Praca poświęcona jest charakterystycznym dla społeczeństwa doby staropolskiej kulturowo wyartykułowanym w literaturze i sztukach plastycznych modelom przeżycia „obcości”, powstającym jako wynik świadomości „niewystarczania samemu sobie” w dotychczasowym śródziemnomorskim i chrześcijańskim kręgu tradycji. Omówione zostały historiozoficzne i estetyczne konteksty lokowania na azjatyckim Wschodzie mitycznej genezy narodu sarmackiego. Zaprezentowano na przykładzie relacji z Konstantynopola mechanizmy recepcji orientu tureckiego i konkurującą z nimi potrzebę szukania tutaj właśnie źródeł własnej chrześcijańskiej tradycji. Przedstawiono kulturowe znaczenie programu misyjnego Kościoła katolickiego i wyraźną paralelę pomiędzy misjami dalekowschodnimi a działalnością na Kresach Wschodnich. Wskazano także na oddziaływanie wzorników sztuki dekoracyjnej Zachodu, w tym w szczególności rokoka, oraz na kształt kategorii egzotyzmu w ówczesnej kulturze staropolskiej. Tematem badań stały się także poszukiwania genologiczne (romans, gawęda szlachecka, kompozycja szkatułkowa),powodujące przekształcenie tradycyjnej relacji w nowożytny poemat podróżniczy.