Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Groteska o mężczyźnie zmienionym w kobiecą obfitą pierś. No i oczywiście napisana przez Philipa Rotha, bo kto inny mógłby wymyślić takie przeobrażenie.

Bohater, Dawid Kepesh, w snutej przez siebie opowieści przypomina "Nos" Gogola, w którym główna postać traci nos i szuka go po całym Petersburgu, by w końcu znów zlokalizować nos na swojej twarzy. No ale nos to nos, a mężczyzna zamieniony w damską pierś, to coś innego.

Jest w tym coś pierwotnego, sięganie do głębokich instynktów. Metamorfoza w damską strefę erogenną, pozbawienie bohatera zmysłu wzroku, dłoni, osłabienie słuchu, pozostawienie jednak pełnego cudu doświadczania przez skórę dotyku.

Czy zamiana w pierś to efekt męskiej przemożnej zazdrości o kobiece doznania? Może chęć zbliżenia się do tak symbolicznej części ciała i życia ludzkiego, jakim jest właśnie pełna pierś? Może psychoza, obłęd, ktory w koncu dopadł Kepesha? A może zwyczajna sekdualna obsesja?

Groteska o mężczyźnie zmienionym w kobiecą obfitą pierś. No i oczywiście napisana przez Philipa Rotha, bo kto inny mógłby wymyślić takie przeobrażenie.

Bohater, Dawid Kepesh, w snutej przez siebie opowieści przypomina "Nos" Gogola, w którym główna postać traci nos i szuka go po...

Rozwiń

Zwiń

.
Co łączy "Malowanego ptaka" z Heathcliffem?

Parafrazując tutaj Kosińskiego; "cyganskie dziecko, które w mocy ma zły duch", to opis, który pasuje do obu wyżej wspomnianych bohaterów.

A chociaż Wichrowe Wzgórza to powieść namiętna, pełna burzliwych wydarzeń i dramatycznych scen, skrajnie daleko im do tego, co Kosiński (lub jego ghost writer) pozostawił dla nas w "Malowanym ptaku".

Zawiść ludzka, zabobony, gusła, wynaturzenia, uprzedzenia, zazdrość, nienawiść, przemoc, furia, s*dyzm, ras*zm - jest tu wszystko.

Fabularnie powieść to historia wędrówki samotnego chłopca po rubieżach wschodnich wsi w czasie II wś. Tułając się od chaty do chaty, obserwuje zło i grzechy świata walczące o dominację.

A gdy spojrzy się na "Malowanego ptaka" jak na parabolę, widzimy świat sprowadzony niemal zupełnie do natury i pierwotnych instynktów, ale przedstawionych w ujęciu kulturowym - w postaci symboli i metafor.

Książka jest mocna, drastyczna, a przez nadmierne nagromadzenie tych wszystkich okropieństw staje się czymś pomiędzy baśnią a absurdem.

.
Co łączy "Malowanego ptaka" z Heathcliffem?

Parafrazując tutaj Kosińskiego; "cyganskie dziecko, które w mocy ma zły duch", to opis, który pasuje do obu wyżej wspomnianych bohaterów.

A chociaż Wichrowe Wzgórza to powieść namiętna, pełna burzliwych wydarzeń i dramat...

Rozwiń

Zwiń

U rodziców na półce mieszkają chyba cztery tomy dzieł zebranych Hłaski, jednak chociaż podebrałam masę książek z domowego zbiorku, akurat Hłaski nie tknęłam. Tak więc "Piękni dwudziestoletni" to moje pierwsze zetknięcie z jego twórczością.

Bo oczywiście sam autor był mi znany. Narósł wokół niego mit, którego nie sposób przeoczyć, mając jakieś ogarnięcie kulturowe.

Wspomniany mit ma wiele wspólnego z przeczytaną przeze mnie książką. To proza wspomnieniowa o młodości autora, jego doświadczeniach zawodowych, literackich, politycznych czy towarzyskich z lat 50.

Jak wspomina wydawca we wstępie, "Piękni dwudziestoletni" mało mają wartości literackiej, są za to świetnym reportażem swoich czasów. I myślę, że tak właśnie warto te książkę czytać, szczególnie we współczesnej rzeczywistości, w której literaturą nazywa się słabe pamiętniczki.

