Z wielu interesujących wypowiedzi prof. Jerzego Vetulaniego wynotowałem trzy dłuższe cytaty. Przytaczam je poniżej.

Hipoteza mafijnego zachowania kukułek

"W południowej Hiszpanii kukułki składają jaja w gniazdach srok, ale też od czasu do czasu te gniazda niszczą. Obserwacje wykazały, że znacznie częściej niszczone są gniazda srok, które wyrzuciły kukułcze jaja. Taka taktyka jest korzystna dla kukułek, ponieważ sroki, którym zniszczono gniazdo, budują nowe i składają w nim nowe jaja, pomiędzy które kukułka znów może podrzucić jajo. Pytanie: czy sroka nauczona doświadczeniem będzie mniej pochopnie usuwać intruza? Okazuje się, że tak: kukułki nauczyły sroki moresu i te ostatnie uświadomiły sobie, że lepiej się pomęczyć i wychować obce pisklęta obok własnych, niż ryzykować śmierć całego swego potomstwa. Okazało się też, że kukułki wcale nie są matkami obojętnymi na los swoich dzieci. Ewidentnie pilnują one sroczych gniazd zawierających kukułcze jaja i próbują odpędzić zbliżające się do nich zagrożenia. Takim zagrożeniem w ich pojęciu był także podchodzący do gniazda uczony. Kukułki są więc czułymi matkami, chociaż pochodzą ze zbrodniczego rodu".

O delfinach

"Mózg delfina okazuje się bardziej pofałdowany od mózgu człowieka. Zatem dlaczego to my hodujemy delfiny, a nie delfiny nas? Po pierwsze dlatego, że delfiny nie mają technologii. W wodzie nie da się rozniecić ognia, który jest jej podstawą. Po drugie, przechodząc do środowiska wodnego straciły chwytne kończyny (możliwość wytwarzania złożonych narzędzi). Niemniej jednak wydaje się niewątpliwe, że delfiny wykształciły mowę, podobnie jak ludzie, tj. mowę, która ma swoją gramatykę, składnię. Mowę, którą się celowo posługują, by porozumiewać się między sobą. Wskazuje na to analiza dźwięków wydawanych przez delfiny, wykazująca powtarzające się, uporządkowane sekwencje. Mamy zapis dźwiękowy, ale nie znamy języka (analogicznie do pisma linearnego A, którego wciąż nie potrafimy odczytać). Delfiny posiadają świadomość typu ludzkiego, potrafią się rozpoznawać, są empatyczne, uprawiają seks rekreacyjny. Nie wiemy, czy aby delfiny nie mają też fantastycznego świata umysłowego? Może mają jakieś wierzenia? Wprawdzie nie mają książek, lecz przecież ludzkość bardzo długo także doskonale bez nich się obywała, korzystając tylko z dobrej pamięci opowiadaczy. Mózg delfina wciąż się rozwija, czyli muszą być one umysłowo czynne, jako że mózg nie mógłby się rozwinąć, gdyby nie pracował. Gdyby udało nam się wejść w świat delfina, to na podstawie tych samych paradygmatów może moglibyśmy się porozumiewać z ewentualnymi cywilizacjami pozaziemskimi. Sądzę, że język delfina jest dla nas równie trudny, jak byłby język hipotetycznego E.T., przybysza z innej planety. My z delfinem żyjemy na tej samej planecie, a jednak w innych światach".

