Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ponieważ temat Ukrainy jest obecnie bardzo eksponowany ważne jest zapoznanie się z jej historią najnowszą, wraz ze wszystkimi elementami, które tworzą współczesną tożsamość Ukraińców. I tutaj zaczynają się problemy, bardzo duże i bardzo istotne. Publikacja Andrzeja A. Zięby to zbiór artykułów historyków zajmujących się zagadnieniem ukraińskiego nacjonalizmu w kontekście antysemityzmu, kolaboracji z niemieckim nazizmem i współudziału w Holokauście. W obliczu wojny za wschodnią granicą są to zagadnienia równie kontrowersyjne i niewygodne dla Ukraińców jak temat ludobójstwa Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Można nawet zauważyć, że dla wielu środowisk w Polsce, proukraińskich i politycznie poprawnych (zwłaszcza środowiska "Gazety Wyborczej", "Krytyki Politycznej", tygodnika "Polityka", polityków będących pod wpływem publicystyki J. Giedroycia) ),najlepiej jakby te dwa tematy ukraińskich zbrodni zostały odłożone na półkę i nie ruszane. Jako wymówkę stosują standardowe zwroty: "teraz jest wojna" (przed nią Ukraina jakoś nie rozliczyła się z ciemnych kart swojej historii); to "zbyt skomplikowane"; "jeszcze nie czas"; "UON-UPA były głównie antysowieckie" i tak dalej... Oczywiście, że nie są to rozwiązania odpowiednie dla tak ważnego problemu. Mało tego, dają przyzwolenie Ukraińcom na coraz śmielsze poczynania polegające na relatywizowaniu historii, czy wręcz jawnym jej fałszowaniu. O tym traktuje trzecia część tego solidnego zbioru. Ukraina przyjęła bowiem (prezydent Juszczenko) pozycję odrzucania oskarżeń o zbrodniczy charakter działalności nacjonalistów UON-UPA wobec Polaków i Żydów. Zwłaszcza wynurzenia pseudohistoryczne W. Wiatrowycza są szczególnie agresywne i napastliwe, ponieważ on całkowicie odrzuca antysemityzm, zbrodnie i kolaborację ukraińskich nacjonalistów, a nawet wręcz stawia tezę (na podstawie fałszywki życiorysu "Stelli Krencbach"),że UPA ratowała Żydów przed nazistami. Wiatrowycz, jakby ktoś nie wiedział, zaprzecza też rzezi wołyńskiej nazywając ją "drugą wojną polsko-ukraińską", w czasie której to Polacy mordowali cywilów. Ukraina nie tylko nie rozliczyła się ze swojej przeszłości, ale wręcz w sposób bezczelny ją nie tylko mitologizuje, ale wręcz fałszuje i to na poziomie państwowym. Ludzie ukraińskiej kultury również biorą w tym procederze udział, czego przykładem jest literatka (lewicowa zresztą) O. Zabużko, która wpisuje się w ukraińską nacjonalistyczną propagandę historyczną (jej powieść na bazie fałszywki owej "S. Krencbach" jest pokrótce omówiona). Z powodu toczącej się wojny na Ukrainie, tendencje nacjonalistyczne w tym kraju ulegną wzmocnieniu i silniejszemu zmitologizowaniu, co w obliczu braku rozliczenia z bardzo brunatnej i bestialskiej przeszłości nie wróży dobrze relacjom z innymi narodami.