Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pak T`aewŏn to wybitny pisarz koreański, który urodził się w 1909 roku w Seulu, w czasie wojny koreańskiej z niewyjaśnionych przyczyn przeszedł jednak na „komunistyczną Północ”, co sprawiło, że już nigdy nie powrócił na Południe, a tym samym już nigdy nie przeszedł się ulicami Seulu. Nim jednak do tego doszło, w roku 1934 stworzył jedno z najwybitniejszych swoich dzieł – „Dzień z życia pisarza Kubo”, dzięki któremu mamy możliwość poznawać Seul jeszcze wraz z autorem. Powieść można uznać za dzieło autobiograficzne, ponieważ powieściowego Kubo i Pak T`aewŏna łączy bardzo dużo elementów, poza tym – już po publikacji powieści – pisarz był nazywany Kubo, co z czasem przerodziło się w jego pseudonim artystyczny. Powieść ma także walor historyczny, ponieważ powstała w czasie, gdy Japończycy okupowali Koreę. Dzięki lekturze można więc bodaj pośrednio poznać życie Koreańczyków żyjących w zniewolonej ojczyźnie. Kubo ma dwadzieścia pięć lat, nie ma żony i stałej pracy, nie ma też pieniędzy, ale stanowi stałe źródło zmartwień swojej matki, która nieustannie martwi się o niego. Kubo opuszcza dom około południa i wraca bardzo późną nocą, włóczy się po ulicach, odwiedza różne miejsca, spotyka ze znajomymi, ogólnie rzecz biorąc, czyni obserwacje, które mogłyby mu się przydać w pracy twórczej, jest bowiem pisarzem i czasem udaje mu się sprzedać jakiś rękopis. Kubo jest bardzo dobrze wykształcony, studiował nawet w Tokio, jest jednak bardzo wątłego zdrowia – cierpi na neurastenię, chorobę ucha środkowego i degenerację siatkówki. Nie najlepiej czuje się pod względem psychicznym, odczuwa smutek, ogromną samotność i „splin starego kawalera”, brakuje mu celu i sensu życia, przemierza ulice zgodnie z tym, jak go przysłowiowe nogi poniosą, nieustannie poszukując osobistego szczęścia, próbując choć w małym stopniu odpowiedzieć sobie na pytanie, jaka jest jego prawdziwa istota i jak wiele tak naprawdę potrzeba, by człowiek mógł powiedzieć, że jest szczęśliwy. Kubo marzy o niezależności finansowej, o podróżach, o dzieleniu swych radości z przyjaciółmi i o miłości, która być może czeka gdzieś na niego. Oddala się w ten sposób od ideologii konfucjanizmu, ale przecież jest to już wiek XX i choć Korea pozostaje pod okupacją, to nie jest ona już krajem odizolowanym od reszty świata i wpływy Zachodu także i tu są coraz bardziej widoczne, o czym świadczy chociażby możliwość słuchania w koreańskiej kawiarni „Valse Sentimentale” w wykonaniu Mischy Elmana, słynnego amerykańskiego skrzypka pochodzenia żydowskiego. Nie bez znaczenia jest tu także modernologia, której oddaje się powieściowy pisarz, bada więc współczesne trendy i obyczaje, a także artystyczne reakcje na nowoczesność. Kubo cały dzień przemieszcza się po Seulu, dzięki temu wiemy, że w latach 30. XX wieku można było spacerować mostem Kwanggyo, stać na skrzyżowaniu przy Chongno, odwiedzić dom towarowy Hwashin, przejechać się tramwajem, stać przed bramą Tongdaemun, Taehanmun, Namdaemun oraz Kwanghwamun, ponadto, w Seulu był Bank Chosŏn, Hotel Chosŏn, Dworzec Główny, a także most nad rzeką Hangang. Z dzisiejszej perspektywy wręcz niewiarygodnie brzmi informacja, powtórzona w książce dwukrotnie, że Seul wcale nie jest wielkim miastem. Akcja powieści dzieje się, zgodnie z jej tytułem, w trakcie jednego dnia, jednakże różnego rodzaju