Coś niesamowitego. Aż trudno uwierzyć, że ta historia wydarzyła się naprawdę.

Coś niesamowitego. Aż trudno uwierzyć, że ta historia wydarzyła się naprawdę.

Jedna z najlepszych książek, ale nie o łagrach, ale ogólnie o społeczeństwie lat 30. Związku Sowieckiego.
Autor nie przeżył zupełnego zgnębienia jak na przykład bohaterowie "Opowiadań Kołymskich" W. Szałamowa. Dzięki przedsiębiorczości i inteligencji udawało mu się żyć i tworzyć warunki do ucieczki będąc w zamknięciu. Imponuje upór w dążeniu do wydostania się na wolność oraz siła charakteru autora i członków jego rodziny. Sołoniewicz, gdy pisał swoje dzieło jeszcze na świeżo, pozwolił sobie na odważne prognozy dotyczące systemu sowieckego w Rosji. Nie sprawdzily się, ale od momentu jego uwięzienia system zdążył ewoluować w kierunku jeszcze większego ubezwłasnowolnienia jednostki. Czytałem przez większość czasu mocno zaangażowany w losy bohaterów, chociaż kilka razy zdażyły się momenty nieco przynudnawe.

Jedna z najlepszych książek, ale nie o łagrach, ale ogólnie o społeczeństwie lat 30. Związku Sowieckiego.
Autor nie przeżył zupełnego zgnębienia jak na przykład bohaterowie "Opowiadań Kołymskich" W. Szałamowa. Dzięki przedsiębiorczości i inteligencji udawało mu się żyć i tworzyć warunki do ucieczki będąc w zamknięciu. Imponuje upór w dążeniu do wydostania się na wolność...

