Zazwyczaj podchodzę do kwestii religii dość obojętnie, ale po seansie „Milczenia” pomyślałem, że może warto zastanowić się nad istotą wiary. Tym czym naprawdę jest i jaki jej sens wykuwał się na przestrzeni lat, po czym przeistoczył się w to, czym jest dzisiaj. Świetną zachętą do takiej eksploracji okazał się reportaż – „300 lat milczenia. W poszukiwaniu ukrytych japońskich chrześcijan”.

John Dougill podjął wyzwanie, by w sposób czytelny i interesujący przybliżyć dzieje chrześcijaństwa na japońskiej ziemi. Od niepozornych i skromnych początków, przez odważne próby ekspansji, po bolesne prześladowania, na tolerancji wyznania kończąc. Zadanie trudne, by nie rzec karkołomne. Czym jednak są wszelkie przeciwności losu, gdy do głosu dochodzi determinacja i pasja.

Z pełnym przekonaniem mogę powiedzieć, że autor wspomniane przymioty posiada. Już od pierwszych słów czuć, że nie będzie to suchy historyczny wykład, który pochłonie swego czytelnika w odmęty nudy. Wręcz przeciwnie. Sposób serwowania informacji przypomina snucie opowieści przy ognisku. Monumentalnych legend rodem z dalekiego wschodu, które często okazują się niełatwą do przełknięcia prawdą.

Choć czytając kolejne rozdziały można się poczuć jak na wycieczce z najlepszym przewodnikiem na pokładzie, nie należy dać się zwieść pozorom. Nie jest to w żadnym razie ugładzona wersja wydarzeń, ale uczciwa rozprawa o niełatwych czasach z perspektywy obu stron barykady. Żadna z nich nie jest bez winy i Dougill nie zamierza o tym zapominać. Wyraża swoje emocje, ale nie pozwala, by przesłoniły one ciężkostrawne fakty.

Sam aspekt przemian na przestrzeni lat jest tutaj fascynujący. Sposobów w jaki obie kultury konfrontowały się ze sobą. Prób wzajemnej wymiany handlowej, w której nie chodziło o poznanie doświadczeń czy wierzeń. Najważniejsze były tu realne korzyści jak dostęp do broni czy produktów z niedostępnych terenów. Prym wiodła najstarsza zasada – coś za coś.

Należy jednak powiedzieć, że najciekawsza jest sama ewolucja chrześcijaństwa, na jaką wpływ miały zmienne koleje losów. To w jaki sposób dobrze znana nam religia wymieszała się z rdzennymi wierzeniami, tworząc zupełnie nową formę. Czy w takim wypadku to wciąż jest chrześcijaństwo, a może jego zupełnie inny odłam, w jaki sposób można to zakwalifikować?

Oczywiście nie będę próbował na te pytania odpowiedzieć. Najlepiej zrobicie, jeśli sami spróbujecie je rozwikłać podczas lektury. Książka Johna Dougilla jest pierwszorzędnym reportażem, który czyta się w skupieniu i z uwagą. To dawka niejednoznacznej i interesującej historii, a przy tym znakomita okazja by poznać dzieje nieznanej nam szerzej kultury z perspektywy konszachtów wiary z władzą i wynikających z tego następstw.

Patryk Rzemyszkiewicz