Najnowsze artykuły
- ArtykułyCzytamy w weekend. 10 maja 2024LubimyCzytać13
- Artykuły„Lepiej skupić się na tym, żeby swoją historię dobrze opowiedzieć”: wywiad z Anną KańtochSonia Miniewicz1
- Artykuły„Piszę to, co sama bym przeczytała”: wywiad z Mags GreenSonia Miniewicz1
- ArtykułyOficjalnie: „Władca Pierścieni” powraca. I to z Peterem JacksonemKonrad Wrzesiński8
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Maria Dzielska
8
7,8/10
Urodzona: 18.09.1942Zmarła: 30.07.2018
prof. dr hab. Maria Dzielska (ur. jako Maria Celina Dąbrowska).
Polska uczona, historyk i filolog klasyczny, tłumacz tekstów źródłowych, zajmowała się historią późnoantycznego Rzymu i wczesnego Bizancjum.
Pracowała w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 80. XX w. była zaangażowana w działalność opozycyjną u boku męża Mirosława Dzielskiego, twórcy polskiego liberalizmu chrześcijańskiego. Tytuł profesorski uzyskała 22 października 1996. Przetłumaczyła na język polski pisma Pseudo-Dionizego Areopagity. Należy do jednego z najczęściej tłumaczonych na języki obce współczesnych historyków polskich.
Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 2009 r.),członkini Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN oraz zastępca przewodniczącego Komisji Filologii Klasycznej PAU, wiceprzewodnicząca Rady Naukowej Związku Podhalan, członkiem Rady Muzeum Narodowego w Krakowie, uczestnikiem seminariów naukowych pod patronatem Prezydenta RP w Lucieniu.http://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=59363&_k=ku9ygu
Polska uczona, historyk i filolog klasyczny, tłumacz tekstów źródłowych, zajmowała się historią późnoantycznego Rzymu i wczesnego Bizancjum.
Pracowała w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 80. XX w. była zaangażowana w działalność opozycyjną u boku męża Mirosława Dzielskiego, twórcy polskiego liberalizmu chrześcijańskiego. Tytuł profesorski uzyskała 22 października 1996. Przetłumaczyła na język polski pisma Pseudo-Dionizego Areopagity. Należy do jednego z najczęściej tłumaczonych na języki obce współczesnych historyków polskich.
Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 2009 r.),członkini Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN oraz zastępca przewodniczącego Komisji Filologii Klasycznej PAU, wiceprzewodnicząca Rady Naukowej Związku Podhalan, członkiem Rady Muzeum Narodowego w Krakowie, uczestnikiem seminariów naukowych pod patronatem Prezydenta RP w Lucieniu.http://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=59363&_k=ku9ygu
7,8/10średnia ocena książek autora
97 przeczytało książki autora
240 chce przeczytać książki autora
3fanów autora
Zostań fanem autoraSprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Chrystianizacja Europy. Kościół na przełomie I i II tysiąclecia
6,8 z 8 ocen
43 czytelników 2 opinie
2015
Divine Men and Women in the History and Society of Late Hellenism
Maria Dzielska, Kamilla Twardowska
9,0 z 1 ocen
1 czytelnik 0 opinii
2014
Hortus Historiae. Księga pamiątkowa ku czci profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin
7,5 z 8 ocen
15 czytelników 0 opinii
2010
Teoria i praktyka polityczna Marka Aureliusza
Maria Dzielska, Kinga Marulewska
7,5 z 8 ocen
24 czytelników 3 opinie
2010
Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki
8,0 z 2 ocen
3 czytelników 0 opinii
2007
Najnowsze opinie o książkach autora
Hypatia z Aleksandrii Maria Dzielska
7,3
Profesor Maria Dzielska napisała jedną z najlepszych biografii z bardzo licznych, przeze mnie czytanych. Dodatkową trudność stanowi z a k ł a m a n i e jakie panuje wobec mitu św. Katarzyny, której pierwowzorem była Hypatia. Byłem przekonany, że w zeszłym roku Watykan wykreślił Katarzynę z pocztu świętych, ale Wikipedia o tym nie wspomina, zamieszczając na ten temat tylko następujące słowa:
"...Prawdopodobnie za podstawę legendy o Katarzynie z Aleksandrii posłużył życiorys Hypatii z Aleksandrii"
"Harold T. Davis confirms that "assiduous research has failed to identify Catherine with any historical personage" and has theorized that Catherine was an invention inspired to provide a counterpart to the story of the slightly later pagan philosopher Hypatia of Alexandria..."