To nie jest nowa publikacja wspomnień kolejnego więźnia sowieckiego łagru, która nareszcie doczekała się wydania tak, jak dziennik Iwana Czistiakowa "Strażnik Gułagu" czy relacja Jefrosinii Kiersnowskiej "Ile wart jest człowiek". To pozycja nietypowa, bo kasandryczna i w tym proroctwie, gdzieś po drodze zagubiona w swoim ogromnym znaczeniu. Bo przecież nikt nie lubi złych wieści. Burzenia świata pięknego i bezpiecznego. Zwłaszcza gdy dotyczy to nowej idei bolszewizmu nawołującej do światowej rewolucji w imię sprawiedliwości społecznej, w którą wpatrzone były elity krajów europejskich, a sam ZSRR uosabiał raj (efekt propagandy),ściągający do siebie zafascynowanych nim sympatyków takich, jak Icek Erlichson ("Smakowanie raju") i wielu jemu podobnych.
Z wpływowych ludzi, jedynie Hitler dał wiarę tym wspomnieniom, nakazując czytanie wspomnień Iwana Sołoniewicza każdemu obywatelowi niemieckiemu. Jednak on miał w tym interes polityczny.
Zwykłemu, przeciętnemu człowiekowi trudno było uwierzyć w to, co opisał autor na 35 lat przed Aleksandrem Sołżenicynem. Sam autor usprawiedliwiał taką postawę. pisząc – "istnieją rzeczy, w które sama istota człowieczeństwa nie chce wierzyć. Bo gdy uwierzy – jakoś niewesoło zaczyna wyglądać boży świat, w którym takie rzeczy są możliwe". A świat w latach 1935-36, w których ukazała się w Europie ta złowieszcza książka drukowana na łamach czasopisma w odcinkach, potem w 1937 roku w całości, a w Polsce w 1938, był piękny. Nikt nie przypuszczał i nie dopuszczał myśli, że niedługo rzeczywistość łagrowa i lagrowa ogarnie również Europę. A przecież autor przestrzegał przed nią, widząc w bolszewizmie wypaczoną ideę państwa, w którym rządzi "zupełnie obca siła, zmuszająca przemocą do służenia zupełnie obcej nam sprawie". Był o tym przekonany na długo przed trafieniem do łagru wraz z synem Jurą (na powyższym zdjęciu) i bratem Borysem za próbę ucieczki z totalitarnego państwa, dlatego to nie przeżycia obozowe skłoniły go do tego kroku, ale życie na „wolności”. Jak wspomina, łagier nie interesował go, "jako miejsce, gdzie cierpią i giną miliony, a też nie jako tło" jego osobistych przeżyć. Wykorzystał doświadczenia obozowe, by ukazać łagier, jako kwintesencję tego, co działo się na „wolności” i który niczym się od niej nie różnił. Był dla niego miejscem, w którym wszystko, co działo się w łagrze, działo się "również na wolności i odwrotnie". Rzeczywistością, w której wszystko było "jedynie bardziej uchwytne, prostsze, bardziej wyraziste". Potraktował władzę sowiecką jak równanie algebraiczne, rozkładając ją na czynniki pierwsze. "Podstawiając w nim, w miejsce abstrakcyjnych wartości algebraicznych, żywych, konkretnych przedstawicieli władzy sowieckiej oraz konkretne stosunki między władzą a społeczeństwem…" – jak napisał w pierwszym rozdziale. To dzięki tej przenikliwości i dostrzeżeniu logiki w otaczającym go absurdzie pozornego chaosu, nie tylko ujrzał kuriozalną rzeczywistość, w jakiej znalazła się Rosja i jej naród, ale przede wszystkim zrozumiał jej mechanizmy funkcjonowania, które umiejętnie wykorzystane pozwoliły osiągnąć autorowi upragniony cel – skuteczną ucieczkę.
A potem na prawdziwej wolności to wszystko opisał, używając ironii, czarnego humoru i porównań ukazujących irracjonalność i schematyczność zasad rządzącymi i manipulującymi zachowaniami i postawami ludzi od zwykłego chłopa na Stalinie skończywszy. To dzięki temu zabiegowi przekaz skupił moją uwagę nie na cierpieniu opowiadającego, ale na systemie władzy sprawowanej nad ludźmi, na normach jej funkcjonowania i podrzędnej, niewolniczej w nim roli człowieka. Przeżycia bohatera i jego współwięźniów były przerażającymi, bo przerażającymi, ale tylko ilustracjami do zrozumienia istoty bolszewizmu, karmiącego się krwią własnego narodu. Dosłownie i w przenośni. Jednak zanim dane było mi to zrozumieć, zostałam wtajemniczona w podstawowe pojęcia, ich znaczenie i konteksty – stara gwardia, czekista, bolszewik, entuzjazm, rewolucja światowa i najpowszechniej występujące – aktywista. Najbardziej niebezpieczny "typ człowieka o mózgu barana, szczękach wilka, a wyczuciu moralnym protoplazmy. Typ człowieka, który jako szesnasty z kolei uczestniczy w zbiorowym gwałcie". Nic dodać, nic ująć i wszystko jasne. Tak obrazowo i dosadnie tłumaczył mi wszystko autor i wyposażał w swoisty język przekazu, bym mogła swobodnie odczytywać podteksty ironii o socjalistycznym ustroju będącym absolutyzmem pretendującym do oświecenia i ustroju gospodarczym o charakterze pańszczyźnianym, "który usiłuje być kulturalny", przesiąkniętych wszechobecną głupotą uzbrojoną od stóp do głów w karabiny maszynowe GPU – wcześniejsze CzeKa, a późniejsze NKWD. W takich okolicznościach można uwierzyć w "genialność matołów i humanitaryzm katów".
