Światłość sierpnia przyszła jako dzika i bezwstydna niesprawiedliwość. Nadeszła jako konflikt białej i czarnej krwi, przypieczętowany chęcią zbrodni. Pojawiła się, głosząc wyższość jednej z ras i fałszywie nazwała to zaprowadzaniem porządku. Ten wyidealizowany stan społecznej równowagi brzmiał w jej ustach jak remedium na wszystkie bolączki świata. W rzeczywistości był cuchnącym ściekiem do którego spływają najgorsze emocje wyprodukowane przez człowieka. Na imię miał rasizm i nie zwracał uwagi na czynione przez siebie zło. Prześladował wiele pokoleń i po dzień dzisiejszy nadal panoszy się na świecie.

Gorąco, duszno i parno. To nie tylko atmosfera upalnego warszawskiego lata na przełomie lipca i sierpnia tego roku. Bo takie same odczucia mam po przeczytaniu hipnotyzującej swym stylem powieści Williama Faulknera. "Światłość w sierpniu" przypomina mi ropiejący wrzód ksenofobii, zakorzeniony gdzieś na amerykańskim południu. Na kartach książki jest czymś dalekim, niedotykającym nas bezpośrednio. Wydaje się, że skoro możemy się przyglądać temu zjawisku z bezpiecznej odległości, to nie dotyczy nas nic, co zostało wymyślone przez amerykańskiego pisarza. Z perspektywy wielu tysięcy kilometrów i po upływie kilkudziesięciu lat, mamy wrażenie o nieistnieniu problemów, którym żyło Jefferson. Nic bardziej mylnego. Proza Faulknera zachowuje świeżość po czasy współczesne.

Dzięki "Światłości w sierpniu" zrozumiałem, co oznacza wzniesienie przez ludzi krzyża po to, aby ukrzyżować na nim innego człowieka. Zobaczyłem oczami wyobraźni bohaterów książki, którzy uważają się za narzędzia sił nadprzyrodzonych, zdolnych do wykorzenienia wyimaginowanych grzechów. Napiętnowanie ludzkich uczuć przybiera w tej powieści tak wielkie rozmiary, że wszystko ginie w rozpaczy i beznadziejnej sytuacji bez wyjścia. Faulkner poszukuje słów aby nazwać nieszczęścia, niemające litości nawet nad niemowlętami. W ostateczności i tak każdy wykonany ruch jest jedynie rozpaczliwym posunięciem w dawno przegranej grze. Tu nie ma zwycięzców, ponieważ zasiane lęki już dawno wypaliły umysły ludzi balansujących na granicy zła.

Chciałbym wejść pomiędzy cedry Williama Faulknera i zakopać uprzedzenia. Odrzucić surową zawziętość i pielęgnować wrażliwość w tym pozostającym gdzieś poza czasem miejscu. Kiedy ludzie mający w sobie różną krew, przestaną się nienawidzić? "Gdzie jest granica pomiędzy robieniem zła a sprawianiem wrażenia, że się robi zło"? Sam Faulkner o to pyta, a za jego życia nie znaleziono na to jeszcze odpowiedzi. Tak wiele spraw poruszonych przez tego pisarza wymaga naprawy. W obecnej chwili nie pozostaje nam nic innego, jak tylko pocenie się w stworzonej przez jego literaturę dusznej atmosferze i oczekiwanie na czasy, kiedy wygasną fanatyczne spojrzenia wycelowane w inność.

Światłość sierpnia przyszła jako dzika i bezwstydna niesprawiedliwość. Nadeszła jako konflikt białej i czarnej krwi, przypieczętowany chęcią zbrodni. Pojawiła się, głosząc wyższość jednej z ras i fałszywie nazwała to zaprowadzaniem porządku. Ten wyidealizowany stan społecznej równowagi brzmiał w jej ustach jak remedium na wszystkie bolączki świata. W rzeczywistości był...