wspomnienia i przemyślenia Kubo przenoszą czytelnika także do wydarzeń z jego młodości. Wspomina, że w wieku czternastu lat zakochał się bez wzajemności w siostrze swego przyjaciela, wspomina kobietę, w której zakochał się w Tokio, lecz nie walczył o tę miłość, pokierowany tchórzostwem, wreszcie – jadąc tramwajem – dostrzega dziewczynę, którą spotkał rok wcześniej i z którą mógłby się nawet ożenić. Podczas swojej całodziennej wyprawy po Seulu Kubo odwiedza kawiarnię, prawdopodobnie Salon Nangnang otworzony przez koreańskiego malarza Sunsŏka, trafia na Dworzec Główny, gdzie potęguje się jego samotność z powodu braku ludzkiej życzliwości, wstępuje do kolejnej kawiarenki – „Jaskółki” – prowadzonej w rzeczywistości przez wybitnego koreańskiego poetę i pisarz, Yi Sanga. Warto nadmienić, że pisarze przyjaźnili się ze sobą i w polskim wydaniu „Dnia z życia pisarza Kubo” znajdują się rysunki stworzone właśnie przez Yi Sanga. Zarówno Pak T`aewŏn, jak i Kubo nie stronili od literatury, wręcz przeciwnie było to ich główne życiowe zainteresowanie. Kubo wyznaje w powieści, że już w wieku dziewięciu lat przeczytał klasyczny tekst koreański „Opowieść o Ch`unhyang”, ale już jako dorosły człowiek wciąż miał wyrzuty sumienia, że nie przeczytał ani jednej strony „Czerwonych płomieni” Ch`oe Haksonga, koreańskiego pisarza, dziennikarza i krytyka o lewicowych przekonaniach. W rozmowie z kolegą Ch`oe zgadza się, że „Smutna melodia z buddyjskiego klasztoru” Ch`oe Tokkyŏna i „Opowieść o złodzieju nad złodziejami” Yun Paeknama to arcydzieła literackie. Najważniejszym jednak w kontekście interpretacyjnym dziełem jest tutaj kolejny powiew Zachodu – „Ulisses” Jamesa Joyce`a, do którego nawiązuje poeta i dziennikarz, a zarazem przyjaciel Kubo, utożsamiany przez historyków literatury z Kim Kirim, poetą i członkiem grupy artystycznej „Stowarzyszenie Dziewięciu”, do której należał także sam Pak T`aewŏn. „Ulisses” to niewątpliwa inspiracja dla T`aewŏna – tak, jak Leopold Bloom wędrował przez jeden dzień po Dublinie, tak Kubo wędrował po Seulu. Ponadto, powieść T`aewŏna również odznacza się techniką strumienia świadomości, widoczne jest to zwłaszcza w tych momentach, gdy Kubo poddaje się biegowi swoich myśli, spacerując samotnie lub kompletnie nie słuchając swoich rozmówców podczas spotkań z nimi. Nie będę zdradzać szczegółów całej wyprawy po Seulu i jej literackiego oraz realnego finału, by nie zniechęcić do lektury tych, którzy mieliby ochotę sięgnąć po to dzieło. Trzeba mieć jednak świadomość, że nie jest to tekst obliczony na zawrotną akcję, romantyczne relacje międzyludzkie czy też wzruszające opisy pobudzające duszę czytelnika do niekończących się przemyśleń. Mimo to trzeba również wiedzieć, że powieść „Dzień z życia pisarza Kubo” jest bardzo ważnym utworem literackim dla wielu koreańskich pisarzy i czytelników, że wzorowali się na nim inni twórcy, dokonując niejednokrotnie jego reinterpretacji. Nie ulega także wątpliwości, że książka ta ma bardzo duże znaczenie historyczno-literackie. Z pewnością usatysfakcjonowani jej lekturą będą wielbiciele literatury koreańskiej tudzież literatury z nurtu strumienia świadomości. Obawiam się jednak, że przypadkowy czytelnik może nie poznać się na jej wartości i odczuć duże rozczarowanie. https://www.facebook.com/literackakorea/posts/pfbid0boDR7FrzWhCJeSgXumG5MZKyZ3EWx1qs7eChrX3Z6dWQkUZABxkQucjjhkPzJvgKl