Minęło 31 lat, kiedy to Państwowy Instytut Wydawniczy wypuścił na polski rynek książkę Alana Mooreheada Nad Nilem Białym i Błękitnym. Pozycja ta ukazała się wówczas w znanej serii Rodowody Cywilizacji. W 2016 roku, Wydawnictwo Zysk i S-Ka, także wydało publikację australijskiego pisarza.
Polskie wydanie książki Nad Nilem Błękitnym i Białym to kompilacja dwóch publikacji Alana Mooreheada: Nilu Białego(The White Nile) wydanego w 1960 roku oraz Nilu Błękitnego(The Blue Nile) opublikowanego dwa lata później, w 1962 roku. Podobnie jak w poprzednim wydaniu, polski wydawca połączył oba tomy w jedną całość, stosując się do chronologii wydarzeń, a nie do chronologii publikacji.
Tematem książki jest okres od 1798 do 1900 roku, a główną osią fabuły jest rzeka Nil i próby poszukiwań jego źródeł. Pierwsza część książki poświęcona jest Nilowi Błękitnemu. W tym fragmencie autor opisuje kilka ekspedycji: wyprawę Jamesa Bruce'a w latach 1768-1773, egipską kampanię Napoleona Bonaparte, podbój Sudanu przez wojska Muhammada Aliego oraz brytyjską interwencję w Etiopii zakończoną zdobyciem Mekdeli w 1868 roku.
Tom poświęcony Nilowi Białemu osadzony jest w latach 1856-1900 i opisuje wyprawy Richarda Burtona, Johna Hanninga Speke'a, Samuela Bakera, Henry'ego Mortona Stanleya czy Davida Livingstone'a. Sporo miejsca Moorehead poświęcił również powstaniu Mahdiego oraz oblężeniu Chartumu i bohaterskiej śmierci generała Charlesa Gordona.
Sporą zaletą książki jest niezwykle barwny język autora, który sprawia, że czytanie tej pozycji jest wielką przyjemnością. Warto zauważyć, że Moorehead nie ogranicza się tylko do opisów przemarszów podróżników czy wypraw wojennych. Poza wymienionymi wyżej informacjami, można odnaleźć sporo informacji o państwach środkowoafrykańskich czy handlu niewolnikami. Czasem wręcz można odnieść wrażenie, że Australijczyk zbacza z głównego tematu, ostatecznie jednak te dygresje nie są wadą, lecz zaletą książki. Dziennikarz często cytuje i komentuje wspomnienia podróżników, wskazuje na nieścisłości i kłamstwa w ich relacjach lub potwierdza ich prawdomówność. Niestety, autor w kilku miejscach nie ustrzegł się błędów merytorycznych. W czasie kampanii egipskiej Napoleona błędnie nazywa Bracevicha konsulem francuskim w Egipcie(w rzeczywistości był tłumaczem konsula Magallona), niepoprawnie tytułuje Jacquesa Menou gubernatorem Aleksandrii czy też mylnie oblicza wiek Muhammada Alego w 1838 roku.
Książka zawiera trzy ogólne mapy: schemat Nilu, Nil Biały i Nil Błękitny. Niestety, wszystkie trzy są bardzo nieprecyzyjne i nie pozwalają na dokładne śledzenie losów ekspedycji. Ponadto zdarza się, że miejscowości w tekście oraz na mapie są inaczej zapisane, na przykład: Massaua – Masawwa, Metema – Metemma. W ogóle można odnieść wrażenie, iż transkrypcje niektórych nazw są błędne i nie odpowiadają tym powszechnie obowiązującym w polskiej literaturze, na przykład Marabou zamiast Marabut, Faszuda zamiast Faszoda. Całość dopełnia 87 ilustracji.
Nowe wydanie praktycznie niczym nie różni się od poprzedniego. Zmianie uległy jedynie ilustracje oraz okrojono książkę o indeks. Nawet „wybrana bibliografia polska” po 31 latach nie uległa żadnej aktualizacji. Znakiem czasu jest dołączona do książki płyta z filmem Wojciecha Cejrowskiego.
Książka ta jest fascynującą podróżą poprzez XIX-wieczną Afrykę, którą można odbyć z najsłynniejszymi eksploratorami tamtej epoki. Szkoda jednak, że wydawnictwo postawiło na minimalizm i w żaden sposób nie ulepszyło poprzedniego wydania, decydując się chociażby na stworzenie map z dokładnie odtworzonymi trasami wypraw podróżników czy armii, co przy książce o takiej tematyce wydaje się rzeczą niezbędną. Dodatkowo, pozbawienie książki indeksu uważam za spory błąd, który nie powinien mieć miejsca.

Minęło 31 lat, kiedy to Państwowy Instytut Wydawniczy wypuścił na polski rynek książkę Alana Mooreheada Nad Nilem Białym i Błękitnym. Pozycja ta ukazała się wówczas w znanej serii Rodowody Cywilizacji. W 2016 roku, Wydawnictwo Zysk i S-Ka, także wydało publikację australijskiego pisarza.
Polskie wydanie książki Nad Nilem Błękitnym i Białym to kompilacja dwóch publikacji...