Najnowsze artykuły
- Artykuły„Nowa Fantastyka” świętuje. Premiera jubileuszowego 500. numeru magazynuEwa Cieślik4
- ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 2LubimyCzytać3
- ArtykułyTo do tych pisarek należał ostatni rok. Znamy finalistki Women’s Prize for Fiction 2024Konrad Wrzesiński9
- ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 1LubimyCzytać14
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Gabriela Matuszek
Źródło: http://www.polonika.opole.pl/html/Matuszek-niem-1.jpg
9
6,5/10
Urodzona: 31.12.1953
Historyk literatury, eseistka, krytyk, tłumaczka literatury niemieckiej, profesor tytularny na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się literaturą przełomu XIX/XX wieku, twórczością Stanisława Przybyszewskiego, naturalistyczną dramaturgią polską i europejską, literaturą współczesną, polsko-niemieckimi związkami kulturowymi, przekładem literackim.
6,5/10średnia ocena książek autora
38 przeczytało książki autora
124 chce przeczytać książki autora
1fan autora
Zostań fanem autoraSprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Twórcze pisanie w teorii i praktyce
Gabriela Matuszek, Hanna Sieja-Skrzypulec
4,0 z 3 ocen
10 czytelników 0 opinii
2015
Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914). Studia i szkice
7,7 z 7 ocen
96 czytelników 1 opinia
2011
Stanisław Przybyszewski - pisarz nowoczesny. Eseje i proza - próba monografii
Gabriela Matuszek
7,4 z 12 ocen
25 czytelników 1 opinia
2008
Postmosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom poświęcony pamięci Henryka Bereski
Gabriela Matuszek
7,0 z 1 ocen
3 czytelników 0 opinii
2006
Der geniale Pole? Niemcy o Stanisławie Przybyszewskim (1892-1992)
Gabriela Matuszek
7,0 z 3 ocen
3 czytelników 1 opinia
1996
Najnowsze opinie o książkach autora
Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914). Studia i szkice Norman Davies
7,7
Niniejszy zbiór studiów i szkiców poświęcony jest Galicji – krajowi, którego już nie ma. Nie sposób omawiać po kolei wszystkich artykułów zgromadzonych w tym tomie, wszystkie jednak dotyczą spraw galicyjskich i we wszystkich wyraźnie zaakcentowane zostały przemiany, do jakich doszło na tym obszarze przed I wojną światową. Nowoczesność, modernizacja, postęp – te terminy pojawiają się w każdym z tekstów tego zbioru. Niezależnie od tematyki. Ta zaś jest niezwykle różnorodna. Podam kilka przykładów: Andrzej Chwalba podejmuje problem industrializacji Galicji, Gabriela Matuszek śledzi galicyjskie emancypantki, Magdalena Sadlik opowiada o Krynicy, a Marian Stala przedstawia mało znaną futurystyczną powieść Michała Bałuckiego. Mimo iż stosunkowo największa część tekstów „Krakowa i Galicji...” dotyczy zagadnień literaturoznawczych, reprezentowane są też takie dziedziny jak historia sztuki, historia filozofii, a nawet... afrykanistyka. Tak szeroki dobór tematów sprawi, że każdy czytelnik z pewnością trafi na coś, co przykuje jego uwagę.
Jak już wspomniałem, zwornikiem wszystkich tekstów jest problem nowoczesności i modernizacji. Wobec zakorzenionego w powszechnej świadomości mitu Galicji jako krainy biednej i zacofanej, a Krakowa jako siedliska elementów klerykalno-arystokratycznych, terminy te wydają się niezbyt dobrze dopasowane. Tymczasem jest inaczej. Epoka autonomii rzeczywiście doprowadziła do rozwoju ziem galicyjskich, w szczególności zaś Krakowa. Czasy to były ciekawe i nie piszę tego wiedziony jedynie nostalgią za la belle époque i Najjaśniejszym Panem (18 sierpnia obchodziłby 184. urodziny!). To właśnie wtedy Galicja „nadgoniła” swoje zaległości względem reszty ziem polskich wydając przy tym wielu wybitnych twórców i naukowców. W przeddzień pierwszej wojny światowej bliższa była nam współczesnym niż epoce o sto lat wcześniejszej. To znacząca zmiana.
Szczególnie interesujące dla mnie były szkice dotyczące Krakowa. Ujmują one dzieje tego miasta z bardzo wielu perspektyw: społecznych, politycznych (aż dwa teksty poświęcono stańczykom),ale i urbanistycznych (bardzo ciekawy tekst Jacka Purchli). W tekstach tych można dostrzec, jak Kraków „wyzwalał się” z kołnierza austriackich fortyfikacji i stawał się powoli Wielkim Krakowem z planów Juliusza Lea. Bardzo ciekawe są także oddziaływania między Krakowem i stołecznym Lwowem, a także literackie wpływy cesarskiego Wiednia. Autorzy poruszają wiele zagadnień mało znanych lub wręcz zapomnianych, jak „naftowe” powieści Ignacego Maciejewskiego czy „Dwaj Juliusze” Lucjana Siemieńskiego (czy ktoś dziś jeszcze pamięta o nim jako pisarzu, a nie tylko tłumaczu „Odysei”?). Dobrze udało się im oddać te wahania między tradycją a nowoczesnością, które były udziałem Galicjan tej epoki. Myślę, że publikacja tego zbioru studiów była świetnym pomysłem wydawnictwa Universitas. Jest to książka niezwykle wartościowa, która pozwala lepiej poznać kulturę tego – by użyć słów Normana Daviesa – „zaginionego królestwa”.
