Dla mnie ta powieść była jak objawienie. Wielki żal, że Małaczewski umarł tak młodo, bez wątpienia mógłby stanąć w jednym rzędzie z pisarzami takimi jak Józef Mackiewicz czy Sergiusz Piasecki. To po prostu fenomen a scena z tytułowym koniem na wzgórzu rozdarła mi serce...

Dla mnie ta powieść była jak objawienie. Wielki żal, że Małaczewski umarł tak młodo, bez wątpienia mógłby stanąć w jednym rzędzie z pisarzami takimi jak Józef Mackiewicz czy Sergiusz Piasecki. To po prostu fenomen a scena z tytułowym koniem na wzgórzu rozdarła mi serce...

Wspaniały zbiór noweli i opowiadań nieznanego właściwie, szerokiemu gronu, czytelnikom polskiego pisarza Eugeniusza Małaczewskiego.
Jego przedwczesna śmierć, oraz tematy które poruszał, a które okazały się passe w okresie PRL-u spowodowały zapomnienie tego kawałka wybitnej literatury.
Dla każdego miłośnika ojczystej literatury, tak mocno przetrzebionej w okresie PRL-u, pozycja obowiązkowa.

Wspaniały zbiór noweli i opowiadań nieznanego właściwie, szerokiemu gronu, czytelnikom polskiego pisarza Eugeniusza Małaczewskiego.
Jego przedwczesna śmierć, oraz tematy które poruszał, a które okazały się passe w okresie PRL-u spowodowały zapomnienie tego kawałka wybitnej literatury.
Dla każdego miłośnika ojczystej literatury, tak mocno przetrzebionej w okresie PRL-u,...

Opowiadania sprzed prawie 100 lat, częściowo oparte na przeżyciach samego autora i jego żołnierskich losach. Prawdziwe, pełne skrajnych emocji i dramatyzmu, związanego z wydarzeniami walk o niepodległość i wojny polsko-bolszewickiej. Świadectwo niezwykłego czasu w polskiej historii. Warto je przeczytać, tym bardziej że przez kilka dekad były skazane na zapomnienie.

Opowiadania sprzed prawie 100 lat, częściowo oparte na przeżyciach samego autora i jego żołnierskich losach. Prawdziwe, pełne skrajnych emocji i dramatyzmu, związanego z wydarzeniami walk o niepodległość i wojny polsko-bolszewickiej. Świadectwo niezwykłego czasu w polskiej historii. Warto je przeczytać, tym bardziej że przez kilka dekad były skazane na zapomnienie.

O tej książce, a raczej tytułowym opowiadaniu, napisał w Ksawery Pruszyński w dedykacji do książki "W czerwonej Hiszpanii": "Człowiekowi, który zrozumiał wojnę, rewolucję i Rosję i który najlepiej z nas wszystkich zrozumiałby dziś Hiszpanię". Musiałem więc ten zbiór opowiadań przeczytać.

Tematyka obejmuje okres walk interwentów z wojskami bolszewickimi a potem okres wojny polsko-bolszewickiej. Początkowe opowiadania, bardzo mocno autobiograficzne są typowo napisane ale bardzo dobre. "Dzieje Baśki murmańskiej" słusznie były sławne przed wojną, "Powiastka o Makolągwie" jest świetna.

Od połowy zbiorku pojawia się jednak bardzo głęboki, religijno-narodowy mistycyzm, który jak dla mnie jest dość trudny w odbiorze. On miał z pewnością mocne umocowanie propagandowo-mobilizacyjne pisany na bieżąco ale dziś nieco trudno go bezkrytycznie przyjmować. Za bardzo to jest poetyczne, za bardzo religijne żeby było obiektywne.