Można uwierzyć we wszystko.
I współcześni mu obywatele ZSRR wierzyli. Autor często przytaczał całe fragmenty zapamiętanych rozmów indywidualnych i zbiorowych dyskusji z przedstawicielami wszystkich warstw społecznych o różnych światopoglądach, pochodzeniu i postawach. Od wysoko postawionych czekistów i oddanych sprawie komunistów po zwykłego chłopa ukraińskiego, któremu w łagrze było lepiej niż na wolności. Stąd wymowność przesłania tytułu książki. Ukazał w ten sposób szeroki przekrój nastrojów w społeczeństwie od wierzących ślepo w światową rewolucję po ateistów, którzy w łagrze uwierzyli w diabła, zwierzając się autorowi – "Nie byłem człowiekiem religijnym, jak prawie cała inteligencja rosyjska. Czyż mogłem wierzyć w istnienie diabła? Teraz wierzę. Wierzę, ponieważ widziałem go, ponieważ go widzę. Widzę go w każdym punkcie łagrowym. On istnieje, Iwanie Łukjanowiczu, istnieje. To nie jest wymysł popów. To jest fakt dający się stwierdzić naukowo".
A kiedy zrozumiałam istotę rzeczy, ogarnęłam rozumem całe to upiorne monstrum, autor od czasu do czasu uchylał zasłonę kabaretu, która tak łagodziła tę jego obrzydliwość, ukazując mi obrazy bez ironii. To, co zobaczyłam, było tak przerażające tu i teraz i jednocześnie głębokie w metafizycznym znaczeniu, że nie chciałam więcej takich niespodziewanych odsłon. Zwłaszcza gdy obrazy ukazywały dzieci. I te spoza drutów łagru i te bezprizorne wewnątrz niego (po raz pierwszy zostałam zabrana do łagru dla dzieci). Wtedy zrozumiałam, dlaczego autor uczynił ironię narzędziem wykładni tematu. Przyznał wprost, pisząc – "Wydawało mi się, że pewna przesada, zaciemnianie barw – są naturalnym wynikiem trudnych przeżyć". A mnie, czytelniczkę, chroniły przed zbędnym sentymentalizmem, bo nie takie były założenia autora, który już w pierwszym rozdziale uprzedził mnie lojalnie – "Nie piszę sentymentalnej powieści i nie mam zamiaru wywołać uczucia sympatii czy współczucia. Chodzi o zrozumienie". I mimo tego były to jednak chwile, po których musiałam na jakiś czas odłożyć książkę, by odzyskać równowagę emocjonalną. Nawet, teraz kiedy piszę te słowa, mam je przed oczami wyobraźni, zastygając nad klawiaturą…
Jednak to nie tylko demaskatorska analiza aparatu władzy sowieckiej i jej upiornych skutkach działania, ale również fascynująca opowieść piekielnie inteligentnego człowieka o jej przechytrzeniu. Autor zarówno na „wolności”, jak i w łagrze potrafił „urządzić się” i żyć na poziomie sytego człowieka, któremu właściwie niczego nie brakowało.
Dlaczego więc uciekł?
Właśnie ta książka jest odpowiedzią na to pytanie. Jak sam napisał – "Nie przeżycia łagrowe bowiem, lecz przeżycia ogólnorosyjskie pchnęły mnie za granicę. – obrazując to zdanie po swojemu – Jeżeli grożąc rewolwerem, żądają od was oddania spodni – można to jeszcze wytrzymać, lecz gdy grożąc tym rewolwerem, żądają od was oprócz spodni okazywania entuzjazmu – życie staje się niemożliwe, a obrzydzenie dławi. I właśnie to obrzydzenie popchnęło nas ku granicy Finlandii".
A ja widzę w tej metaforycznej scenie dużo więcej. Autor dobrze nauczył mnie odczytywać swój przekaz. Bo jeśli to zdanie potraktować jak równanie algebraiczne i pod czynnik „spodnie” wstawić matkę, męża, siostrę, syna to obrzydzenie ma zupełnie inny wymiar i wielkość.
Wtedy ono nie tylko dławi, ale może udławić.
To dlatego dzisiejsza Rosja jest dla mnie może już nie jednym, wielkim łagrem, ale jednym, wielkim cmentarzem. I nie ma w tym przesady.
Książka na emigracji nie została przyjęta tak, jakby autor sobie życzył. Jak napisał Zbigniew Gluza w rozdziale od współwydawcy Ośrodek Karta – "Nie udało mu się wtedy skutecznie ostrzec Zachodu…" Czasami tak bywa, gdy rzeczywistość przerasta wyobraźnię. Dla mnie, człowieka patrzącego z perspektywy czasu, w którym wiem, że przepowiednie autora spełniły się co do litery tej publikacji, to precyzyjna, wnikliwa i trafna analiza bolszewizmu jeszcze przed czystką Wielkiego Terroru.
naostrzuksiazki.pl

