Najnowsze dzieło Ryszkiewicza z początku może trochę jego fanów zawieść. Pierwsza połowa książki to mocno przydługi wstęp do właściwego tematu. Sporo tam geologii, klimatologii, podstaw ewolucji i historii ewolucji całego świata żywego z naciskiem oczywiście na kręgowce. I wciąż mało na temat samego Homo sapiens. To trochę jak z wyjazdem fanów na koncert ulubionego zespołu i to do innego kraju. Długi okres przygotowań (trzeba uzbierać kasę), oczekiwań, załatwienia spraw logistycznych i dopiero pod koniec rewelacja, czyli właściwy koncert. Podobnie jest z tą książką. Wystrzałowa, czyli pasjonująca i nie dająca się od siebie oderwać robi się dopiero w drugiej połowie. I to jak wystrzałowa! Oczywiście czytelnik zupełnie „zielony” w temacie uśnie i nie dotrwa do końca, bo jednak Ryszkiewicz nie pisze dla zupełnych laików. Jakieś minimum wiedzy biologicznej i ewolucyjnej trzeba mieć. Dopiero wtedy odkryje się doniosłość wielu spraw, o których opowie nam autor. Byłem mocno zaskoczony, bo co chwila w trakcie lektury (a podobnych pokrewnych lektur mam za sobą już wiele) odczuwałem rodzaj objawienia/iluminacji, kiedy poznając nowe fakty, nowe doniesienia, różne zapadki w moim mózgu dotyczące chwilami tak odległych dziedzin jak socjologia, psychologia, historia konfliktów, wskakiwały na swoje miejsce i to, co do tej pory dość mętnie mi się majaczyło, teraz objawiało się w pełnym świetle. Efekt mógł być spotęgowany przypadkowym faktem, że równolegle czytam Stephena Pinkera „Tabula rasa”, książkę o pozornie bardzo odległej tematyce. Tymczasem z każdą nową lekturą dotyczącą psychologii (zwłaszcza ewolucyjnej) człowieka i oraz ewolucji (nie tylko człowieka) coraz więcej tematów jawi mi się oczywistych i klarownych. Marcin Ryszkiewicz po raz kolejny mocno się do tego przyczynia.
I to jest najważniejszy pozytyw tej, jak i innych książek Ryszkiewicza. Podejmując temat autor nie zasklepia się wąsko w swojej dziedzinie, ale potrafi łączyć różne pokrewne dziedziny wiedzy i przedstawić to wyjątkowo przystępnie z różnych perspektyw.
Jedyny minus książki to zupełnie niezrozumiały pomysł, żeby pewne fragmenty, będące jakby dygresją do głównego wątku wydzielić w nawet kilkustronicowe ramki. Takie swoiste rozbudowane przypisy. Zabieg zupełnie niepotrzebny. Zwłaszcza, że nawet te „przypisy” miewają swoje własne przypisy na dole stron.
Gorąco polecam!
P.S.
Kilka lat temu, kiedy obchodzono rok darwinowski, miałem przyjemność słuchać na Wydziale Biologii UW wykład otwarty pana Ryszkiewicza. Po wykładzie podszedłem z jedną z książek by zdobyć autograf i zapytałem prelegenta, kiedy doczekamy się następnej książki. Autor zaskoczony pytaniem przewrócił zakłopotany oczami wzdychając z rezygnacją sugerując, że nie jestem oryginalny w swym zapytaniu i że nie może opędzić się od tego typu dociekań. Jak widać nie musiałem długo czekać na nową książkę. Ale jak na fana przystało zapytam: „Panie Marcinie, kiedy kolejna książka?” ;-))))

Najnowsze dzieło Ryszkiewicza z początku może trochę jego fanów zawieść. Pierwsza połowa książki to mocno przydługi wstęp do właściwego tematu. Sporo tam geologii, klimatologii, podstaw ewolucji i historii ewolucji całego świata żywego z naciskiem oczywiście na kręgowce. I wciąż mało na temat samego Homo sapiens. To trochę jak z wyjazdem fanów na koncert ulubionego zespołu...