To wspomnienie burzliwej młodości w burzliwych czasach. Wspomnienie buntu wobec systemu. Opowieść o absurdach politycznych, o lojalności i tchórzostwie, a takze rozczarowaniu życiem i światem.

I niewątpliwie jest to książka będąca jednocześnie świadectwem lat i doświadczeń, których wielu z nas nawet nie jest sobie w stanie wyobrazić.

Jednak dla mnie to raczej jednorazowa przygoda, bo osobiście w literaturze szukam czegoś innego.

U rodziców na półce mieszkają chyba cztery tomy dzieł zebranych Hłaski, jednak chociaż podebrałam masę książek z domowego zbiorku, akurat Hłaski nie tknęłam. Tak więc "Piękni dwudziestoletni" to moje pierwsze zetknięcie z jego twórczością.

Bo oczywiście sam autor był mi znany. ...

Rozwiń

Zwiń

Z Magdaleną Samozwaniec jest taka sytuacja, że laska wymądrza się w każdej swojej wypowiedzi, jakby wszystkie rozumy pozjadała. Po każdym jedzie, każdego poucza, każdemu służy zgryźliwą i nikogo nie oszczędza.

I nie mam jej tego za złe.

Uważam, że miała dryg do obserwacji rzeczywistości, zauważania irytujących, zabawnych detali w życiu i w zachowaniu ludzkim.

W tym całym swoim humorystycznym moralizatorstwie jest przesympatyczna - no nie da się jej nie lubić.

I gdy czytam, jak wbija szpile innym kobietom, jak ciśnie facetów, jak opowiada o stereotypach, jak - wydawałoby się - dojeżdża każdemu... to mam ochotę zbić z nią pionę.

Jest w tym wszystkim autentyczna, zabawna i wnikliwa.

I jeśli nie mamy zbyt dużego kołka, gdzie nie trzeba, możemy się świetnie bawić, czytając jej satyryczne miniatury.

Z Magdaleną Samozwaniec jest taka sytuacja, że laska wymądrza się w każdej swojej wypowiedzi, jakby wszystkie rozumy pozjadała. Po każdym jedzie, każdego poucza, każdemu służy zgryźliwą i nikogo nie oszczędza.

I nie mam jej tego za złe.

Uważam, że miała dryg do obserwacji rzeczywistośc...

Rozwiń

Zwiń

To powieść o (euro)sieroctwie, o pamięci, o tożsamości i relacjach. Balansuje między realizmem i oniryzmem.

Podoba mi się bezpretensjonalność tej książki, czasem niezręczne dialogi, ale to w sumie jak życiu. Podoba mi się brak wielkich zwrotów akcji i ta powolna opowieść. Podoba mi się, że nie ma tu zbędnych słów, a w gęstej atmosferze wyróżniają się iskierki humoru, tak wbrew wszystkiemu.

Średnio podoba mi się, gdy muszę przez całe rozdziały czytać o rozgrywkach karcianych, z których nic nie rozumiem, bo kto gra w karty, ten ma łeb podarty i w sumie nawet nie wiem, czy coś tracę z fabuły, czy przegapiam jakieś detale, znaczenia lub metafory.

Dużo jest w powieści melancholii, poczucia uciekającego czasu, dojmującego smutku z powodu odrzucenia i zagubienia w świecie głównej bohaterki.

Rzadko zdarza się, by oczy zeszkliły mi się podczas czytania książki. Tu były takie momenty.

To powieść o (euro)sieroctwie, o pamięci, o tożsamości i relacjach. Balansuje między realizmem i oniryzmem.

Podoba mi się bezpretensjonalność tej książki, czasem niezręczne dialogi, ale to w sumie jak życiu. Podoba mi się brak wielkich zwrotów akcji i ta powolna opowieść. Podoba mi się, ż...

Rozwiń

Zwiń

Praktycznie każdy z nas ma przyjaciół. I ja, i Wy. Założę się, że wszyscy mamy w swoim bliskim otoczeniu kogoś, kogo uwielbiamy, lubimy go słuchać, nie możemy się doczekać spotkania z nim, no ale czasem sobie myślimy, że: Jezusie w morelach, ten znowu o tym. Albo: ile można wałkować to samo!