Darwinizm neuronalny

"Mózg noworodka ma stosunkowo niewiele neuronów, potem ich liczba szybko narasta i około siódmego roku życia w korze mózgowej znajduje się już olbrzymia liczba neuronów, która następnie zaczyna spadać: neurony zaczynają wymierać. W okresie największego potencjału twórczości intelektualnej człowiek ma mniej neuronów niż dziecko, ale jakościowo nie są one takie same. Znikają neurony niepotrzebne, zostają najlepsze. Można by rzec, że w sensie neuronowym dziecko musi umrzeć, by stać się dorosłym człowiekiem. Jest pewien rytm przechodzenia do dorosłości. To zresztą ma swoje odbicie w różnych kulturach, chociażby rytualne przejście do męskości. Tak zwana teoria darwinizmu neuronalnego zakłada, że neurony, które są wytworzone w nadmiarze walczą o to, aby trafić na odpowiednią tarczę. Przykładowo, pierwszy neuron, który dojdzie do włókna mięśniowego rozwija się, a inne już nie są przyjmowane. To tak jak z plemnikami. Następuje wybór pierwszego. W późniejszym wieku liczba neuronów zmniejsza się już powoli. Mózg zmniejsza się z upływem czasu, gdyż zmniejsza się liczba wypustek nerwowych, objętość neuronów, a więc i struktur przez nie zbudowanych. Jeśli jednak mózg nie podlega chorobie neurodegeneracyjnej, same neurony wymierają powoli. Te neurony, które pozostają, wykorzystujemy. Ich pełne wykorzystanie możliwe jest dzięki bardzo ważnej cesze mózgu: plastyczności, którą definiujemy jako zdolność mózgu do przekształcania fizycznej struktury połączeń w odpowiedzi na warunki zewnętrzne. Ta plastyczność wzrasta, kiedy neurony zmuszane są do wysiłku, a spada, gdy pozostają bezczynne. Zgodnie z mądrością Talmudu Babilońskiego: Na starość głupi głupieją, a mądrzy mądrzeją".

Z wielu interesujących wypowiedzi prof. Jerzego Vetulaniego wynotowałem trzy dłuższe cytaty. Przytaczam je poniżej.

Hipoteza mafijnego zachowania kukułek

"W południowej Hiszpanii kukułki składają jaja w gniazdach srok, ale też od czasu do czasu te gniazda niszczą. Obserwacje wykazały, że znacznie częściej niszczone są gniazda srok, które wyrzuciły kukułcze jaja. Taka...

“Piękno neurobiologii” jest zbiorem różnych wywiadów, pism oraz tekstów z bloga profesora. Wbrew temu jak sugeruje tytuł, książka nie omawia samej neurobiologii. Profesor porusza takie tematy jak leczenie osób chorych psychicznie, organizmy genetycznie modyfikowane, klonowanie lub w jaki sposób dłużej zachować sprawność fizyczną oraz intelektualną. Vetulani w formie wywiadów przedstawia te zagadnienia przystępnie i z sensem. Co prawda jest kilka rzeczy męczących w tej pozycji jak powtarzanie się zagadnień czy opowiadanie o swoich korzeniach rodzinnych bez dużego związku z tematem ale nie warto się zrażać. Warto poświęcić czas na tę pozycję bo poszerza horyzonty.

“Piękno neurobiologii” jest zbiorem różnych wywiadów, pism oraz tekstów z bloga profesora. Wbrew temu jak sugeruje tytuł, książka nie omawia samej neurobiologii. Profesor porusza takie tematy jak leczenie osób chorych psychicznie, organizmy genetycznie modyfikowane, klonowanie lub w jaki sposób dłużej zachować sprawność fizyczną oraz intelektualną. Vetulani w formie...

Jak bardzo byłem zafascynowany, kiedy przeczytałem, że delfiny mogą tworzyć własną, ogromną cywilizację? (bardzo).
Profesor Vetulani pisze o tak ciekawych rzeczach w prosty i dowcipny sposób. Ta książka jest po prostu świetną i bardzo potrzebną pozycją dla każdego zastanawiającego się, co właściwie siedzi w tych naszych pięknych mózgach.

Jak bardzo byłem zafascynowany, kiedy przeczytałem, że delfiny mogą tworzyć własną, ogromną cywilizację? (bardzo).
Profesor Vetulani pisze o tak ciekawych rzeczach w prosty i dowcipny sposób. Ta książka jest po prostu świetną i bardzo potrzebną pozycją dla każdego zastanawiającego się, co właściwie siedzi w tych naszych pięknych mózgach.

