Wybrane prace z liczącej ponad dwieście tysięcy obiektów kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu prezentowane są na wystawach stałych w sposób typowy dla większości polskich muzeów - chronologicznie i z podziałem na regiony geograficzne. W niniejszej publikacji postanowiliśmy odejść od tego tradycyjnego modelu i pokazać malarstwo oraz rzeźbę europejską całościowo, w różnych relacjach i zależnościach, poddaną wielokulturowym wpływom. Podobnie prezentowane jest rzemiosło artystyczne, dodatkowo bogatsze o wyroby Dalekiego Wschodu, głównie japońskie. Wyjątek stanowi sztuka współczesna, wyłącznie polska, co jest konsekwencją braku w zbiorach reprezentatywnych prac z innych państw.

Epilog dziejów niemieckich muzeów we Wrocławiu przyniosła wojna. W latach 1942-1943 rozpoczęła się ewakuacja większości zbiorów do klasztorów, zamków i pałaców głównie na terenie Dolnego Śląska. Późniejsze losy tych składnic były różne. Niektóre spłonęły podczas działań wojennych, inne zostały rozgrabione. Po wojnie Wrocław znalazł się w granicach państwa polskiego. Pracownicy Referatu Muzeów i Ochrony Zabytków zajęli się zabezpieczaniem pozostałych na miejscu dóbr kultury, w tym dzieł sztuki, odnajdywanych w ruinach muzeów i w różnych schronach na terenie miasta. Na podstawie odnalezionych fragmentów dokumentacji odtwarzano miejsca wojennej ewakuacji zbiorów. 28 marca 1947 roku powołane zostało wielodziałowe Muzeum Państwowe we Wrocławiu. Na jego siedzibę, w której mieści się do dzisiaj, przeznaczono gmach tzw. starej rejencji, chociaż był on dość poważnie uszkodzony przez działania wojenne. Trzy lata później wrocławskie muzeum uzyskało rangę centralnego muzeum Śląska, z czym wiązała się zmiana nazwy na Muzeum Śląskie we Wrocławiu.

W listopadzie 1970 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki przemianowało je na Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Był to efekt wieloletnich starań o podniesienie rangi instytucji i zrównanie z trzema noszącymi wtedy to miano najważniejszymi muzeami polskimi.