Taką właśnie relację mam z książką Olgi Górskiej.

Nie można odmówić autorce świetnego warsztatu. Czyta się jej debiut fantastycznie, płynie się przez słowa i zdania, traci się poczucie czasu, a i przenosi się w czasie do lat 90. i początków lat 00. Innymi słowy, książka sama się czyta.

Co jest więc nie tak? Czuję chyba pewien przesyt tym ciągłym określaniem siebie niemal wyłącznie przez pryzmat swojej sek*ualności. Jakby tylko to było w człowieku ważne.

Cząstka les- staje się tu niejako wyznacznikiem bycia (jbc – wiedziałam wcześniej, że to powieść le*bijska). Bycia, bycia kimś, bycia jakąś. Nie, nie jest/nie powinna być takim wyznacznikiem. Po prostu jesteś, jesteś sobą. I to jest okej. Chyba o to nam też chodzi w obecnym dyskursie. To nie ma znaczenia, jesteśmy tymi samymi ludźmi.

Ale jak mówi narratorka:

"Przez lata byłam hom*fobką i uprawiałam mowę samonienawiści. Monolog pogardy. Solilokwium wstrętu".

Sama nakręca swoje wszystkie problemy, „wymyśla siebie na nowo”, sama wtrąca się nie lubi, a przy okazji rzuca formułkami modlitw, żeby się z tej autopogardy otrząsnąć.

Poza powyższą kwestią równie ważny jest właśnie wątek Kościoła. Który niczego złego bohaterce nie zrobił (bo poczucie wstydu zaszczepiła w sobie sama narratorka i społeczeństwo, kultura, paradoksalnie nie Kościół).

Ale gdyby nie zestawienie homosek*sualizmu z Kościołem, nie byłoby tak kontrowersyjnie, prawda? Według mnie tani chwyt. Ale bez niego nie byłoby chwytliwego tytułu. Ani całej książki.

Struktura oparta jest o opisywanie "pierwszych przystanków", czyli różnego rodzaju inicjacji, co również nawiązuje m.in. do religii, a w mojej (być może) nadinterpretacji, do drogi krzyżowej. To pozostawiam do namysłu, być może przeinterpretowałam.

Czyli... teoretycznie wszystko gra i się spina. Dwa wątki. Przeplatają się, ma to sens. Ale ja chyba po prostu czuję się zmęczona wałkowaniem obecnie tego samego zestawu "sensacji".

I wracając do meritum, książkę czyta się świetnie. Jest napisana naprawdę dobrze, zdania są miękkie i przyjemne, nawet gdy czasem się w nich ku*wuje. I sama nie wiem, co myśleć o tej publikacji. Lubię ją i nie lubię jednocześnie.

Czasem miałam wrażenie, że to znakomita opowieść o dorastaniu i odkrywaniu samej siebie, o tym, z czym zmagają się i zmagać się będą nastolatkowie, a czasem, że właśnie ktoś mi wcisnął swój pamiętnik i zamęcza mnie w kółko swoimi problemami, obarcza własnymi doświadczeniami, jakby były tak wyjątkowe, a które tak naprawdę dotyczą każdego z nas, nieważne, czy podobają nam się dziewczyny czy chłopcy.

Praktycznie każdy z nas ma przyjaciół. I ja, i Wy. Założę się, że wszyscy mamy w swoim bliskim otoczeniu kogoś, kogo uwielbiamy, lubimy go słuchać, nie możemy się doczekać spotkania z nim, no ale czasem sobie myślimy, że: Jezusie w morelach, ten znowu o tym. Albo: ile można wałkować to sam...

Rozwiń

Zwiń

Macie tak czasem, że czytacie pierwszą stronę książki, lub zaledwie jedno zdanie, po wielokroć, i nic z niego nie rozumiecie? I musicie czytać je jeszcze raz, i jeszcze, i kolejny, żeby wejść w rytm powieści? I w końcu wchodzicie, o ile się odpowiednio wcześniej nie zniechęciliście.

Ja tam miałam z "Zabić drozda". Nie zniechęciłam się tylko dlatego, że od lat była na mojej liście światowych klasyków, które warto znać. To akurat pozycja amerykańska, zdaje się, że tamtejsza lektura, a dlaczego, to oczywiste, gdy poznamy jeden z dwóch głównych wątków tej historii.