To nie jest nowa publikacja wspomnień kolejnego więźnia sowieckiego łagru, która nareszcie doczekała się wydania tak, jak dziennik Iwana Czistiakowa "Strażnik Gułagu" czy relacja Jefrosinii Kiersnowskiej "Ile wart jest człowiek". To pozycja nietypowa, bo kasandryczna i w tym proroctwie, gdzieś po drodze zagubiona w swoim ogromnym znaczeniu. Bo przecież nikt nie lubi złych...

Wstrząsające świadectwo grozy sowieckiego świata. Jednocześnie zawiera w sobie przemyślenia na temat mechanizmów rządzących Rosją radziecką, ale i rosyjskości. Jest to relacja zaskakująca, bo opowiada o więziennej solidarności, sile ducha i ostatecznym osobistym sukcesie... Dziś to rzadkość w opowieściach obozowych.
Naprawdę warto przeczytać!

Wstrząsające świadectwo grozy sowieckiego świata. Jednocześnie zawiera w sobie przemyślenia na temat mechanizmów rządzących Rosją radziecką, ale i rosyjskości. Jest to relacja zaskakująca, bo opowiada o więziennej solidarności, sile ducha i ostatecznym osobistym sukcesie... Dziś to rzadkość w opowieściach obozowych.
Naprawdę warto przeczytać!

Ta książka to jakby ukazanie całej Rosji w pigułce. Absurd kierowania krajem przez idiotów i dorobkiewiczów.

Ta książka to jakby ukazanie całej Rosji w pigułce. Absurd kierowania krajem przez idiotów i dorobkiewiczów.

Książka,a właściwie świadectwo Iwana Sołoniewicza ,to wstrząsająca relacja naocznego świadka,skazanego na pobyt w radzieckim łagrze.Każdy kto przeczytał "Archipelag Gułag" A.Sołżenicyna,dostrzeże uderzające podobieństwa,między oboma dziełami,opisującymi podobny okres,wstydliwej historii Związku Radzieckiego,z tym że Sołżenicyn pisząc swój "Archipelag Gułag " zrobił to bardziej szczegółowo ,opisując i przytaczając relacje i zeznania nie tylko swoje,ale przede wszystkim wielkiej rzeszy ludzi,od których uzyskał rzetelne informacje,nie umniejsza to w niczym wielkości dzieła Sołoniewicza.Iwan Sołoniewicz oparł się głównie na przeżyciach swoich,swojego syna i swojego brata,choć opisał także przypadki innych katorżników.Książka Sołoniewicza jest nieco lżejszego kalibru niż dzieło Sołżenicyna,choć równie dobrze napisana.Dla wszystkich,których interesują zbrodnicze mechanizmy funkcjonowania aparatu władzy w ZSRR jest to pozycja obowiązkowa tak samo jak wielki,monumentalny "Archipelag Gułag" Aleksandra Sołżenicyna.

Książka,a właściwie świadectwo Iwana Sołoniewicza ,to wstrząsająca relacja naocznego świadka,skazanego na pobyt w radzieckim łagrze.Każdy kto przeczytał "Archipelag Gułag" A.Sołżenicyna,dostrzeże uderzające podobieństwa,między oboma dziełami,opisującymi podobny okres,wstydliwej historii Związku Radzieckiego,z tym że Sołżenicyn pisząc swój "Archipelag Gułag " zrobił to...

