Czy Bolesław Szczodry wyprawił się na Czechy w 1060 roku? Jest to najprawdopodobniejsza wersja wydarzeń, ale nie wiemy dlaczego wyprawa taka miała miejsce. Gall twierdzi, że Szczodry poniósł klęskę. Jednak o wyprawie takiej, a przede wszystkim zwycięstwie Czechów nie wspomina Komsas. Dziwne, nieprawdaż? Nie wiemy, czy był to tylko zryw młodzieńczego księcia, czy zaplanowana akcja, wiążąca wojska czeskie na miejscu, uniemożliwiając im tym samym wsparcie Cesarza wojującego z Węgrami. Czy te akcje zostały zaplanowane i uzgodnione? Historycy twierdzą, że tak i miało to kluczowe znaczenie, bo wojska czeskie dotarły na Węgry z opóźnieniem – chociaż, to czy dotarły też jest niejasne. Niejasne jest nawet kto na Węgry się wyprawił: Spitygniew czy Wratysław? Kto mógł, kto na tym zyskiwał, kto był zobowiązany do wsparcia Cesarza, a komu mogło zależeć na zupełnie odwrotnej akcji….
W taki oto sposób Norbert Delestowicz, wykorzystując najnowsze badania, dostępne źródła i wcześniejsze prace, przeprowadza analizę tego co prawdopodobne. Rozprawia się z wieloma mitami narosłymi wokół panowania naszego, trzeciego, koronowanego władcy. Tezy swoje stawia ostrożnie, ponieważ nadal cierpimy na znikomy materiał źródłowy dotyczący tego okresu. Jeśli nie zgadza się z wcześniejszymi autorami, to uzasadnia obszernie dlaczego.
Praca napisana jest bardzo przystępnym językiem mimo, że to praca naukowa. Zwraca uwagę fakt, świetnej znajomości źródeł i literatury przedmiotu. Autor wykonał naprawdę tytaniczną pracę. Można przyczepić się do korekty, ponieważ w książce występuje sporo błędów, ale z pewnością nie jest to argument świadczący przeciw niej.
W książce znajdziemy także szeroko zakrojoną analizę sytuacji politycznej w ościennych państwach, co sprawia, że Bolesława Szczodrego jest tu mniej, niż można by oczekiwać, jednak analiza ta daje bardzo dobre spojrzenie na talenty naszego władcy. Jak potrafił wykorzystywać sytuację w regionie do osiągnięcia swoich celów. Koniec panowania i konflikt z biskupem krakowskim pozostaje nadal wielką niewiadomą i pytań jest więcej niż odpowiedzi. Norbet Delestowicz pokazuje jednak, że poddawać się nie należy. I to jest bardzo dobry prognostyk na przyszłość. Może w końcu uda się oddzielić ziarna od plew. Już stawiana przez autora hipoteza dotycząca udziału biskupa w konflikcie z królem, daje taką nadzieję. Szczegółów jednak zdradzać nie będę.
Muszę jednak zaznaczyć, że nie jest to pozycja dla wszystkich. Jeśli ktoś, nie zna wcześniejszych opracowań, będzie mu trudno przyswoić pracę autora. Próbować można, ale ogrom przytoczonych źródeł i obszerna ich analiza mogą zniechęcić początkujących czytelników.

Czy Bolesław Szczodry wyprawił się na Czechy w 1060 roku? Jest to najprawdopodobniejsza wersja wydarzeń, ale nie wiemy dlaczego wyprawa taka miała miejsce. Gall twierdzi, że Szczodry poniósł klęskę. Jednak o wyprawie takiej, a przede wszystkim zwycięstwie Czechów nie wspomina Komsas. Dziwne, nieprawdaż? Nie wiemy, czy był to tylko zryw młodzieńczego księcia, czy...

Zdecydowałem się na taką opinię chyba tylko ze wględu na sporą ilość pracy wniesionej do tej pozycji i jako zachętę na przyszłość.
Więcej jest tu postawionych znaków zapytania niż uzyskujemy odpowiedzi, co oczywiście rozumiem - źródła są skąpe.
Mimo wszystko nie żałuję, jakieś uzupełnienie w temacie to oczywiście jest.
ps. bardzo ładne wydanie wysawnictwa Avalon.

Zdecydowałem się na taką opinię chyba tylko ze wględu na sporą ilość pracy wniesionej do tej pozycji i jako zachętę na przyszłość.
Więcej jest tu postawionych znaków zapytania niż uzyskujemy odpowiedzi, co oczywiście rozumiem - źródła są skąpe.
Mimo wszystko nie żałuję, jakieś uzupełnienie w temacie to oczywiście jest.
ps. bardzo ładne wydanie wysawnictwa Avalon.

Co za licho wywołało ten podtytuł: "Tragiczne losy wielkiego wojownika"? Bałam się zabrać za tę biografię, węsząc panegiryk dla Szczodrego, zainspirowany propagandową laurką Galla Anonima, ale na szczęście to rzetelna praca naukowa. Może to jakaś prowokacja z tym podtytułem.