Zbiór wszystkiego, właściwie tytuł powinien brzmieć Vetulani na każdy temat. Mimo tego dobrze się czyta, a pisanie prawie takie jak opowieści na żywo Vetulaniego.

Zbiór wszystkiego, właściwie tytuł powinien brzmieć Vetulani na każdy temat. Mimo tego dobrze się czyta, a pisanie prawie takie jak opowieści na żywo Vetulaniego.

Zbiór świetnych wywiadów z profesorem Vetulanim. Podobnie jak z poprzedniej jego książki "Mózg:fascynacje problemy tajemnice" można mnóstwo dowiedzieć się o tym co dzieje się pod czaszką. Urzeka mnie również racjonalizm profesora. Niemniej w odróżnieniu do jego w/w książki, ta jest nieco przegadana i w wielu miejscach powtarza się.

Zbiór świetnych wywiadów z profesorem Vetulanim. Podobnie jak z poprzedniej jego książki "Mózg:fascynacje problemy tajemnice" można mnóstwo dowiedzieć się o tym co dzieje się pod czaszką. Urzeka mnie również racjonalizm profesora. Niemniej w odróżnieniu do jego w/w książki, ta jest nieco przegadana i w wielu miejscach powtarza się.

Książka dość dobra, lecz w sporej części powielająca to, co znalazło się w pozycji "Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice". Ponadto część rozdziałów jest po prostu nie na temat.
Znalazłem również jeden błąd merytoryczny w (krótkim) opisie mechanizmu działania agomelatyny, otóż nie jest ona inhibitorem rec. 5-HT₁c, ale 5-HT₂c:

https://www.medicographia.com/wp-content/uploads/2010/01/schema14.gif

Książka dość dobra, lecz w sporej części powielająca to, co znalazło się w pozycji "Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice". Ponadto część rozdziałów jest po prostu nie na temat.
Znalazłem również jeden błąd merytoryczny w (krótkim) opisie mechanizmu działania agomelatyny, otóż nie jest ona inhibitorem rec. 5-HT₁c, ale...

Mogłoby być trochę więcej dłuższych wypowiedzi Vetulaniego w formie pamiętnikowych wywodów zamiast wywiadów ograniczających potencjał wypowiadania się na inne tematy, ale i tak jestem usatysfakcjonowana takową porcją wiedzy i poglądów.

Mogłoby być trochę więcej dłuższych wypowiedzi Vetulaniego w formie pamiętnikowych wywodów zamiast wywiadów ograniczających potencjał wypowiadania się na inne tematy, ale i tak jestem usatysfakcjonowana takową porcją wiedzy i poglądów.

ierwsza refleksja, jaka ciśnie mi się na usta – książka, która poszerza intelektualne horyzonty. Pobudza do krytycznego myślenia na różnorodne tematy – od „leczenia duszy skalpelem” poprzez globalne ocieplenie, do tajemnic podniecenia u kobiet. Co jest jeszcze większą zaletą – przystępność, a wręcz niezwykła lekkość języka, z jaką autor przeprowadza Czytelnika przez tematy niekiedy dość trudne, nie stroniąc przy tym od ciekawostek z dziedzin nauk medycznych, społecznych, ale i humanistycznych. Kolejny plus – konkretność – strukturę książki tworzą często bardzo przyziemne przykłady. Terminy specjalistyczne są często wyjaśniane tak, że osoba bez wykształcenia medycznego czy psychologicznego może bez problemu podążać za tokiem myśli autora – kolejny plus!

Pełna recenzja książki na stronie:
http://moznaprzeczytac.pl/piekno-neurobiologii-jerzy-vetulani/

ierwsza refleksja, jaka ciśnie mi się na usta – książka, która poszerza intelektualne horyzonty. Pobudza do krytycznego myślenia na różnorodne tematy – od „leczenia duszy skalpelem” poprzez globalne ocieplenie, do tajemnic podniecenia u kobiet. Co jest jeszcze większą zaletą – przystępność, a wręcz niezwykła lekkość języka, z jaką autor przeprowadza Czytelnika przez tematy...