Ostatnie, tytułowe opowiadanie, nawet na tym tle jest wyjątkowe bo niezwykle mieszane zarówno pod względem formy jak i treści, tak jakby autor chciał zawrzeć i fakty i uczucia i przeżycia i cele.
Ja oczywiście szukam w książkach z tego okresu pewnej prawdy indywidualnej i tu się nieco zbulwersowałem, bo początek wygląda jak opis autobiograficzny, jednak zbyt wiele rzeczy mi tu nie pasowało. Począwszy od drobiazgów, takich jak fakt bestialskiego wybicia przez "czerwonych" wszystkich łabędzi na przydworkowym stawie "a raczej sadzawce". Wszystkich, czyli... kilkunastu! Tak to wynika dokładnie z tego co wylicza autor. Z tego co wiem łabędzie są terytorialne i nie wierzę, żeby na niedużym stawie mogło ich być kilkanaście. Potem bohater opisuje dworki, w których całkiem niedawno, wygląda na to, że dosłownie przed dniem lub dwoma, dokonywano grabieży, rzezi i gwałtów - wszędzie są świeże ślady. Ale chwilkę: akcja dzieje się w okresie wypierania bolszewików przez armię polską! Czyli jak? Bolszewicy zajęli te tereny kilka tygodni lub miesięcy wcześniej i czekali ze swoim bestialstwem aż do momentu, kiedy będą musieli uciekać? To się nie trzyma kupy... Aż rzuciłem się sprawdzić życiorys Małaczewskiego i okazało się, że prawie na pewno nie był on na froncie wojny polsko-bolszewickiej, ze względu na bardzo ciężki już wtedy stan zdrowia. Więc trzeba to taktować raczej jako pewien montaż mający uzasadnić dalsze myśli. Dlatego też już wybaczam bohaterowi to, że kiedy znajdują straszliwie okaleczonego konia nie znajdują w sobie na tyle uczucia, żeby biedne zwierzę dobić (inna sprawa, że samo obdarcie konia ze skóry żywcem wygląda mi na niezwykle trudną sprawę o ile w ogóle wykonalną w warunkach polowych).
No dobrze, sprawę dokumentalną tego opowiadania trzeba raczej włożyć między bajki ale to nie jest wszystko. Potem pojawiają się sprawy religijno-filozoficzne i tu wychodzi na jaw po co był autorowi ten wcześniejszy opis. I tu faktycznie muszę się zgodzić z Pruszyńskim - Małaczewski dotarł do sensu i sprzeczności zarówno wojen jak i rewolucji: jeśli chcieć zwalczać zło większym złem a nienawiść większą nienawiścią to czy w końcu ta krańcowa, gigantyczna nienawiść nie pożre wszystkiego? Jak to przerwać? Jak zachować człowieczeństwo?
Dalej pojawia się znowu silna mistyka a po niej z kolei... publicystyka! I dlatego to opowiadanie jest bardzo wyjątkowe i mieszane. W dodatku autor chyba się nawet nie zorientował, że mówiąc o konieczności zwalczenia nienawiści miłością sam kończy tekst zdaniami pełnymi pogardy i jednak nienawiści. Pisał to w naprawdę w ostatnim okresie życia, ogarnięty chorobą fizyczną i psychiczną więc ten pewien brak spójności muszę mu wybaczyć.

Nie wiem, czy Małaczewski naprawdę w sposób wyjątkowy zrozumiał wojnę i rewolucję, ale rzeczywiście jego przemyślenia są ciekawe. Niewątpliwie był też bardzo dobrym pisarzem i szkoda, że zmarł bardzo młodo.

O tej książce, a raczej tytułowym opowiadaniu, napisał w Ksawery Pruszyński w dedykacji do książki "W czerwonej Hiszpanii": "Człowiekowi, który zrozumiał wojnę, rewolucję i Rosję i który najlepiej z nas wszystkich zrozumiałby dziś Hiszpanię". Musiałem więc ten zbiór opowiadań przeczytać.

Tematyka obejmuje okres walk interwentów z wojskami bolszewickimi a potem okres wojny...

Trochę się za bardzo chwalę, że przeczytałam tę książkę, bo naprawdę przeczytałam tylko opowiadanie, które dało tytuł całemu zbiorowi, a jest dostępne za darmo w Chmurze Czytania, którą bardzo polecam amatorom staroci. Skusiło mnie do przeczytania doświadczenie, któremu poddaję się z lubością, czytania starych zapomnianych już książek. Książki starzeją się, bo zmienia się sposób widzenia świata przez ich czytelników. Amatorzy zaglądania w przeszłość (a do nich należę) mogą poznać albo suche fakty z dzieła mniej lub bardziej naukowego, albo fantazję autora "na temat". Mam wrażenie, że najbliżej minionych czasów znaleźć się można, czytając książki powstałe w konkretnej epoce. I to wcale nie te najgenialniejsze, które oparły się działaniu czasu, bo zawierały uniwersalia bliskie każdemu w każdej epoce, ale te zapomniane, bo tam skoncentrowane są treści właściwe kiedyś żyjącym ludziom - ich estetykę, ich akcenty, ich preferencje. Czasem człowiek trafia na danie, którego zjeść nie jest w stanie, a czasem, jak w przypadku tej książki, na smaki strawne. "Koń na wzgórzu" to wspomnienia z wojny z bolszewizmem, podane z liryzmem bestialstwa, a także swojego rodzaju komentarz do "Hymnu do miłości" św. Pawła z Tarsu.

Trochę się za bardzo chwalę, że przeczytałam tę książkę, bo naprawdę przeczytałam tylko opowiadanie, które dało tytuł całemu zbiorowi, a jest dostępne za darmo w Chmurze Czytania, którą bardzo polecam amatorom staroci. Skusiło mnie do przeczytania doświadczenie, któremu poddaję się z lubością, czytania starych zapomnianych już książek. Książki starzeją się, bo zmienia się...

Świetnym uzupełnieniem do tych opowiadań są wspomnienia Zdzisława Chrząstowskiego "Legenda murmańska". Był to dowódca Eugeniusza Małaczewskiego.

Świetnym uzupełnieniem do tych opowiadań są wspomnienia Zdzisława Chrząstowskiego "Legenda murmańska". Był to dowódca Eugeniusza Małaczewskiego.

Stara, bardzo stareńka książka. Ale za to rzetelna, prawdziwa. Zwycięska wojna z bolszewikami odżyła w naszej historii i warto czytać o niej nie tylko naukowe opracowania, ale i ksiązki pisane przez żołnierza tamtych czasów.

Stara, bardzo stareńka książka. Ale za to rzetelna, prawdziwa. Zwycięska wojna z bolszewikami odżyła w naszej historii i warto czytać o niej nie tylko naukowe opracowania, ale i ksiązki pisane przez żołnierza tamtych czasów.