Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ciekawa książka, ale chaotyczna. Czy istnieją niechaotyczne pozycje o tych prawie najnowszych trendach architektury? Skoro z modernizmu jeszcze 20 lat temu tylko drwiono, a nawet kilka lat temu bez mrugnięcia okiem zlikwidowano katowicki dworzec, będący pomnikiem brutalizmu? Z tej książki można się nauczyć jakie były założenia modernizmu, jak architekci byli zdegustowani XIX-wiecznymi formami dekoracyjnymi, doklejanymi gdzie popadnie w kiczowaty sposób. Zdecydowali się zerwać z historyczną ornamentyką i wprowadzić nowoczesną architekturę opartą na grze form: kształtów, płaszczyzn, faktur powierzchni, kolorów. Ruch wybuchnął szczególnie po I wojnie światowej (przed I WŚ dominowała Secesja) i został zduszony przed wybuchem II WŚ, kiedy Hitler rozkazał powrócić do historyzującej architektury monumentalnej na cele propagandowe, a modernizm ogłosił sztuką zdegenerowaną. Wśród prądów modernistycznych książka omawia m.in. ekspresjonizm, w którym pojawiają się niepokojące zestawienia brył (wypiętrzenia) lub kolorów, pojawia się "okrętowa" stylistyka okrągłych okien lub narożnych balkonów, na elewacjach poziome pasy okien/szkleń, wyróżnia się też ceglany ekspresjonizm (gotycyzujący, jak szkoła na placu wolności--z dopuszczalnym zastąpieniem ostrołuku trójkątem),gdzie pojawiają się detale ozdobne z cegły, np. balustrada wspomnianej szkoły; funkcjonalizm - gdzie kształt budynku dyktowany jest nie względami piękna, lecz jego przydatności praktycznej - tu znakiem rozpoznawczym są np. nieharmonijne układy okien, planowanie korytarzu po stronie zacienionej, a pokojów po stronie doświetlonej, tarasy wypoczynkowe na dachach itp.; wreszcie omawiany jest konstruktywizm, w którym architekci wydobywali na wierzch szczegóły konstrukcyjne budynków i upajali się technologią. Do tej prostej klasyfikacji jednak trzeba jakoś wprowadzić zespół ogólnokształcący przy Wolności 323, który... jest ekspresjonistyczny, dlaczego? Gotyckie okna? Pasy okien od strony boiska? Napięcie jakie tu widać występuje chyba jedynie między monotonią struktury budynku i niespodziewaną dekoracją rzeźbiarską. Może o to chodzi? A może o same rzeźby, które w ekspresjonizmie są wydłużone? Jakie to jest trudne! Mimo wszystko książka jest ciekawa; parę obiektów zabrzańskiej architektury mamy tu scharakteryzowanych przez fachowca, a z pozostałych informacji daje się wynieść trochę wiedzy.