Żółte Wody - Korsuń
- Kategoria:
- historia
- Seria:
- Ars Belli
- Wydawnictwo:
- Attyka
- Data wydania:
- 2021-03-31
- Data 1. wyd. pol.:
- 2021-03-31
- Liczba stron:
- 500
- Czas czytania
- 8 godz. 20 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788389487667
- Tagi:
- powstanie chmielnickiego kozackie wojny wojskowość staropolska
Klęski armii koronnej w bitwach nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem były nie tylko porażkami militarnymi, ale również sygnałem, że Rzeczpospolita wkracza na drogę, która wiedzie ku katastrofie. Rok 1648 zapoczątkował realny upadek Polski i doprowadził do nieodwracalnych strat terytorialnych. Później nastał czas ciągłych wojen, najpierw z Moskwą, potem ze Szwecją, Siedmiogrodem i wreszcie z Turcją, z których co prawda Rzeczpospolita wyszła jeszcze obronną ręką, ale już mocno osłabiona.
Cios zadany przez Chmielnickiego trafił Rzeczpospolitą w najtrudniejszym dla niej momencie. Nie dość, że fatalnie dowodzona armia koronna poniosła sromotne klęski i praktycznie przestała istnieć, to w tym samym niemal czasie, 20 maja, zmarł w Mereczu król Władysław IV. Były to „trzy gromy gniewu bożego” – jak celnie zauważył Karol Szajnocha.
Czy można było zapobiec wybuchowi powstania? Jak staramy się wykazać w tej pracy, przyczyny konfliktu nawarstwiały się od lat i nikt z ówczesnych, mimo iż wielu dostrzegało niebezpieczeństwo, nie był w stanie im zaradzić. Istnienie Kozaczyzny nie mieściło się w ramach ustroju Rzeczypospolitej, aby więc rozwiązać narastający konflikt i zapobiec powstaniu, należało albo Kozaków uszlachcić, albo obrócić w chłopstwo.
Przyznać Kozakom szerszą autonomię szlachta była jednak gotowa dopiero po ciężkich walkach stoczonych w latach 1648–1657 i przelaniu morza krwi po obu zwaśnionych stronach. Jednakże taki gest był już wówczas mocno spóźniony. Do rozgrywki włączyli się bowiem inni gracze…
W poprzednim wydaniu książki Żółte Wody – Korsuń 1648 opublikowanym w 2004
roku autor przyjął za Marianem Dubieckim i Wiesławem Majewskim, że dywizja Stefana Potockiego 29 kwietnia maszerowała na południe Szlakiem Kazikermańskim przez Zieloną Bałkę, uroczysko Aleksejewka, współczesne wioski Żółte, Mirolubiwka, Marjanówka, Annówka, Iskrówka. Według tych ustaleń rozłożyła się ona obozem na terenie dzisiejszego miasteczka Żółte Wody. Tutaj zbiegały się strumienie płynące głębokimi i szerokimi jarami (od północnego wschodu jarem Oczeretnym, a od północnego zachodu – Kurzej Odnogi),
tworząc rzekę Żółtą (Ingulecką). Jak pisze Dubiecki, strumienie łączące się w okolicy dzisiejszego miasta Żółte Wody tworzyły „głęboki jar”, a obszar u ich zbiegu jawił się jako „niedostępne stanowisko”. Według tych ustaleń tabor wojsk koronnych przeprawił się na południowy brzeg Kurzej Odnogi, której jar miał chronić obóz polski od północy, podczas gdy od wschodu osłaniały go połączone wody rzeki Żółtej (Inguleckiej),przechodzącej w staw i prawdopodobnie bagna.
Jednakże badania archeologiczne przeprowadzone w latach 1984–2004 przez
naukowców ukraińskich pod kierunkiem prof. Iwana Storożenki nie potwierdziły
zaproponowanej przez Mariana Dubieckiego i podtrzymywanej przez Dymitra Jawornickiego i Wiesława Majewskiego lokalizacji bitwy nad Żółtymi Wodami. Nic nie znaleziono również w okolicach wsi Zielona Bałka, gdzie miało nastąpić ostateczne rozbicie wycofującej się dywizji Stefana Potockiego. Dopiero dalsze badania historyków ukraińskich doprowadziły do przełomu w poszukiwaniach. Przede wszystkim ustalono, że nazwa rejonu Żółte Wody pochodzi od dwóch rzek o tej samej nazwie: Żółtej (Komisarskiej),dopływu rzeki Komisarówki, która miała swoje źródła 7 kilometrów na wschód od obecnej wsi Żółte, i Żółtej (Inguleckiej),dopływu Ingulca, biorącej swój początek na uroczysku Aleksejewka, oraz rzeczki Żółteńki. W marcu i kwietniu 2005 roku historyk Iwan Storożenko i archeolog
Wołodymir Szałobudow przeprowadzili badania archeologiczne na brzegach rzeki Żółtej (Komisarskiej). Odnaleziono wówczas miejsce, w którym armia koronna przeprawiła się przez rzekę Żółtą na południowy jej brzeg, oraz miejsce założenia przez nią obozu na północny wschód od miasta Piatichatki. Znaleziono tu m.in. kule ołowiane, pozostałości prochownic, części wozów, kości koni.
