Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Straszny, autobiograficzny obraz fabryki śmierci, bez egzaltacji, bez większych emocji, z dystansem. Tłumaczyć to mogę jedynie tym, że Glazar, wł. Goldschmid (nazwisko zmienił po wojnie), czeski Żyd, zanim sporządził relację minęło wile czasu, a także tym, że pracował w dolnym obozie przy sortowaniu ubrań i był względnie dobrze odżywiany, nie oglądał prawie wcale procesu śmierci (nie to, że jej nie widział w ogóle, ale nie widział na własne oczy co się działo w obozie górnym gdzie pracowały komory gazowe i ogromne komanda czyścicieli, palaczy zwłok etc.). Ale był uczestnikiem systemowej grabieży mienia Żydów, selekcji więźniów, zabijania chorych w "lazarecie", sposobów zarządzania obozem przez SS-manów i z tej perspektywy ukazuje świat obozowy. Podaje nawet cały tekst piosenki "Hymn Treblinki", której melodię znamy z interpretacji SS-mana Franza Suchomela w filmie "Shoah" Claude'a Lanzmanna. Następnie opisuje z własnej, skromnej perspektywy, nieudane powstanie w KL Treblinka z sierpnia 1943, ucieczkę przez Polskę (i obawy przed wydaniem, zdemaskowaniem przez Polaków), a potem pracę przymusową w Niemczech niedaleko Stuttgartu, której warunki jakże inaczej wyglądały dla Czechosłowaków, Belgów, a jakże podle niżej dla Polaków, Rosjan i innych wschodnich narodów. Chociaż nie jest to stylistycznie i językowo literatura wysokich lotów, jednak wartość historyczna i merytoryczna przeważa w innych względach ocennych literatury.

Straszny, autobiograficzny obraz fabryki śmierci, bez egzaltacji, bez większych emocji, z dystansem. Tłumaczyć to mogę jedynie tym, że Glazar, wł. Goldschmid (nazwisko zmienił po wojnie), czeski Żyd, zanim sporządził relację minęło wile czasu, a także tym, że pracował w dolnym obozie przy sortowaniu ubrań i był względnie dobrze odżywiany, nie oglądał prawie wcale procesu...