Wszechstronne i obszerne omówienie zwyczajów i wierzeń związanych z umieraniem, śmiercią i pogrzebem. Dotyczy nie tylko Polski, ale także innych krajów. Interesująca lektura oraz okazja do refleksji.


SPIS TREŚCI

I. WSTĘP
(1) Lęk przed śmiercią
(2) Przyczyny śmierci:
(3) Problem zwyczajów pogrzebowych

II. ZAPOWIEDZI ŚMIERCI
(4) Wycie psa
(5) Koń
(6) Kret
(7) Sowa i puszczyk
(8) Kruk i pokrewne
(9) Kukułka, sroka, sojka, jaskółka i dzięcioł
(10) Piejąca kura
(11) Wąż, łasica, świerszcz, trupia główka
(12) Dziwne odgłosy
(13) Spadanie obrazu
(14) Blask i dym świecy
(15) Niezwykłe zdarzenia w zajęciach rolnych
(16) Cień ludzki
(17) Żółta plama
(18) Brak tężca pośmiertnego
(19) Złowrogie sny
(20) Luźne przykłady

III. CHWILA KONANIA
(21) W obliczu śmierci
(22) Ciężka śmierć wynikiem zaklęcia lub czarów
(23) Cudowne środki, zapobiegające ciężkiemu konaniu
(24) Wyjmowanie poduszki z pod głowy
(25) Układanie na ziemi
(26) Wyzwalanie duszy
(27) Cisza ułatwia skonanie
(28) Gwiazda spadająca

IV. Z CHWILĄ ŚMIERCI
(29) Ubieranie zmarłego
(30) Unikanie węzła
(31) Związywanie zmarłego
(32) Zamykanie oczu i ust
(33) Zawieszanie pracy
(34) Ogień a zwłoki
(35) Trup jako tabu
(36) Budzenie śpiących
(37) Wylewanie wody
(38) Zasłanianie zwierciadła
(39) Zatrzymywanie zegara
(40) Przewracanie sprzętów
(41) Dzwonienie za umarłych
(42) Oznaczanie domu żałoby
(43) Zawiadamianie o śmierci

V. WYSTAWIENIE ZWŁOK
(44) Układanie w trumnie
(45) Trumna
(46) Obdarzanie zmarłego
(47) Dawanie pieniędzy do trumny
(48) Dawanie paznogci do trumny
(49) Jajko w trumnie
(50) Wkładanie do trumny przedmiotów na czyjąś zgubę
(51) Zmarły upomina się o swą własność
(52) Światło przy zwłokach
(53) Przygotowywanie krzesła i ręcznika dla umarłego
(54) Ustawianie posiłku obok zmarłego
(55) Częstowanie odwiedzających
(56) Czuwanie przy zwłokach
(57) Śpiewanie pieśni żałobnych
(58) Moc magiczna zwłok
(59) Szkodliwe oddziaływanie zwłok na płodność
(60) Słoma z pod umarłego i wióry z trumny

VI. ZAWODZENIE NAD ZWŁOKAMI
(61) Opłakiwanie zmarłego
(62) Zakazy opłakiwania

VII. WYPROWADZENIE ZWŁOK
(63) Czas i sposób wynoszenia zwłok
(64) Pożegnanie zmarłego
(65) Unikanie i stosowanie żelaza
(66) Sypanie zboża
(67) Wynoszenie nogami naprzód
(68) Wylewanie wody
(69) Rozbijanie naczyń
(70) Uderzanie trumną o próg
(71) Zamykanie drzwi
(72) Zawiadamianie bydła i pszczół
(73) Przewożenie zwłok
(74) Zwierzęta wiozące zwłoki

VIII. POCHÓD ŻAŁOBNY
(75) Trzykrotne cofanie wozu
(76) Szybkość jazdy
(77) Zakaz używania bicza
(78) Okólna droga
(79) Pochód żałobny
(80) Pogrzeb bezżennych
(81) Przemowa pożegnalna
(82) Strój żałobny
(83) Jechanie na wozie ze zwłokami
(84) Niesienie kaszy
(85) Muzyka na pogrzebie
(86) Zakaz wiezienia zwłok przez pola
(87) Zakaz patrzenia oknem
(88) Zakaz jedzenia w czasie pogrzebu
(89) Spotkanie pogrzebu
(90) Dusze błądzące
(91) Zrzucanie słomy w drodze
(92) Dusze spotykają się w zaświatach
(93) Zakaz czytania wszystkich wigilij
(94) Rodzina nie idzie na cmentarz

IX. CHOWANIE ZWŁOK
(95) Składanie zmarłego w grobie
(96) Przesądy związane z mogiłą
(97) Chowanie twarzą ku wschodowi
(98) Rzucanie ziemi na zwłoki
(99) Przystrajanie mogiły
(100) Ciernie na mogile
(101) Sypanie maku
(102) Pokarmy na grobie
(103) Zakaz rwania kwiatów z mogiły
(104) Chowanie zmarłych śmiercią nienaturalną: a) Samobójcy, b) Zabici, c) Położnice
(105) Poezja nagrobkowa
(106) Ziemia wyrzuca zwłoki
(107) Zakaz oglądania się
(108) Powrót z pogrzebu
(109) Oczyszczalne umywanie

X. UCZTA KU CZCI ZMARŁEGO
(110) Stypa

XI. ZAKOŃCZENIE
(111) Zestawienie wyników ogólnych