Tomasz Babnis
Stanisław Przybyszewski - pisarz nowoczesny. Eseje i proza - próba monografii Gabriela Matuszek
7,4
Świetna książka pełna intrygujących analiz. Matuszek omawia twórczość Przybyszewskiego (z wyłączeniem dramatów) odnosząc ją do m.in. psychoanalizy (w tym Lacana),Baudrillarda, Foucaluta, Derridy, krytyki feministycznej itd. prezentując go jako pisarza nowoczesnego. Zastosowane techniki są bardzo absorbujące i nadają Przybyszewskiemu nowy wymiar, jak też wyjaśniają jego psychikę i twórczość. Wcześniej znałem tego autora głównie z "Dzieci Szatana" (które bardzo mi się spodobały) i jego manifestów, myślałem że Przybyszewski będzie przedstawiał głównie historie patologicznej miłości, ale okazał się dużo bardziej interesujący. W ogóle dużo czasu upłynęło u mnie między kupieniem książki a jej przeczytaniem bo jego prace teoretyczne o geniuszu czy artyście, sztuce nie brzmiały dla mnie aż tak pociągająco. Matuszek nadała im jednak nowy wymiar, przedstawiając w ich interpretacji rysy człowieka nowoczesnego, kryzys podmiotu. To jest jednocześnie dla mnie siła tej książki - obserwujemy Przybyszewskiego jako osobę, ale jednocześnie też jako podmiot nowoczesny/modernistyczny w kryzysie. Widzimy jego teorię pierwotnej chuci i androgynicznej jedni, teorię sztuki i metasłowa.
Obserwujemy bohaterów w stanie rozpadu osobowości, histerycznych neurotyków, osoby obarczone wizjami, melancholijnych i depresyjnych. Cierpią oni na skutek "śmierci Boga" i rozpadu ustalonych wartości. Interesujące jest to że Przybyszewski powiedział że gdyby nie został pisarzem zostałby psychiatrą. Prezentuje się w jego twórczości szeroki wachlarz zaburzeń i chorób psychicznych. Jego bohaterowie chcą osiągnąć artystyczną doskonałość i - można powiedzieć - sięgnąć absolutu. Badaczka faktycznie prezentuje tego artystę jako osobę o osobowości religijnej, choć nie tradycyjnie. Ciekawe było przedstawienie satanizmu Przybyszewskiego jako odwróconej religijności. Książka zmieniła też moje wyobrażenie o twórcy. Wcześniej wyobrażałem go sobie jak Gordona z "Dzieci Szatana", sekciarskiego przywódcę i nadczłowieka. Okazał się być jednak melancholijny i depresyjny, uczuciowy, momentami tchórzliwy, poza twórczością osobą o obniżonej samoocenie, wstydzący się swoich skandali - choć jednocześnie pokazał swoją wielkość i idealizm w sztuce. Przybyszewski żałował że jego literackie transgresje zostały zrozumiane dosłownie, gdy on tymczasem ostrzegał przed ideami Nadczłowieka czy anarchizmem, z niepokojem patrzył na satanizm. Choć z drugiej strony też nie do końca - twórca przyznawał się do gorzkiego szyderstwa, transgresji, szargania świętości. To połączenie tworzy osobę intrygującą - z jednej strony człowieka dokonującego transgresji, z drugiej strony neurotyka i idealistę. W jego twórczości widzimy ludzi opętanych ideą destrukcji, filozofią czynu, chorych psychicznie wizjonerów, artystów - gotowych dokonać dla sztuki najgorszego. Ten przekroczeniowy potencjał jest dla mnie fascynujący. Poza tym widzimy miłość jako źródło ideału i cierpienia. Zaskoczyło mnie odczytanie badaczki że kobieca kochanka której szuka jest tak naprawdę projekcją jego własnej osobowości - i stąd nigdy nie może osiągnąć on satysfakcji.
Poza tym były też teksty przedstawiające Przybyszewskiego z innej strony - jako przywiązanego do ziemi, Polski patriotę prezentującego wielkość Polski i głoszącego metafizyczną ideę wojny (w czasie I wojny światowej). Ciekawe jest jak ten twórca łączył to z innymi aspektami swojej twórczości i osobowości. Widzimy też go jako eksperymentatora, który pisze przedstawiając wrażenia zmysłowe, "trzewia". Zainteresował mnie również Przybyszewski jako osoba oczytana i otoczona przez artystów.
Jestem bardzo zadowolony z tej monografii, czytałem ją z fascynacją. Przedstawiła ona Przybyszewskiego jako niezwykle intrygującego twórcę. Z chęcią zobaczyłbym podobne omówienie jego dramatów.