Aleksander Fredro oprócz komedii pisał także wierszowane bajki. Znajdujące się w nich aforyzmy zadomowiły się w naszym języku i świadomości, często w oderwaniu od nazwiska autora. Pokolenia urodzone w latach 50-tych i 60- tych ubiegłego wieku jeszcze pamiętają zabawne wierszyki Fredry, które funkcjonowały obok utworów Jachowicza, Konopnickiej, Tuwima i Brzechwy.
W ich świadomości, a często i w języku, były obecne zabawne powiedzonka wymyślone przez tego poetę, jak np.: "wolnoć Tomku w swoim domku", " jak ty komu, tak on tobie", "osiołkowi w żłoby dano, w jeden owies w drugi siano" oraz, że "tego, który działa w ciszy, głupiec nigdy nie dosłyszy".
Teraz twórczość Fredry jest wśród młodych czytelników znacznie mniej obecna. Komedie "wycofały" się na deski teatrów, w których młodzież jest rzadkim gościem. W szkołach mówi się o jego dokonaniach literackich tylko dlatego, że "Zemstę" umieszczono na liście lektur obowiązkowych i że została sfilmowana przez Andrzeja Wajdę.
Dlatego z wielką przyjemnością sięgnęłam po wydaną przez "Book House" książeczkę z serii "Lektury mojej babci" w całości poświęconą utworom Fredry. Zamieszczono w niej 11 pięknych wierszowanych bajek ozdobionych barwnymi i urokliwymi ilustracjami, które wykonał pan Artur Nowicki.
I tak wyruszyłam w podróż do przeszłości. Bajki znów do mnie przemówiły łagodnie i bez nachalnego dydaktyzmu:
- te zabawne: o kłótni Pawła z Gawłem i o małpie co się sparzyła w kąpieli;
- te ze smutnym morałem: o osiołku, który zdechł z głodu stojąc nad żłobami pełnymi pysznego jedzenia oraz o czterech leniwych wędrowcach, co umarli w śnieżnej zamieci, naiwnie czekając na poprawę pogody;
- te z podtekstem filozoficznym jak " Wiatr i noc", "Motyl", "Żabki", w których poeta zapisał uniwersalne i ponadczasowe prawdy o życiu:
"Jednemu korzyść, a drugiemu strata
tak jest ... tak było od początku świata,
los Złe i Dobre z jednej toczy beczki-
to sens moralny tej małej bajeczki"
("Żabki ")
- wreszcie te, opowiadane przez prosty lud: jak to Cygan pewnej wiejskiej babie z gwoździa wieczerzę gotował:⁠-⁠)

Warto zwrócić uwagę, jak niezwykłej urody jest polszczyzna Fredry. Anegdotyczne historyjki pisane są wierszem, który płynie swobodnie i gładko, jak mowa potoczna, pozbawiona jakiegokolwiek przymusu i rygorów, za to okraszona rymami i wstawkami dialogowymi. Według mnie ta poezja nie pokryła się patyną. Czas obszedł się z nią wyjątkowo łagodnie i łaskawie, dlatego nadal słowa i frazy stworzone przez hrabiego Aleksandra Fredro moga nas cieszyć, bawić i zachwycać swoim urokiem.

Przeczytane w ramach marcowego wyzwania LC: książka z utworami patrona roku 2023.

Aleksander Fredro oprócz komedii pisał także wierszowane bajki. Znajdujące się w nich aforyzmy zadomowiły się w naszym języku i świadomości, często w oderwaniu od nazwiska autora. Pokolenia urodzone w latach 50-tych i 60- tych ubiegłego wieku jeszcze pamiętają zabawne wierszyki Fredry, które funkcjonowały obok utworów Jachowicza, Konopnickiej, Tuwima i Brzechwy.
W ich...