Trudno mi ocenić tę książkę.
Napisana jest prostym językiem, może trochę oszlifowanym na potrzeby wydawnictwa, ale z drugiej strony chyba właśnie w tej prostocie tkwi siła przekazu. Gdy czyta się krótkie, pojedyncze zdania, które nieraz wyskakują jedno za drugim, niczym pociski z karabinu, odczuwa się atmosferę napięcia, pośpiechu, nerwowości, jaka wiele razy towarzyszyła autorowi.

Najważniejsza na pewno jest w tej książce treść - spisane po latach wspomnienia człowieka, który podczas drugiej wojny światowej wykonywał wyroki. Przerażająca jest szybkość i łatwość, z jaką przystał na bycie egzekutorem. Nie można jednak, moim zdaniem, oceniać postępowania autora, któremu przyszło żyć w dramatycznych czasach. W takich chwilach zawsze przychodzi mi na myśl fragment wiersza Szymborskiej: "Tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono".

Wspomnienia Dąmbskiego to nie tylko bardzo osobista spowiedź, ale również ważny dokument, dzięki któremu mamy okazję prześledzić spustoszenia, jakie w ludzkiej psychice czynić może wojna.
Wiele zachowań bohatera zaskakuje, np. scena, w której lituje się on nad ogołoconym z ubrań Niemcem, po czym nagle go zabija, czy też reakcje po nieudanych akcjach, w których oprócz skazanych wyrokiem AK ludzi ginęły niewinne ofiary.
Na pewno nie są to obrazy typowe dla wyidealizowanych wyobrażeń o żołnierzach AK, jakie często pokutują w naszej świadomości. Dąmbski pokazuje nagą prawdę, obdartą z pięknych mitów. Wojna w jego wspomnieniach to śmierć, głód, brud, wszy i niewyobrażalny stres, a także chęć przetrwania. Zamiast wzniosłych haseł mamy tu atawizm, zamiast romantycznych uniesień - naturalistyczne i realistyczne aż do bólu fakty.

Bardzo poruszające jest zakończenie, w którym autor próbuje znaleźć odpowiedzi na dręczące go pytania. O tym, że w piętnem egzekutora nie było mu łatwo żyć, świadczy jego powojenna biografia. Polecam zapoznanie się z nią przed sięgnięciem po tę książkę, gdyż jej znajomość pozwala lepiej zrozumieć wiele kwestii poruszonych we wspomnieniach.

Na pewno nie jest to lekka i łatwa lektura, jednak warto po nią sięgnąć chociażby po to, by przekonać się, co dzieje się w umyśle zabijającego człowieka, żyjącego w nieustannym napięciu, ciężko doświadczonego przez demony wojny.

Trudno mi ocenić tę książkę.
Napisana jest prostym językiem, może trochę oszlifowanym na potrzeby wydawnictwa, ale z drugiej strony chyba właśnie w tej prostocie tkwi siła przekazu. Gdy czyta się krótkie, pojedyncze zdania, które nieraz wyskakują jedno za drugim, niczym pociski z karabinu, odczuwa się atmosferę napięcia, pośpiechu, nerwowości, jaka wiele razy towarzyszyła...