Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Gdyby Pius XII głośno zaprotestował ... bla bla bla. Zgadzam się z autorem, że papież zachował się tak jak mógł, skrycie udzielając pomocy. I na pewno postrzegam go jako bardziej filosemitę niż większość katolików, wśród których są też antysemici. Też tacy, dla których antysemityzm jest tą właściwą religią, a chrześcijaństwo to tylko taka przybudówka dla picu. A czy dzisiaj ludzie słuchają papieża ? No nie żartujmy. A naziści to przecież poganie. Nie wiem czy sami Żydzi liczyli na jakiś spektakularny protest, czy też modlili się by go nie było, bo wzmogłoby to tylko represje. Kościół był wtedy już wycofany i zredukowany. Był w defensywie. Ekskomunika by nie poskutkowała. Na 100 procent. Nie przy takim czubie jak Hitler. Czy Napoleon słuchał papieża, czy też go uwięził ? Autor bardzo sprawnie porusza się po drażliwych zagadnieniach - jak konkordat z III Rzeszą z 1933 roku, Piusa XIego czy encyklika Summi Pontificatus z 1939, instrukcja Opere et caritate z 1940 ! Mit brennender Sorge z 1937, bardzo ostra w tonie wcale nie doprowadziła do poprawy. Hitler łamał konkordat, a Święte Oficjum wciągało nazistowskie pozycje na Indeks Ksiąg Zakazanych. W późniejszym okresie obawiano się nawet inwazji na Watykan. Tym bardziej, że Żydzi byli ukrywani nawet w szeregach gwardii papieskiej. To, że czarną legendę Piusa XII właściwie zapoczątkowali Niemcy musi budzić niesmak i pośrednio dowodzi czegoś wręcz przeciwnego. Jakiś bezpośredni, spektakularny protest zaowocował by jeszcze większą rzezią i sądzę, że ci sami ludzie którzy teraz oskarżają papieża o milczenie, głośno by krzyczeli o szalonym, pozbawionym rozsądku papieżu. Być może przyniósłby też osadzenie jakiegoś antypapieża. A tak 75 % włoskich Żydów ocalało. Warto też zwrócić uwagę na zachowanie takich ludzi jak Elio Toaff, Eugenio Zolli czy też Erich Klausener i wielu innych. Przyszła mi do głowy też historia o nawróconych Żydach z getta warszawskiego, którą kiedyś słyszałem. To tak a propos.