Porażająca opowieść o bestialskim systemie upadlania i niewolniczej pracy stworzonym przez sowiecki reżim komunistyczny. To także oparta na faktach historia o nadludzkiej woli przetrwania i planowanej z mozołem ucieczce do Finlandii rodziny Sołniewiczów ojca, jego brata i syna. Książkę czyta się jak rasową powieść sensacyjną o nadziei, która pozwala wyrwać się z miejsca z którego wydawać by się mogło, że nie ma ucieczki.
Przebywający w łagrze na północy Rosji Iwan Sołniewicz, znany animator sportu w Związku Sowieckim, proponuje naczelnikowi GUŁAGU zorganizowanie olimpiady łagiernickiej. W tym celu musi stworzyć kadrę sportowców, dla których wystarał się o zwolnienie z przymusowych prac i lepsze racje żywnościowe. Do drużyny sportowej przydziela swojego syna. Jako główny koordynator zawodów ma przepustki, aby podróżować między obozami. Dzięki temu zapoznaje się z topografią terenu, tworzy mapy i skrytki z żywnością. To wszystko służy jednemu - zaplanowanej ze skrupulatnością ucieczce.
Niesamowite jest to, że wszystko działo się naprawdę. Drobiazgowo dopracowany plan i ucieczka. Ale to, co najbardziej poraża w książce, to opis życia obozowego i życia w ogóle w komunistycznej Rosji przed II wojną światową. Obraz małej dziewczynki ze wsi, która na mrozie boso, w łachmanie wystaje przed obozowymi drutami w nadziei, że łagiernicy rzucą jej coś do jedzenia, jest kwintesencją tamtych ponurych czasów.
System komunistyczny stworzony z myślą o wyzyskiwanym człowieku, stał się w Rosji największym przekleństwem tego człowieka. Szczęśliwi ci, którym udało się od niego uciec.

https://panksiazka.blogspot.com/

Porażająca opowieść o bestialskim systemie upadlania i niewolniczej pracy stworzonym przez sowiecki reżim komunistyczny. To także oparta na faktach historia o nadludzkiej woli przetrwania i planowanej z mozołem ucieczce do Finlandii rodziny Sołniewiczów ojca, jego brata i syna. Książkę czyta się jak rasową powieść sensacyjną o nadziei, która pozwala wyrwać się z miejsca z...

Niesamowita książka! Styl, zawartość, poetyckość i zarazem klarowność przekazu... wszystko genialne!

Dla mnie największe odkrycie literackie ostatnich lat, niewątpliwie jedna z najlepszych książek o Rosji Sowieckiej jaką czytałem (a czytałem ich sporo).

Tytuł nieco mylący, bowiem pozycja dotyczy łagru w warstwie bezpośrednich przeżyć autora, natomiast w sposób dogłębny i błyskotliwy opisane jest życie różnych warstw społecznych w całym systemie sowieckim.

Jednym słowem majstersztyk!

Niesamowita książka! Styl, zawartość, poetyckość i zarazem klarowność przekazu... wszystko genialne!

Dla mnie największe odkrycie literackie ostatnich lat, niewątpliwie jedna z najlepszych książek o Rosji Sowieckiej jaką czytałem (a czytałem ich sporo).

Tytuł nieco mylący, bowiem pozycja dotyczy łagru w warstwie bezpośrednich przeżyć autora, natomiast w sposób dogłębny i...

Bardzo ciekawie i obrazowo przedstawione mechanizmy terroru i represji działające w sowieckiej Rosji, a wszystko to widziane oczyma ówczesnego inteligenta, który chcąc nie chcąc stał się "kontrrewolucjonistą" najgorszym z możliwych z punktu widzenia państwa kryminalistą. Nie znajdziemy tam wielu statystyk, wyliczeń, dat czy innych suchych faktów, ale przeżycia człowieka zamkniętego w łagrze. Człowieka, któremu dzięki swemu sprytowi i szczęściu dane było uniknąć najcięższych prac, dzięki czemu mógł obcować z oficjelami i pokazać absurdy i prozę współczesnego mu świata.

Zdecydowanie polecam lekturę.

Bardzo ciekawie i obrazowo przedstawione mechanizmy terroru i represji działające w sowieckiej Rosji, a wszystko to widziane oczyma ówczesnego inteligenta, który chcąc nie chcąc stał się "kontrrewolucjonistą" najgorszym z możliwych z punktu widzenia państwa kryminalistą. Nie znajdziemy tam wielu statystyk, wyliczeń, dat czy innych suchych faktów, ale przeżycia człowieka...

Świadectwo tyranii i totalitaryzmu. Książka niezwykle potrzebna i niestety aktualna.

Świadectwo tyranii i totalitaryzmu. Książka niezwykle potrzebna i niestety aktualna.