Jesteśmy społecznością, która kocha książki

porównanie losów recepcji literackiej obu braci jest ciekawe. Za życie Antonio nigdy nie był nawet w połowie tak popularny jak Manuel. Robiłem kiedyś porównania za okres 1925-1935 w dwu hiszpańskich zdigitalizowanych bibliotekach czasopism, hemeroteca.bne i prensahistorica; Manuel był wzmiankowany może i 10 razy częściej niż Antonio. Co wydaje mi się zrozumiałe; muza Antonio była jednak znacznie bardziej liryczna i subtelna, ta Manuela bardziej lubiła bratać się z ludem (czytaj: przeciętnym czytelnikiem). W latach 40-tych Manuel (który żył i był z reżimem w niezłej komitywie) był wzmiankowany tak półtora razy częściej niż Antonio (który zmarł jako przysięgły antyfrankista w 1939). Ale już w latach 50-tych proporcje się odwróciły, i to Antonio wzmiankowany był 4 razy częściej (przypominam, w okresie średniego frankizmu, antyfrankista kontra frankista 4:0). A w latach 60-tych już 5 razy częściej. Dziś takiej kwerendy nie można przeprowadzić np. dla prasy z lat 1990-tych, ale spójrzmy do Wikipedii. W tej hiszpańskiej w ciągu ostatniego roku hasło a Antonio miało 418 tysięcy odsłon, to o Manuelu 54 tysiące. Czy to zmieniły się literackie gusty? Czy - jak sądząc po zawartości tego tomiku - hiszpańscy miłośnicy poezji chcą żeby było aluzyjnie, delikatnie, enigmatycznie? No może, może. Ale coś mi mówi, że są jeszcze inne przyczyny.