego u mnie zainteresowania. Przyznam, że pierwsza z nich nieco mnie nudziła. Czasami żałowałam wręcz, że sięgnęłam po tą pozycję, bowiem historie o biegunach polarnych to z pewnością nie mój klimat (dosłownie i w przenośni). Strony poświęcone przygotowaniom "Jeannette" do wyprawy to przede wszystkim szczegółowe odtworzone idee owej - tragicznej w skutkach - ekspedycji, przedstawienie życiorysów jej inicjatorów oraz najważniejszych członków, ówczesnego stanu badań dotyczących bieguna północnego oraz sylwetek naukowców zajmujących się pogłębianiem wiedzy o tym rejonie Ziemi. Oprócz tego poznajemy także środowisko amerykańskich wyższych sfer początku XX-tego wieku, szczególnie zainteresowanych finansowaniem i pieczętowaniem swoim nazwiskiem wszelkich geograficznych odkryć.

Znacznie bardziej interesująca jest druga część książki, zaczynająca się w momencie wypłynięcia "Jeannette" w stronę bieguna północnego. Mniej jest tu już suchych faktów, a więcej emocji towarzyszących poszczególnym członkom załogi, skrzętnie zanotowywanych w ich prywatnych dziennikach. Czytelnik towarzyszy odważnym mężczyznom w tak podniosłych i wzruszających momentach, jak odkrycie nowych lądów, i tych mniej szczęśliwych, do których należy chociażby uwięzienie "Jeannette" na dwa lata przez lodowy pak. Szczególnie dramatyczne są jednak ostatnie rozdziały książki. Przyzwyczailiśmy się już do bohaterów, poznaliśmy ich słabe i mocne strony, gdy w końcu zdajemy sobie sprawę, że większość z nich prędzej czy później pochłoną nieprzebyte mrozy i śniegi.

Jeśli chodzi o gatunek literacki, "W królestwie lodu" nazwałabym beletryzowanym dokumentem. Nie jest to z pewnością czysta, klasyczna powieść, jak sugerują cytowani na skrzydełkach obwoluty dotychczasowi recenzenci, nie przy takiej ilości faktów popartych odnośnikami do ponad 900 materiałów źródłowych. Czysty dokument również nie - bo pomimo całego jej dramatyzmu autor opisał ową historię na tyle swobodnie, że mimo wszystko czyta się ją jak beletrystykę, a nie pozycję popularnonaukową.

Na koniec jeszcze kilka słów o pewnym pobocznym, lecz bardzo istotnym i nie dającym mi spokoju przez całą lekturę wątku. Sponsorem całej wyprawy i w pewnym sensie także jej inicjatorem był James Gordon Bennett Junior, ekscentryczny multimilioner, syn założyciela popularnej gazety "New York Herald" i ówcześnie jej jedyny wydawca i właściciel. Jego magazyn słynął z rozpowszechniania sensacyjnych, choć nie zawsze prawdziwych, wieści. Bennett charakteryzował się tym, że był gotowy na wszystko, byle tylko podnieść sprzedaż swego "Heralda". "<<Herald>> jest dla mnie wszystkim Człowiek - nikim.", mówił bez cienia wstydu. I choć niewątpliwie osobą dzięki której ekspedycja "Jeannette" zaistniała w umysłach naukowców i ludzi morza był George De Long, gdyby nie podżegania nastawionego na szybki sukces Bennetta być może porucznik bardziej racjonalnie przygotował swoją wyprawę lub też nie podjąłby się jej w ogóle. Nie zapominajmy przy tym, że multimilioner, nie zważając na protesty De Longa, wysłał "Jeannette" na poszukiwania - ponoć - -zaginionego szwedzkiego naukowca Adolfa Nordenksjölda po to, by wyprawa stała się jeszcze ciekawsza i przyciągnęła do "Heralda" jeszcze więcej czytelników. De Long pisał później w swych dziennikach, że gdyby nie owe bezsensowne poszukiwania spokojnie powracającego do swego domu Szweda, "Jeannette"znalazłaby się na Oceanie Arktycznym jeszcze latem i nie utknęłaby w tworzącym się już wczesną jesienią lodowym paku, co z dużym prawdopodobieństwem pozwoliłoby tej ekspedycji uniknąć tak tragicznego losu. Zatem już na początku swego istnienia plotkarskie media potrafiły niszczyć ludzkie życie tylko dla własnych korzyści. Dziś, niestety, jest jeszcze gorzej.