Zafascynowany książką Dzielskiej, porobiłem przed laty notatki, którymi chciałbym z Państwem się podzielić.
HYPATIA /370-415/
06.2010/ 22.09.2011
Miłość i zbrodnia. Fascynująca historia, która nie znalazła ż a d n e g o odzwierciedlenia w sztuce poza romansidłem Charlesa Kingsleya /1819-75/ pt. „Hypatia”. No właśnie, dlaczego? Bo kultura europejska powstawała pod czujnym okiem Kościoła, więc twórcy „niepokorni” byli wyklęci, a ich dzieła palone; toteż popularyzowanie wydarzeń, w których „czarnym charakterem” był biskup, byłoby co najmniej ryzykowne, zwłaszcza, że został on zaliczony w poczet świętych, doktorów i ojców kościoła; uznano go też za Filar Wiary. To Cyryl /376—444/, biskup Aleksandrii.
Oblubienica - HYPATIA z Aleksandrii, prześliczna Greczynka, zwana „Ostatnią Hellenką”, córka matematyka Theona - wydawcy „Elementów” Euklidesa. Pomagała ojcu w pracy naukowej i przejęła po nim wykłady z matematyki i filozofii w Muzeum Aleksandryjskim. Była matematykiem, fizykiem, astronomem i filozofem. Jej intelekt, jak również i uroda, przyciągały studentów z wielu krajów, a jej rozsądek był tak poważany, że władze miasta konsultowały z nią decyzje we wszelkich ważnych sprawach; szczególnie w zmaganiach świeckiej administracji z wzrastającym w siłę Kościołem. Co gorsza, /w konsekwencji dla niej/, była bezdyskusyjną przywódczynią neoplatońskiej szkoły filozofii w Aleksandrii. Jej talenty i niezłomną postawę uczczono mianem „MĘCZENNICY NAUKI”, ale o tym będzie na końcu.
Oblubieniec - Orestes, prefekt, namiestnik cesarski Egiptu, „poganin”, który sprzeciwił się prześladowaniom ŻYDÓW i innych nie-chrześcijan przez bandy biskupa CYRYLA. Jego związek z Hypatią był solą w oku biskupa Cyryla, gdyż uleganie poglądom wpływowej ukochanej zagrażało consensusowi tych panów, czyli Kościołowi starającemu się o zwiększenie zakresu władzy. .
Miejsce zdarzeń - Aleksandria, port w delcie Nilu, miasto założone w 331 r. p. ne przez Aleksandra III Wielkiego tzw Macedońskiego, nota bene ucznia Arystotelesa. Imperium Aleksandra III zostało podzielone między jego generałów, i tak Egipt przypadł Ptolemeuszowi, protoplaście dynastii kończącej się na królowej Kleopatrze VII, która popełniła samobójstwo w 30 r. p. n. e, po klęsce pod Akcjum, przystawiając do swej pięknej, mimo 39 lat, piersi kobrę królewską. Aleksandria stała się administracyjnym, handlowym, naukowym i kulturalnym centrum za rządów Ptolemeuszów, a póżniej Rzymian. O wszechstronnym rozwoju naukowym Aleksandrii świadczą zbiory Biblioteki Aleksandryjskiej mieszczącej się w Muzeum i świątyni w Serapis. Za Ptolemeusza II liczyły one 500 tys. tomów w Aleksandrii i 43 tys w Serapis. Czego nie spalił cesarz rzymski Lucius Aurelianus w 272 r, to załatwili CHRZEŚCIJANIE w 391 r., niszcząc świątynię w Serapis, gdzie były wtedy główne zbiory. Ponieważ nasza bohaterka była profesorem w Muzeum Aleksandryjskim, wyjaśnijmy, że „muzeum” to dzisiejszy Instytut Naukowo-Badawczy
Przebieg zdarzeń - banalny. CYRYL ,nienawidził wszystkich spoza swojej sekty, a przede wszystkim mniejszości narodowe, / w tym szczególnie Żydów/, członków innych sekt dalej: kolorowych, pedałów, lesbijki, „masonów i cyklistów”. Posłużył się „POBOŻNĄ TŁUSZCZĄ” i ciemna masa dokonała „samosądu” na Hypatii. I to koniec.
Nie znalazłem informacji co się stało z Orestesem. Sądzę, że panowie odnowili „consensus” bo jeden bał się morderczego biskupa, a drugi nie miał potrzeby zadzierania z Cesarstwem. Co do Cyryla, to postanowiłem mu poświęcić poniżej więcej uwagi, gdyż jego postać stała się wzorem dla wielu ciemnych typów zasłużonych w budowaniu potęgi Kościoła.
