"Dla skołatanej, chorej Europy naszych czasów mogą być Rozmowy z Katem drogowskazem człowieczeństwa." - pisał Andrzej Szczypiorski w 1977 r. ...chyba to samo mógłby napisać i dziś...

Zaprawdę, złożoność natury ludzkiej nigdy nie przestanie mnie zadziwiać, a zgłębianie meandrów duszy i umysłu człowieka zapewne będzie trwało dopóki istnieje on sam. Dziwne... dziwne, niepokojące i fascynujące jest to jak umysł ludzki może być przeżarty ideologią, bezwzględnym kultem siły i ślepego posłuszeństwa wobec władzy. Jak bardzo może w swoim postrzeganiu odczłowieczyć drugą istotę ludzką. Jak można mieć na koncie dziesiątki tysięcy dusz ludzkich i spać spokojnie? Najwyraźniej można. Chciałbym zwrócić uwagę na coś jeszcze: przed lekturą spodziewałem się opisu jakiegoś nieludzkiego prawdziwego potwora, a dostałem... no cóż, też potwora ale jednak człowieka, bo życie w celi pokazuje też Stroopa słabego i w pewien sposób "człowieczego". I to jest chyba najgorsze! Bo już wolałbym żeby ten nazista po wojnie okazał się skończonym sku*****nem, czymś wynaturzonym, czystym złem z którym nie da się rozmawiać w języku ludzi, a tymczasem jest szczerym kompanem z celi, spokojnym starszym panem który (i tu rzecz najdziwniejsza!) wzbudził moją LITOŚĆ i coś w rodzaju (o zgrozo!) SYMPATII! I to jest dopiero niepokojące. W tym jest kolejna niezwykłość tej książki. Nie wiem czy tylko ja tak miałem? Zauważyłem że paru czytelników też zwróciło na to uwagę. Z czego to wynika? Z tego jak Moczarski skonstruował całą swoją relację? Trzech facetów w jednej celi między którymi siłą rzeczy wytworzyła się jakaś więź. Tak samo i ja czytając tam byłem, jakbym był tym czwartym. Polubiłem Moczarskiego (to za mało powiedziane bo go zwyczajnie podziwiam), polubiłem Schielkego, i wreszcie mimo jednoczesnej odrazy, wstrętu i pogardy (do człowieka który by w pełni stało się zadość zasługiwał na jakieś 70 000 kar śmierci przeżywanych wciąż od nowa), tak, na swój sposób polubiłem Stroopa... popieprzone to wszystko.... popieprzony jest człowiek... ja też, i Moczarski też że wytrzymał tyle i dał światu taki dokument (no ale w tym jego wielkość). "Rozmowy z katem" to dla mnie książka o tym, że ludobójcy nie są "nieludzcy". Oni właśnie są do bólu ludzcy! To jest właśnie jakaś część człowieka, ta najgorsza, która może wyjść w takich momentach historii.

"Nikt nie rodzi się świętym męczennikiem, nikt też nie został w kołysce naznaczony piętnem zbrodni."

"Księżyc świeci jednako i dla poety i dla ludobójcy."

"Dla skołatanej, chorej Europy naszych czasów mogą być Rozmowy z Katem drogowskazem człowieczeństwa." - pisał Andrzej Szczypiorski w 1977 r. ...chyba to samo mógłby napisać i dziś...

Zaprawdę, złożoność natury ludzkiej nigdy nie przestanie mnie zadziwiać, a zgłębianie meandrów duszy i umysłu człowieka zapewne będzie trwało dopóki istnieje on sam. Dziwne... dziwne,...