Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wspomnienia Oli Watowej to przede wszystkim relacja z kilkuletniej katorgi w Kazachstanie. Autorka trafiła tam z dziewięcioletnim synem po tym, jak aresztowano we Lwowie jej męża, Aleksandra. Zanim udało się jej połączyć z małżonkiem, musiała walczyć z głodem, mrozem, chorobami, samotnością i codziennym lękiem o życie dziecka. Watowa często podkreśla, że udało się jej przetrwać dzięki pomocy prostych, uczciwych Kazachów, którzy po rewolucji bolszewickiej stali się ciemiężonym narodem; pozbawieni wolności, możliwości podróżowania po stepach, przymuszeni do kolektywizacji doskonale rozumieli los polskich zesłańców. Mimo codziennej udręki autorka potrafiła dostrzec piękno kazachskiej przyrody, która była dla niej odskocznią od bolesnej rzeczywistości. "Wszystko, co najważniejsze" to także portret literackiego świata przedwojennej Warszawy i Lwowa. Ze wspomnień wyłania się obraz żywiołowego środowiska, które traci jednak wiele na wartości po aresztowaniu Aleksandra Wata. Żona poety z bólem i rozczarowaniem opisuje nagłą samotność, na jaką została skazana - nikt z przyjaciół i znajomych nawet jej nie odwiedził, bojąc się o własną skórę. Równie dramatyczne okazało się odtrącenie ze strony Polaków, z którymi przyszło autorce niemal przez miesiąc jechać w bydlęcym wagonie - gdy deportowani ludzie dowiedzieli się, że jest żoną komunizującego poety, naznaczyli ją piętnem zdrajczyni i donosicielki. Interesujący jest także obraz powojennego środowiska literackiego, zwłaszcza twórców emigracyjnych. Książkę Oli Watowej czyta się z zaciekawieniem i wzruszeniem. Jest ona bowiem i cennym dokumentem na temat stalinowskich zbrodni, i miłosnym hymnem oraz dowodem wielkiego poświęcenia dla bliskich, i pełną anegdot opowieścią o kilku dekadach literackiego życia w kraju i za granicą. Całość napisana jest przystępnie, czasem może zbyt szczegółowo, ale na wysokim poziomie.