Cesarz Konstantyn ogłaszając w 313 r., w Mediolanie swobodę wyznaniową dla chrześcijan, popełnił czyn, który zadecydował o losach świata, bo od niego zaczęła się nieustająca ekspansja Kościoła. W IV wieku chrześcijanie momentalnie przekształcili „swobodę wyznaniową” w TOTALITARNY SYSTEM TERRORU. Świątynie pogańskich bogów burzono lub przekształcano w kościoły chrześcijańskie, niesłuszne książki, a właściwie zwoje palono, a nowe poddawano cenzurze, system prawny Cesarstwa dostosowywano do doktryny chrześcijańskiej, aż w końcu organizowano pogromy Żydów i „pogan” /w cudzysłowie, bo za poganina uważany był każdy nienależący do „jedynej słusznej” sekty ortodoksów/, wypędzano ich z miast, bądż zabijano.
W interesującej nas Aleksandrii biskup Atanazy /296-373/ i jego następca, a nasz „negatywny” bohater, CYRYL /376-444/ tworzyli wielkie skupiska mnichów. Atanazy stał na czele trynitarian, którzy odegrali najczarniejszą rolę na Soborze Nicejskim /325 r./, /korzystając z okazji, przypomnę, że nie chodzi o Niceę na francuskiej Riwierze, lecz o turecką, znaną obecnie jako Iznik, położoną w pn-zach Turcji/, natomiast „nasz” Cyryl przeszedł bandycko-religijny trening u cenobitów w Nitrii. O tworzeniu się zbrojnych mnisich band interesująco pisze Paul Johnson w „Historii Chrześcijaństwa”:
„Mnichów formowano często, lub też formowali się sami, w czarno ubrane brygady służące interesom Kościoła. Początkowo burzyli pogańskie świątynie, póżniej w czasach kontrowersji religijnych, dokonywali pogromów na ulicach i w bazylikach. Ruch monastyczny przyciągał... ...nieudaczników, bankrutów, kryminalistów, homoseksualistów i zbiegłych niewolników; dawał szansę kariery młodzieży wiejskiej, zdolnej do formowania zdyscyplinowanych oddziałów, którymi posługiwać się mogli dla swoich celów pozbawieni skrupułów biskupi. Wysyłano ich całymi gromadami na synody, gdzie terroryzowali przeciwników, wpływając na wynik obrad. Gotowi byli do wzniecania zamieszek na jedno skinienie swego biskupa..... Wzór mnichów aleksandryjskich upowszechnił się stwarzając fenomen ‘POBOŻNEJ TŁUSZCZY’ .”
CYRYL w 412 roku został biskupem w Aleksandrii i począł bez zwłoki niszczyć z nienawiścią wszystkich nienależących do jego sekty tj ortodoksyjnego Kościoła. /Zauważmy, że od ingresu Cyryla, do linczu Hypatii mamy zaledwie trzy lata/. Ograbił i zamknął kościoły sekty antypapieża Novation /zm ok.250/, która w IV w. połączyła się z donatystami; poprowadził swoją bandę przeciw żydowskim mieszkańcom Aleksandrii, niszcząc ich domy i wyrzucając z miasta, mimo, jak pisaliśmy wyżej, zdecydowanym protestom świeckich władz miasta. Wspomagali go w tym kolesie – mnisi z Nitrii. Biskup Cyryl najbardziej zasłużył się atakując nestorian na synodzie w Efezie w 431 r., w efekcie doprowadzając do potępienia i wygnania ich. W uznaniu tych zasług mianowano go ŚWIĘTYM, dzięki czemu możemy do niego się modlić z prośbą o wsparcie, szczególnie w dniu jego święta - 9 lutego.
Gdy Cyryl poszedł w końcu do domu Pana swego, to współcześni przestali się jego bać i tak się o nim wyrazili:
IZYDOR z Peluzjum: był to „człowiek zdecydowany realizować swoje prywatne porachunki, niż szukać prawdziwej wiary w Jezusie Chrystusie”
Biskup TEODERET z Cyru: „Żywi są zachwyceni. Zmarłym może być przykro, lękają się bowiem, że obarczeni będą jego towarzystwem...Niech cech grabarzy położy wielki, ciężki kamień na jego grobie, tak by nie powrócił do nas i nie ukazał znowu swego zdradzieckiego umysłu. Niech zabierze swe nauki do piekła i dniami i nocami głosi je potępionym”
Odnośnie znienawidzonego przez biskupa Cyryla „NEOPLATONIZMU”, przypomnijmy, że twórcą jego był Ammonius Saccas /160-242/, lecz wzbogacił i upowszechnił go PLOTYN /205-270/. On też stworzył system panteistyczny oparty na teorii emanacji. To on wykombinował „JEDNIĘ”, /angielskie „THE ONE”/. Zauważmy, że akcja omawianych wydarzeń toczy się za życia św. Augustyna /354-430/, który wykorzystał neoplatonizm do stworzenia jednej z dwóch obowiązujących do dziś podstawowych doktryn chrześcijaństwa. Dodajmy, iż pod wpływem neoplatonizmu tworzyli również Mistrz Johannes Eckhart /1260-1327/, jak i Mikołaj z Kuzy /1401-64/. Jako ciekawostkę podam, że Mikołaj z Kuzy wyprzedził Kopernika w teorii heliocentrycznej.