Nudząc się przy lekturze pierwszych rozdziałów nie przypuszczałam, że ta książka w końcu tak przypadnie mi do gustu iż zbliżając się ku jej końcowi będę opłakiwać wykruszających się po kolei bohaterów. Praca Hamptona Sidesa z pewnością trafi w ręce wszystkich pasjonatów historii odkryć geograficznych i polarnych wypraw, stanowi bowiem ogromne kompendium wiedzy na te tematy. Warto jednak, by przeczytały ją także osoby nie zainteresowane do tej pory podobną tematyką, przede wszystkim po to, aby przekonać się, jakimi namiętnościami i cierpieniami okupiona była praca dawnych naukowców i odkrywców.

Recenzja pochodzi z mojego bloga "Świat Powieści": https://swiat-powiesc.blogspot.com/.

Losy jednej z najtragiczniejszych wypraw polarnych w historii odkryć geograficznych. Opowieść o wielkich nadziejach, naukowych złudzeniach, nieludzkim wysiłku i cierpieniu, oraz niezłomnej woli życia każącej walczyć do końca wierząc, że koniec nigdy nie nadejdzie.

Wyprawa polarna USS "Jeannette" rozpoczęła się 8 lipca 1879 roku w San Francisco (Kalifornia), kiedy to...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Niesamowita historia uchwycona z rozmachem godnym epoki pierwszej rewolucji przemysłowej. Autor odwiedził rejony akrtyczne w poszukiwaniu śladów swoich bohaterów co jeszcze bardziej uwierzytelnia jego relację. Czuć pasję wobec tematu i wyważenie w narracji oraz źródłach. Kumulacja jakości.

Och, jak mnie ta książka rozczytała!

Ps 1. Nie wszystko w niej jest tragiczne. Zważywszy na absolutnie niemożliwe okoliczności wyprawy USS Jeannette, uważam to przedsięwzięcie za "niepowodzenie zakończone sukcesem". Może nie na skalę Apollo 13, gdzie wszyscy przeżyli, ale jednak.
Ps 2. Jestem pod wrażeniem naszej dzisiejszej wiedzy o Arktyce. De Long i jego ekipa, mimo zaangażowania ówczesnych gwiazd kartografii, operowali na skrawkach wiedzy i domniemaniu, że ponad kręgiem lodu czeka na nich otwarte arktyczne morze. Próżno szukać podobnych "wariatów" z etosem w dzisiejszym świecie.

Niesamowita historia uchwycona z rozmachem godnym epoki pierwszej rewolucji przemysłowej. Autor odwiedził rejony akrtyczne w poszukiwaniu śladów swoich bohaterów co jeszcze bardziej uwierzytelnia jego relację. Czuć pasję wobec tematu i wyważenie w narracji oraz źródłach. Kumulacja jakości.

Och, jak mnie ta książka rozczytała!

Ps 1. Nie wszystko w niej jest tragiczne....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jeszcze nawet nie wypłynęli, a już nie możesz się oderwać:)
Arcydzieło reportażu. Czytasz i wiesz, że każde zdanie autor sprawdził i że ręczy, ze wszystko wydarzyło się naprawdę. A historia jest pasjonująca, z gatunku zarywania nocy.

Jeszcze nawet nie wypłynęli, a już nie możesz się oderwać:)
Arcydzieło reportażu. Czytasz i wiesz, że każde zdanie autor sprawdził i że ręczy, ze wszystko wydarzyło się naprawdę. A historia jest pasjonująca, z gatunku zarywania nocy.

Pokaż mimo to

8,5/10

8,5/10

Pokaż mimo to