Na pewno nie jest to propozycja dla tych, których odstraszają przypisy czasem i na całą stronę. Ani dla tych, którzy oczekują podania na tacy prostego scenariusza panowania Bolesława Szczodrego. Autor postępuje bardzo uczciwie i wobec mizerii podstawy źródłowej najczęściej prezentuje wniosek, że nic pewnego stwierdzić się nie da, a własne propozycje przedstawia bardzo ostrożnie - szczególnie w porównaniu do wcześniejszych historyków biorących na warsztat trzeciego króla Polski. Dzięki temu praca nie zawiera w sobie fantazji, które przeszły do powszechnej świadomości: jaki to Bolesław Szczodry był kozak, bo stawiał się cesarzowi, a i podbijał ościenne kraje przez narzucanie im władców, bo najsilniejszym był władcą wówczas w całej okolicy i sam papież prosił go o porządkowanie spraw politycznych w regionie. Autor prezentuje, w jaki sposób te wcześniejsze teorie się narodziły - czasem dosłownie z nicości (z "przemilczeń" w liście papieskim na przykład, które skrywają rozbudowaną koncepcję polityki europejskiej),wskazuje wielość ich słabych punktów, konfrontuje panegiryk Galla ze źródłami państw ościennych. W zasadzie więcej tutaj historii Rusi niż panowania Szczodrego, ale jest to niezbędne, aby móc pokusić się o propozycję chronologii wydarzeń oraz wykazanie ich przyczyn. Kwestie węgierskie, jak na konieczność posługiwania się literaturą nie-węgierskojęzyczną, także zaprezentowane zostały bardzo dobrze, co cieszy mnie tym bardziej, że do tej pory w pracach o Szczodrym (i biskupie Stanisławie) autorzy wykazywali ich nikłą znajomość, całkowicie polegając na Gallu i jakichś dziwnych informacjach podręcznikowych. Niektórzy pokusili się wręcz o stwierdzenie, że skoro źródła węgierskie nie wspominają pomocy Szczodrego, to stało się tak dlatego, aby nie pokazać, że węgierscy królowie jedli mu z ręki, bo godzi to w dumę narodową - co, oczywiście, w całkowitym odwróceniu zaprezentować można następująco: źródła polskie (Gall) wyolbrzymiają rolę Szczodrego wobec Węgier, aby nakarmić narodową dumę. Argument zresztą o tyle chybiony, że węgierskie źródła nie przemilczają obcej pomocy - także polskiej - w wielu innych wypadkach.
Poza tym praca przedstawia najnowszy stan badań, co w wielu szczegółach jest kluczowe i dezaktualizuje a przynajmniej stawia pod znakiem zapytania wnioski wcześniejszej historiografii.

To może nie jest dobra zachęta do przeczytania tej biografii, ale to naprawdę porządna pozycja rozprawiająca się z wieloma historiograficznymi mitami, narosłymi przez dziesięciolecia/wieki często na zasadzie analogicznej do rozkwitającego od pewnego czasu turbosłowiaństwa. Jeśli źródeł jest mało, a niektóre dają podstawy do snucia teorii o wielkiej potędze (czy to Gall, czy Kadłubek) - to potęga była tak wielka, że wraże siły z pewnością niszczyły jej ślady w innych źródłach. A jeśli kraj (król) upada, to na pewno zaważyły o tym czynniki zewnętrzne...

(Wracając na koniec do tytułu - nie rozumiem, dlaczego datę urodzenia podaje autor na okładce jako 1040/42, skoro w tekście sam stwierdza, że wedle obecnego stanu badań Szczodry urodzić mógł się najwcześniej w 1041).

Co za licho wywołało ten podtytuł: "Tragiczne losy wielkiego wojownika"? Bałam się zabrać za tę biografię, węsząc panegiryk dla Szczodrego, zainspirowany propagandową laurką Galla Anonima, ale na szczęście to rzetelna praca naukowa. Może to jakaś prowokacja z tym podtytułem.

Na pewno nie jest to propozycja dla tych, których odstraszają przypisy czasem i na całą stronę. Ani...

Cenna pozycja, szczegółowo opisująca politykę zagraniczną arcyciekawego władcy Polski jakim był Bolesław II Szczodry. Zabrakło mi jednak choćby krótkiego rozdziału o społeczeństwie i kulturze tychże czasów, rozdział o fundacjach władcy to zdecydowanie za mało. Uważam także że więcej miejsca można było poswięcić przedstawieniu hipotez związanych z wygnaniem Bolesława. Ogólnie znacznym mankamentem pracy jest zbyt rozwlekłe opisywanie stanowiska innych badaczy przy 2-3 zdaniowym przestawieniu swoich poglądów lub kwitowaniu zagadnienia argumentem "za mało źródeł, nie da się nic powiedzieć". Nie zmienia to wszakże faktu że książka ta jest godna polecenia a dla osób zainteresowanych polityką władców Polski wczesnopiastowskiej jest to pozycja obowiązkowa w biblioteczce.

Cenna pozycja, szczegółowo opisująca politykę zagraniczną arcyciekawego władcy Polski jakim był Bolesław II Szczodry. Zabrakło mi jednak choćby krótkiego rozdziału o społeczeństwie i kulturze tychże czasów, rozdział o fundacjach władcy to zdecydowanie za mało. Uważam także że więcej miejsca można było poswięcić przedstawieniu hipotez związanych z wygnaniem Bolesława....

Praca nie jest zła, choć w kilku wątkach Autor dał się ponieść fantazji. Zdecydowanie polecić trzeba tą pracę historykom.

Praca nie jest zła, choć w kilku wątkach Autor dał się ponieść fantazji. Zdecydowanie polecić trzeba tą pracę historykom.

Zapraszam do mojej recenzji:
http://portal.strategie.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2854:bolesaw-ii-szczodry-tragiczne-losy-wielkiego-wojownika-10401042--23-iv-1081-albo-1082&catid=19:recenzje-ksiazek&Itemid=112

Zapraszam do mojej recenzji:
http://portal.strategie.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2854:bolesaw-ii-szczodry-tragiczne-losy-wielkiego-wojownika-10401042--23-iv-1081-albo-1082&catid=19:recenzje-ksiazek&Itemid=112