Podobnie jak w pierwszej części, mamy tu relacje naocznych świadków i uczestników krwawych wydarzeń na Wołyniu.
Większość bohaterów podczas wojny była dziećmi lub bardzo młodymi ludźmi. Każdy z nich stracił bliskich w rzeziach, jakich dopuszczali się Ukraińcy. Każdy też doświadczył koszmaru sowieckiej i niemieckiej okupacji.
Po wojnie życie różnie im się ułożyło. Wszyscy jednak poświęcili się kultywowaniu pamięci o ludobójstwie na Kresach. W tym kontekście największe wrażenie zrobiła na mnie Irena Sendecka, która zdecydowała się zostać na stałe w Krzemieńcu, mimo iż do końca życia była prześladowana przez ukraińskie władze i nacjonalistyczne organizacje, jakie odrodziły się po wojnie.
Niestety, bohaterka nie doczekała ukazania się książki w druku. Podobnie jak Władysław Tołysz, zmarła krótko przed premierą.

W książce porażają opisy bestialskich napadów. Wymyślne tortury, jakim poddawano ludzi przed zakończeniem ich męki, zapierają dech w piersiach.
Na temat rzezi na Kresach przeczytałam wiele, ale muszę przyznać, że relacje spisane przez Koprowskiego wstrząsnęły mną do głębi.

Autorów relacji łączy jeszcze jedna istotna rzecz - mimo bolesnych, niewyobrażalnych dla nas przeżyć, nie wyrażają się oni negatywnie o wszystkich Ukraińcach. Podkreślają zgodnie, że wśród zwyrodnialców byli także ludzie uczciwi, którzy ostrzegali i ukrywali Polaków, narażając życie swoje i swoich bliskich.
Zgodnie też domagają się kultywowania prawdy sprzed lat.

Bardzo zapadł mi w pamięć fragment wspomnień Antoniego Mariańskiego:
"Prawda o Wołyniu i ukraińskich zbrodniach jest niestety wciąż zamazywana i przeinaczana. Na zachodniej Ukrainie w lokalnych samorządach doszli do władzy pogrobowcy banderowców, co sprawiło, że nacjonalistyczne nastroje, których eksplozja legła u podstaw rzezi Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, nie tylko nie zanikły, ale wręcz spotęgowały się, uzyskując nobilitację dzięki polityce prezydenta Wiktora Juszczenki.
Dopóki nacjonalizm stworzony przez Doncowa i Banderę będzie na zachodniej Ukrainie ideologią dominującą, nie widzę szans na pojednanie polsko-ukraińskie. Oczywiście pomiędzy zwykłymi Ukraińcami i Polakami pojednanie się odbywa. Nie wszyscy Ukraińcy byli przecież krwawymi rezunami. Wielu z nich zginęło z rąk banderowców za to, że pomagali Polakom, ratując ich przed nożami współziomków."

Podobnie jak w pierwszej części, mamy tu relacje naocznych świadków i uczestników krwawych wydarzeń na Wołyniu.
Większość bohaterów podczas wojny była dziećmi lub bardzo młodymi ludźmi. Każdy z nich stracił bliskich w rzeziach, jakich dopuszczali się Ukraińcy. Każdy też doświadczył koszmaru sowieckiej i niemieckiej okupacji.
Po wojnie życie różnie im się ułożyło. Wszyscy...