Narratorką jest Jean Louise Finch, czyli Smyk. Jej niemal nieodłącznymi towarzyszami są brat Jem i przyjaciel Dill (nawiasem mówiąc, jego pierwowzorem jest Truman Capote, tak, ten od Śniadania u Tiffany'ego). Ojcem pierwszej dwójki jest Atticus, adwokat, którym w małym południowoamerykańskim miasteczku w latach 30. broni czarnoskórego chłopaka oskarżonego o gwałt na białej dziewczynie.

Sprawa nie byle jaka, bo jak to tak bronić tego człowieka, jest on skazany na stryczek przez całą społeczność nawet bez procesu, bez obrony, bez jakichkolwiek dowodów na jego winę.

Drugi wiodący wątek to postać tajemniczego sąsiada głównych bohaterów. Niewidziany od wielu lat Dziki Radley musi najwyraźniej siedzieć cały czas w domu. Bo ani nie chodzi na spacery, ani do kościoła, ani nikt nie widział, by wywieźli go nogami do przodu.

W takim razie musi tam siedzieć. Ale dlaczego? Jaki jest? Co to za tajemnicza historia?

Wszystko oglądamy z perspektywy dziecka, zaledwie ośmioletniej narratorki, która przedstawia nam swoją naiwną dziecięcą wersję tych wątków i niekiedy szokujących wydarzeń.

Uwielbiam taką perspektywę. Oglądanie świata oczami dziecka. Pisałam o tym niedawno przy okazji Omyłki Prusa. Uważam, że warto przeczytać Zabić drozda, nawet jeśli początek nie jest porywający. Reszta wszystko wynagradza.

Macie tak czasem, że czytacie pierwszą stronę książki, lub zaledwie jedno zdanie, po wielokroć, i nic z niego nie rozumiecie? I musicie czytać je jeszcze raz, i jeszcze, i kolejny, żeby wejść w rytm powieści? I w końcu wchodzicie, o ile się odpowiednio wcześniej nie zniechęciliście.

Ja t...

Rozwiń

Zwiń

Dawno, dawno temu, za górami, za lasami, była sobie 9-letnia ja, która pierdolnęła tą książką po przeczytaniu połowy, stwierdzając, że lektury szkolne są dla frajerów.

Ciekawostka: jednocześnie uwielbiałam film na podstawie Dzieci z Bullerbyn, który, zdaje się, puszczali na jakimś Polsacie i nawet rodzice nagrali mi go na kasetę (tak, I'm this old), ale akurat były takie zakłócenia, że i tak nie dało się oglądać nagrania przez trzaski. I i tak oglądałam, bo był taaaki fajny.

No i tak sobie już kilka lat temu pomyślałam, że może fajnie by było przeczytać kilka książek z dzieciństwa i sprawdzić, co o nich teraz pomyślę. Wiedziałam, że efekty mogą być rozmaite, bo po pierwsze, jestem ileśtam lat starsza, a po drugie same książki mogły się solidnie zestarzeć.

Pod moim story o tym, że czytam Dzieci z Bullerbyn, wielu z Was wypowiedziało się z wielką sympatią o tej historii. Dodatkowo mnie to zachęciło, bo raczej rzadko sie zdarza, by lektury szkolne wywoływały tak pozytywne emocje (no, poza jeszcze Lalką Prusa 😉).

Teraz wiem, że Dzieci z Bullerbyn owszem, zestarzały się na pewno. Pokuszę się też o stwierdzenie, że w czasach mojego dzieciństwa też były ostro passe, dlatego też nie dałam rady ich przeczytać w całości. Wolałam sięgnąć po Harry'ego Pottera czy Anię z Zielonego Wzgorza (tak, Wzgórza, nie ze Szczytów).

Dzisiaj jednak czytało mi się o losach Lisy, Lassego, Bossego, Ollego, Britty i Anny błogo i sentymentalnie. Było mi tak cieplutko, przytulnie i bezpiecznie. Może się starzeję. 😃

Dawno, dawno temu, za górami, za lasami, była sobie 9-letnia ja, która pierdolnęła tą książką po przeczytaniu połowy, stwierdzając, że lektury szkolne są dla frajerów.