Wobec powyższego autorowi nie pozostawało nic innego, jak zrewidować swoje
stanowisko w kwestii miejsca stoczenia bitwy nad Żółtymi Wodami, co zostało
przedstawione w prezentowanej publikacji.
Zawarte w książce najnowsze ustalenia na temat wojskowości Tatarów krymskich
oparte są głównie na pracy Leonida Bobrowa Тактическое искусство крымских татар и ногаев конца XV – середины XVII вв. Wiele cennych informacji zawiera również nowa praca Ahmet-chana Sheykhumerova Армия Крымского ханства: организация и тактика (XV–XVIII вв, prezentująca odmienne spojrzenie na organizację i taktykę wojsk tatarskich, które to sprawy umykały dotąd polskim badaczom.
Po uzupełnieniach i wprowadzonych zmianach powstała praca licząca 500 stron. W porównaniu do poprzedniego wydania objętość pracy zwiększyła się zatem ponad dwukrotnie. Zwiększono także liczbę map, których jest teraz osiem.
Spis treści
Wstęp 7
Przyczyny powstania 12
Wojsko Rzeczypospolitej w latach 1647–1648 26
Plany wojny tureckiej Władysława IV 40
Wyprawy Koniecpolskiego i Wiśniowieckiego w stepy 66
Spisek, aresztowanie i ucieczka Bohdana Chmielnickiego 76
Sytuacja na Ukrainie na przełomie 1647 i 1648 roku 86
Powstańcy opanowują Sicz 92
Chmielnicki zawiera przymierze z Tatarami 97
Ostatnie miesiące „złotego pokoju” 124
Żółte Wody 144
Korsuń 214
Po Korsuniu 309
Zakończenie 341
Aneksy 348
Mapy 461
Bibliografia 469
Indeks osób 484
Spis ilustracji 497
Spis map 498
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 16
- 8
- 5
- 3
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE
Chyba najlepsza książka o powstaniu Chmielnickiego, jaką czytałem. Drobiazgowa analiza obu tytułowych bitew przedstawiona z ogromną znajomością tematu, a przy tym książka napisana świetnym językiem. Warto przeczytać, zwłaszcza teraz, kiedy tematyka ukraińska jest na ustach wszystkich.
Chyba najlepsza książka o powstaniu Chmielnickiego, jaką czytałem. Drobiazgowa analiza obu tytułowych bitew przedstawiona z ogromną znajomością tematu, a przy tym książka napisana świetnym językiem. Warto przeczytać, zwłaszcza teraz, kiedy tematyka ukraińska jest na ustach wszystkich.
Pokaż mimo toŚwietna rzecz dla fanów wojskowości. Autor zamieścił oprócz wyczerpujących opisów bitew rozdziały omawiające wojskowość stron konfliktu. Styl bardzo przyjemny, przypadnie do gustu nawet niedzielnym czytelnikom.
Świetna rzecz dla fanów wojskowości. Autor zamieścił oprócz wyczerpujących opisów bitew rozdziały omawiające wojskowość stron konfliktu. Styl bardzo przyjemny, przypadnie do gustu nawet niedzielnym czytelnikom.
Pokaż mimo toKilkanaście lat temu Witold Biernacki wydał swoją książkę opisującą tytułowe starcia w Wydawnictwie Bellona w serii "Historyczne Bitwy". Tym razem mamy do czynienia z rozszerzonym wydaniem tej pracy uzupełnionym o najnowszą literaturę poświęconą między innymi ukraińskim badaniom archeologicznym, dzięki którym udało się ustalić miejsce starcia pod Żółtymi Wodami. Trzeba docenić to podejście autora, bo jak się ostatnio przekonałem wznowienie pracy po kilkunastu latach wcale nie oznacza uzupełnienia tematu o najnowsze ustalenia historyków. Witold Biernacki w swojej książce opisuje genezę powstania Chmielnickiego, plany wojny tureckiej Władysława IV, wyprawy Koniecpolskiego i Wiśniowieckiego w 1647 roku, sytuację na Ukrainie w omawianym okresie, wojskowość Rzeczypospolitej, Kozaków i Tatarów oraz oczywiście tytułowe starcia i wydarzenia które nastąpiły po bitwie pod Korsuniem. Poza dwoma bitwami przeanalizowano też dość dokładnie działalność Mikołaja Potockiego w pierwszych dniach powstania, zwracając uwagę na jego charakter, problemy z alkoholem, ale też częściowo biorąc go w obronę i nie obarczając go całkowicie za poniesione klęski. Książka zwiera osiem kolorowych map oraz aneksy, w których zawarto źródła dotyczące powstania Chmielnickiego, a także bitew pod Żołtymi Wodami i Korsuniem.
Kilkanaście lat temu Witold Biernacki wydał swoją książkę opisującą tytułowe starcia w Wydawnictwie Bellona w serii "Historyczne Bitwy". Tym razem mamy do czynienia z rozszerzonym wydaniem tej pracy uzupełnionym o najnowszą literaturę poświęconą między innymi ukraińskim badaniom archeologicznym, dzięki którym udało się ustalić miejsce starcia pod Żółtymi Wodami. Trzeba...
więcej Pokaż mimo to