Książka znacznie lepsza, niż tom pierwszy, co nie znaczy, że bardzo dobra. Sprawia wrażenie naprędce zebranych tekstów, które łączy tylko i wyłącznie nazwisko autora, czyli profesora Vetulaniego. Ba! W tomie zawarte są nawet teksty, które literalnie nic nie mają wspólnego z neurobiologią. W takich sytuacjach przypomina mi się dopisek mojego licealnego polonisty przy niedostatecznej ocenie mojego wypracowania: „Wypracowanie bardzo dobre, ale nie na temat”. Bo co wspólnego z neurobiologią ma skądinąd ciekawy i słuszny w swojej wymowie tekst o degradacji szkolnictwa wyższego przez państwowe czynniki „Ciemno wszędzie?”. Nie jest to jedyny tego typu tekst w książce.
Kolejnym mankamentem tomu jest nierówność tekstów pod względem – że tak powiem – intelektualnym. Z jednej strony mamy teksty publicystyczne odnoszące się do różnych tematów ważkich społecznie, jak właśnie stan nauki wyższej w Polsce, GMO czy dopalacze, gdzie nie trzeba praktycznie żadnej wiedzy biologicznej, o neurologicznej nie wspominając. Czyli są to teksty absolutnie dla każdego. Z drugiej mamy teksty trudne, specjalistyczne, jak „Mózg w schizofrenii”. Jeśli czytelnik nie ma nieźle oblatanej topografii mózgu i nie ma pewnego medycznego czy biologicznego przygotowania, niewiele pojmie i padnie po pierwszej stronie.
Druga część książki, zawierająca wywiady z profesorem, chyba najlepsza.
Kolejna wada zbioru jest niemal zupełny brak ilustracji, a te nieliczne, które są, właściwie nie wiadomo czemu mają służyć. Tymczasem cześć tekstów została zaczerpnięta z bloga profesora Vetulaniego, całkiem bogato ilustrowanego zdjęciami. A jak wiadomo jedno zdjęcie bywa warte tysiąca słów.
Po lekturze obu tomów musze stwierdzić, że jeśli w najbliższych miesiącach jeszcze raz gdzieś przeczytam o przypadku Phineasa Gage, który raczył sobie w interesujący sposób uszkodzić mózg (interesujący neurologicznie) moje synapsy się zagotują i zacznę wrzeszczeć. W obu tomach ów przypadek w mniejszym lub większym zakresie został opisany co najmniej sześć razy! Głębokie ukłony dla redaktora cyklu :-).
Podsumowując oba tomy – zbiór przypadkowo dobranych tekstów, nierównych treścią i stylem, źle zredagowanych, z kiepską korektą. Spore rozczarowanie - oczywiście wydawnictwem a nie tym, co profesor ma do powiedzenia w różnych dziedzinach.

Książka znacznie lepsza, niż tom pierwszy, co nie znaczy, że bardzo dobra. Sprawia wrażenie naprędce zebranych tekstów, które łączy tylko i wyłącznie nazwisko autora, czyli profesora Vetulaniego. Ba! W tomie zawarte są nawet teksty, które literalnie nic nie mają wspólnego z neurobiologią. W takich sytuacjach przypomina mi się dopisek mojego licealnego polonisty przy...

Omawia zagadnienia z dziedziny medycyny, biologii, anatomii i fizjologii, oraz psychologii i psychiatrii. Wszystko to w formie wywiadu, więc czyta się inaczej, co nie znaczy, że gorzej.

Omawia zagadnienia z dziedziny medycyny, biologii, anatomii i fizjologii, oraz psychologii i psychiatrii. Wszystko to w formie wywiadu, więc czyta się inaczej, co nie znaczy, że gorzej.