Ciekawostka: jednocześnie uwielbiałam film na podstawie Dzieci z Bullerbyn, który, zdaje się, puszczali na jakimś Polsac...

Rozwiń

Zwiń

Opowiadanie poświęcone powstaniu styczniowemu - przygotowaniom do niego, nastrojom społecznym, przebiegowi oraz równoległym lokalnym dramatom.

Z perspektywy kilkuletniego chłopca oglądamy panoramę bohaterów miasteczka, którzy na różne sposoby angażują się lub nie w sprawę narodową.

Opis wydarzeń jest przystosowany do sposobu postrzegania świata dorosłych przez ośmio-, a potem dziesięciolatka. Pozwala na niedopowiedzenia, ale jednocześnie na pewien dystans emocjonalny wobec wydarzeń.

Jest konspiracja, ostracyzm, patriotyczne piosenki, szlochające damy, tchórz, a także pochopna przemoc wobec niewinnego.

Ekspozycja powolna, nudnawa - było ciężko. Jednak druga połowa opowiadania to znaczne przyspieszenie akcji, zawiązanie wątków, plot twisty, a i taki finał, że pod koniec prawie nie oddychałam.

Co ciekawe, to właśnie przyjęcie naiwnej narracji dziecięcej pozwoliło Prusowi przechytrzyć cenzurę i opublikować tekst w czasopiśmie, a następnie sjako samodzielny utwór.

Opowiadanie poświęcone powstaniu styczniowemu - przygotowaniom do niego, nastrojom społecznym, przebiegowi oraz równoległym lokalnym dramatom.

Z perspektywy kilkuletniego chłopca oglądamy panoramę bohaterów miasteczka, którzy na różne sposoby angażują się lub nie w sprawę narodową.

Opis...

Rozwiń

Zwiń

Z reguły, gdy akcja powieści zostaje umieszczona w średniowieczu, uciekam z piskiem. Więc kiedy w końcu, po długich wahaniach, sięgnęłam po "Wybrańca" Tomasza Manna - książkę, o której nie wiedzialam nic i sprawdziłam w necie, że to opowieść stworzona na kanwie średniowiecznej legendy, momentalnie zbladłam.

Coś jednak mnie podkusiło, że przecież to Mann, nie powinnam się zawieść, ach, yolo, spróbuję.

I nie żałuję. Autor bawi się tutaj konwencją, językiem i stylem. Doprawia wszystko ironią i okrasza humorem.

A o czym w ogóle jest książka? Narrator to mnich spisujący gorszącą historię rodzeństwa żyjącego w kadzirodczym związku. Wspomina ich rodziców, książęcą parę przez lata nieskutecznie starającą się o dziecko. Wspomina narodziny książęcych bliźniąt, a potem relacjonuje ich dzieciństwo i dorastanie aż po pojawienie się na świecie tytułowego Wybrańca i jego losy.

Dalej patos miesza się z odrobiną wspomnianego humoru, co sprawia, że powstał bardzo niestandardowy żywot świętego, który czytałam z zapartym tchem. Sama byłam w szoku i chciałam wiedzieć, jakie kolejne sceny będą składać się na tę historię.

A mamy tutaj m.in.: kazirodczy związek, wojnę miłości, etos rycerski, schizmę w Kościele, prorocze sny, ekstremalną pokutę za grzechy, człowieka na pustkowiu zasuszonego do stworzenia wielkości jeża, opowiesci o nepotyzmie, o fałszu kleru czy też (zamierzone lub nie) nawiązania do Króla Edypa, a także morał, bo jakżeby inaczej.

Misz masz, który, jak mi się wydaje, możemy czytać bardziej lub mniej na poważnie. Humor sprawia, że religijny patos jest mniej uderzający, a refleksje filozoficzne czy etyczne nie narzucają się, zapewniając niewymagającą lekturę.

Z reguły, gdy akcja powieści zostaje umieszczona w średniowieczu, uciekam z piskiem. Więc kiedy w końcu, po długich wahaniach, sięgnęłam po "Wybrańca" Tomasza Manna - książkę, o której nie wiedzialam nic i sprawdziłam w necie, że to opowieść stworzona na kanwie średniowiecznej le...

Rozwiń

Zwiń