Minęła już połowa mojej podróży, gdzieś między salonami Paryża a uroczym kąpieliskiem w Balbec. I pewnie gdybym miał przedstawić to, co widziały moje oczy, to daremny by to był trud. Gdyż o ile rozum tylko rejestrował przeczytane słowa i zdania, to jedynie serce chłonęło i starało się to wszystko zrozumieć. Wychylając się z okien nadmorskiej kolejki zmierzającej prosto do miejsc wypoczynku paryskiej śmietanki towarzyskiej, mogłem w kłębach pary i dymu zauważyć niezwykłe impresjonistyczne obrazy. Może to złudzenie ale zapominając o całym świecie widziałem pejzaże Claude Moneta, których barwne plamy zalewają całą twórczość Marcela Prousta. Mam wrażenie, że tych dwóch wirtuozów przedstawia sprawy codzienne i banalne. Jednak potrafią to robić z takim wyczuciem smaku i chwili, że wszystko urasta do rozmiarów religii. "W poszukiwaniu straconego czasu" jest właśnie jak obraz na którym się ścigają ulotne impresje, trzeba je po prostu chwytać jak najszybciej. Dlatego tak bardzo ważne jest aby zasiadając do lektury Prousta, uzbroić się w zmysł emocjonalności i wrażliwości na piękno.

A jest co podziwiać. W czwartej części swoich serdecznych wynurzeń, pisarz gra na naszych zmysłach za pomocą morza i mew, wypoczynkowej sielanki i towarzyskich eskapad. Długie zdania w jego powieści, wiją się niczym pnącza zbudowane z delikatnych słów. Ale myliłby się ten, kto by ośmielił się uznać ten kolejny tom za oazę spokoju. Sam tytuł na okładce świadczy o tym że będzie uroczo ale może niekoniecznie tak kojąco. "Sodoma i Gomora" porusza struny ludzkiej odmienności. To tutaj pierwszoplanową postacią staje się ekscentryczny baron de Charlus, znany ze swoich niecodziennych zamiłowań. To ten tom jest okraszony pikantnymi wyobrażeniami autora o jego największej miłości jaką jest Albertyna. A ileż w tych produktach bujnej wyobraźni jest doznań cielesnych, dowie się tylko ten kto przeczyta tę książkę.

Zastanawiałem się, kiedy może mi się znudzić tak pełne zaangażowanie i zachwyt w wyrażaniu myśli Marcela Prousta. Jednak na nudę nie ma tu miejsca. Ta artystyczna kąpiel jest znakomita dla intelektualnego zdrowia. To tak jakby znaleźć się na fecie, wydanej z okazji święta uczuć. Może nie zawsze te uczucia będą pozytywne. Czasami znajdziemy wśród nich nienawiść, złość czy obojętność. Ale z pewnością będą prawdziwe, ta proza nie potrafi kłamać. Osobiście uwielbiam dwuznaczne sytuacje których jest tu dużo, chociażby podczas spotkań w saloniku Pani Verdurin. Dzięki takim sytuacjom poznajemy obyczajowość przełomu XIX i XX wieku. Wraz z zagłębianiem się w kolejne tomy powieści mam coraz większe przekonanie do tego, że Marcel Proust opisuje swoje własne życie. Narrator jest w jednej osobie głównym bohaterem jak i pisarzem. Czasami niektóre okoliczności zawarte w powieści, takie jak sposób zachowania się w towarzystwie, mogą dziwić a nawet śmieszyć współczesnego czytelnika. Jednak zawierają one w sobie tak wiele wiedzy na temat zachowań ludzi współczesnych tym wydarzeniom, że stanowią ogromny wkład w poznanie konwenansów wtedy panujących.

Bardzo życzliwie będę wspominać słońce zachodzące nad normandzkim wybrzeżem a w jego ostatnich promieniach fotografie twarzy osób, występujących w powieści. To prawdziwa rozkosz być tam i samemu to wszystko przeżyć.

Minęła już połowa mojej podróży, gdzieś między salonami Paryża a uroczym kąpieliskiem w Balbec. I pewnie gdybym miał przedstawić to, co widziały moje oczy, to daremny by to był trud. Gdyż o ile rozum tylko rejestrował przeczytane słowa i zdania, to jedynie serce chłonęło i starało się to wszystko zrozumieć. Wychylając się z okien nadmorskiej kolejki zmierzającej prosto do...