Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wiersze zawarte w tomiku "Cicha ręka. Dziesięć elegii" mogą początkowo przytłaczać swoją wielostronicową objętością, ale kiedy damy się poprowadzić autorowi przez jego strumień świadomości, odkryjemy piękno tej poezji.

Wiersze zawarte w tomiku "Cicha ręka. Dziesięć elegii" mogą początkowo przytłaczać swoją wielostronicową objętością, ale kiedy damy się poprowadzić autorowi przez jego strumień świadomości, odkryjemy piękno tej poezji.

Słowacki pisarz Václav Pankovčín (1968-1999) zdobył uznanie w swoim rodzinnym kraju, jak również za granicą, jako autor siedmiu książek, głównie zbiorów opowiadań. Dwa z nich "To będzie piękny pogrzeb" i "Marakesz" zostały przetłumaczone na język polski. Ten pochodzący z północno-wschodniej części Słowacji twórca, wpisuje się w krąg literatury małych ojczyzn. Akcja jego opowiadań najczęściej umiejscowiona jest w okolicach, z których sam się wywodzi, a więc ze słowackiej części Łemkowszczyzny. Opisy wiejskiego życia w latach dzieciństwa Pankovčína w zasadzie w niczym nie odbiegają od realiów znanych z naszych wsi sprzed kilku dekad. Wieś w jego opowiadaniach, to miejsce, gdzie postęp cywilizacyjny dociera w spokojnym i nieśpiesznym tempie: niby jest wszystko, to co gdzie indziej – jest elektryczność czy zaopatrzenie sklepów, ale i bez tego dałoby się spokojnie wyżyć w latach 70-tych XX wieku, gdzie rolnicy byli w zasadzie samowystarczalni, a na zakupy innych potrzebnych czasem artykułów szło się lub jechało autobusem do najbliższego miasteczka.

Wieś Pankovčína to również miejsce opisywane z pewną, nieraz całkiem wyraźną nutką realizmu magicznego. Zdarzają się tam wyraziste, prorocze wręcz rozmowy ze zmarłymi krewnymi na pograniczu jawy i snu. Duchy ukazują się w ważnych momentach, żeby zapewnić żyjących bliskich, o tym, że jest im dobrze tam, gdzie są, albo przekazać jakieś ważne ostrzeżenie. Choroby i nieszczęścia nieraz wynikają z rzucenia uroku, albo ingerencji sił nieczystych. Można im zapobiegać, czy odwracać ich skutki odpowiednimi modlitwami czy specjalnymi działaniami wdrożonymi w codzienne życie. Magiczność tych zdarzeń wcale nie jest kreowana na siłę, są to dokładnie takie same sytuacje, w jakie wierzono przed laty również na naszym terenie, a pewnie i do dzisiaj gdzieniegdzie wierzy się, tylko że w ukryciu, aby uniknąć posądzeń o wiarę w zabobony albo, co gorsze, nie zostać podejrzanym o chorobę psychiczną. Opowiadania Pankovčína przypominają te ludowe opowieści, które dzieci wychwytywały z zapartym tchem udając, że śpią, w czasie wieczornych wizyt sąsiadów, albo po mocno przeciągniętych kolacjach po jakiejś większej pracy, jak wiecha na budowie, wykopki czy młocka.

Akcja części opowiadań rozgrywa się również w mieście, ale i tutaj, jest to miasto o dawnym, nieco przykurzonym już uroku, są tam dziwne ulice, które pomimo zmiany układu urbanistycznego, wcale nie chcą odejść w niebyt, są pustostany i zaniedbane akademiki, ale nie przeszkadza to wcale czytelnikowi, gdyż jest prowadzony przez niezwykle utalentowanego narratora.

Słowacki pisarz Václav Pankovčín (1968-1999) zdobył uznanie w swoim rodzinnym kraju, jak również za granicą, jako autor siedmiu książek, głównie zbiorów opowiadań. Dwa z nich "To będzie piękny pogrzeb" i "Marakesz" zostały przetłumaczone na język polski. Ten pochodzący z północno-wschodniej części Słowacji twórca, wpisuje się w krąg literatury małych ojczyzn. Akcja jego...

"Szczelina" w mojej rzeczywistości pojawiała się i znikała sporadycznie od pewnego czasu. W trakcie przeglądania LC migała mi ta okładka, niby nieprzykuwająca wzroku, a jakże intrygująca. Każde kolejne natknięcie się na nią powodowało, że coś w moim mózgu kazało mi się na niej skupić choćby na ułamek sekundy, na sekundę, na kilka sekund, potem przebiec wzrokiem po recenzjach, wreszcie przeczytać kilka z nich uważnie. Szczelina poszerzyła się i nie chciała dać się zamknąć. Zapamiętałem tytuł, a potem spirala zdarzeń przyśpieszyła... księgarnia, zakup, wstęp odautorski (jakże sprytnie napisany), chłonięcie pierwszych stron, zarwanie nocy, wczesne obudzenie się tylko po to żeby czytać... podczytywać w pracy, na parkingu, przy stole, w łóżku... pochłaniać strony po to, żeby jak najszybciej dowiedzieć się, o co chodziło z tym Trybeczem... sprawdzać w internecie czy naprawdę dochodziło tam do takich dziwnych zaginięć.

Mógłbym tak jeszcze wymieniać do czego mnie ta książka zmuszała i prowokowała, ale... w pewnym momencie się skończyła. No i muszę stwierdzić, że autor niesamowicie się wstrzelił w gusta tysięcy czytelników, już nie tylko w rodzinnej Słowacji, ale także w Polsce i przypuszczam, że także w innych krajach. Zaspokoił głód niezwykłości nie przekraczając granic (szczelin?) realizmu, wykorzystał autentyczne historie, a to co dodał od siebie - chyba tak naprawdę tylko on sam wie co - zmagnetyzowało odbiorców. No a jaką przy tym zrobił reklamę Tybeczowi! Aż sam chciałbym tam pojechać! I chyba pojadę! Oczywiście najpierw ostrożnie, w lecie, broń Boże, żeby żadna lubiąca zimę anomalia mnie nie opętała, a potem, jak mi się spodoba, to kto wie. Słowackie Karpaty znam z kilku czy kilkunastu wypraw, ale jakoś Trybecz omijałem. Jestem pewien, że po lekturze książki pasmo to cieszy się coraz większym zainteresowaniem tych, którzy poczuli niezwykłą moc "Szczeliny". Polecam!

"Szczelina" w mojej rzeczywistości pojawiała się i znikała sporadycznie od pewnego czasu. W trakcie przeglądania LC migała mi ta okładka, niby nieprzykuwająca wzroku, a jakże intrygująca. Każde kolejne natknięcie się na nią powodowało, że coś w moim mózgu kazało mi się na niej skupić choćby na ułamek sekundy, na sekundę, na kilka sekund, potem przebiec wzrokiem po...