Reasumując neoplatonizm, jak również augustianizm, jest dla ludzi obdarzonych ROZUMEM, a biskup Cyryl prostym chamem i bandziorem był.
Na koniec, zgodnie z obietnicą, powracam do „męczennicy nauki”. Otóż, Kościół nie tylko zamordował Hypatię, lecz dodatkowo okradł z przysługującego jej „tytułu”; stworzył bowiem mit NIEISTNIEJĄCEJ NIGDY św. KATARZYNY i jej przypisał to miano. Perfidia tego działania polegała na umiejscowieniu fikcyjnej Kaśki w Aleksandrii, oczywiście na przełomie IV i V wieku i przedstawiania jej wizerunku z książką w ręku. Różnica między nimi taka, że Kaśka ponoć dziewicą była i mistycznie Pana Naszego Jezusa Chrystusa poślubiła. W tym przypadku znależli się liczni artyści, by pierdoły, czyli ŚWIĘTĄ malować, a największą sławę zdobył tryptyk Memlinga /olej na desce, 1475-9, Brugia/.
Proszę Państwa, to jest naprawdę pasjonująca historia, skrzętnie ukrywana przez Kościół od ponad 1500 lat.
PS. Znalazłem; na stronie en.wikipedia.org/wiki/list_of_saints stoi, że św. Katarzyna z Aleksandrii pozostała świeta tylko w kościele „Oriental Orthodox”
Hypatia z Aleksandrii Maria Dzielska
7,3
Najlepsze opowieści pisze historia a mord na Hypatii inspiruje pisarzy i poetów już szesnaście stuleci. Opracowanie Marii Dzielskiej charakteryzuje się pięknym językiem i czyta wartko jak powieść.
Hypatia była genialnym matematykiem, astronomem i neoplatońskim filozofem. Żyła w Aleksandrii w Egipcie na przełomie IV i V wieku n.e., naukowym centrum ówczesnego świata, jednej ze stolic imperium wschodniorzymskiego. W śródziemnomorskiej mieszance antycznych cywilizacji wówczas już oficjalnie panowało chrześcijaństwo. Hypatię uwielbiali jej uczniowie, podziwiał lud Aleksandrii za mądrość, urodę i prostotę, które wpajała uczniom razem z miłością do nauki, rozumu i dążenia do doskonałości.
Nie lubił jej za to Cyryl, biskup Aleksandrii. Swoje stanowisko przejął siłą, następnie rozprawił się z odłamami wyznającymi inne dogmaty, potem z Żydami, w końcu nasłał fanatycznych mnichów na cesarskiego namiestnika Egiptu, przyjaciela Hypatii, chrześcijanina Orestesa. Następne, co uwieczniła historia, to że chrześcijanie zawlekli filozofkę przed kościół, rozszarpali na strzępy i spalili szczątki. Nikogo nie ukarano, a patriarcha Cyryl, dzięki podobnym burdom na soborze nicejskim, zyskał miano Filara Wiary i został świętym.
Dzielska streszcza kolejne literackie wcielenia Hypatii: raz to poganka, która symbolizuje upadek antycznego rozumu pod agresją Kościoła, raz chrześcijanka zabita przez ortodoksów, pierwsza czarownica zabita przez Kościół, dziewica lub kobieta wyzwolona, kochanka Orestesa lub młodego mnicha, umiera za wiarę, albo za rozum, tolerancję, wolność wyboru lub przeróżne idee. Autorka śledzi też losy jej uczniów oraz streszcza jej filozofię, co jest mniej ciekawe, ale pokazuje, jak doszło do tragedii. W ostatnim rozdziale możemy przeczytać opartą na badaniach rekonstrukcję legendarnych wydarzeń. Pasjonująca, wciągająca opowieść.