Drugi tom sagi moskiewskiej autorstwa syna ofiar stalinowskich czystek. Dalsze losy rodziny Gradowów (dawniej odmieniano Gradowych) i ich bliskich od roku 1941 do 1945.
Teren akcji rozciąga się od Kołymy do … Polski (a konkretnie Pomorza i dzisiejszych Mazur). Obok fikcyjnych bohaterów występują też postacie autentyczne – Stalin i jego oficerowie – od Żukowa i Koniewa do Własowa, Mołotow, Beria et consortes. Jednak clue powieści to historia rosyjskiej inteligencji, która swego czasu zaangażowała się w budowanie komunizmu a później bardziej lub mniej przejrzała na oczy. A także ciekawe spostrzeżenia autora, włożone w usta bohaterów na temat zgubnych dla Rosji i ZSRR skutków i wojny i zwycięstwa. Można dodać, że także dla kilku krajów ościennych.
Wielką zaletą książki jest pełna niezależność autora i jego wolność zarówno od ograniczeń cenzuralnych jak i uwikłania w bieżącą politykę rosyjską lat dziewięćdziesiątych. Zbrodnie komunizmu są pokazane bez ogródek, podkreślony fakt nie podpisania i niestosowania przez ZSRR Konwencji Genewskiej w stosunku do jeńców oraz trwający do tej pory stosunek do nich w społeczeństwie. Każdy, kto się dostał do niewoli był zdrajcą i taki punkt widzenia obowiązuje w Rosji do dziś.
Życie ofiar reżimu i ich rodzi pokazane jest realistycznie, bez romantycznych wizji wiernych sobie i kochających się rozdzielonych małżonków, szlachetnych oprawców nie dybiących na cześć atrakcyjnych więźniarek czy kochających swoją ojczyznę jeńców. Z kolei czerwone elity są przedstawione odpychająco, ale nie poprzez ich demonizację, lecz właśnie wykazanie totalnej przeciętności i zawiści.
Wielką wartością książki są wątki polskie. Po pierwsze dotyczące Katynia, gdzie – w przeciwieństwie do aktualnej rosyjskiej narracji – jasno postawiono sprawę ich ewidentnej winy. Po drugie pojawia się kwestia wyzwolenia Wilna przez Armię Czerwoną i AK oraz następnie aresztowania i zesłania przywódców i wielkiej liczby żołnierzy tej ostatniej organizacji. Po trzecie wreszcie podkreślenie, że ode wejścia na teren naszych ziem zbrojne ramię rządu RP na wychodźstwie było taktowanie przez Rosjan (ZSRR) jako wrogowie na równi z Niemcami. No i porównanie sił AK (350 000) do AL (500), tez niekoniecznie pozytywnie nastawionych do postawy Armii Czerwonej.
Uczciwość autora pozwala przymknąć oko na pewne historyczne nieścisłości.
Trudniej przychodzi to w stosunku do przekładu. Memel (nazwa niemiecka) to po polsku Kłajpeda a Frische Nehrung to Mierzeja Wiślana i Polacy w rozmowie z Rosjanami na pewno nie używaliby nazwy niemieckiej.
Tym niemniej to kawał solidnej literatury historycznej, uczciwej, nieprzesłodzonej, bez infantylizmów, patosu, ckliwych wątków romansowych bądź niewiarygodnych przygodowych (nie wszyscy przeżywają) i jak najdalszy od klimatów kina familijnego. Dziś w Rosji pewnie czegoś takiego by już nie wydrukowano, a na pewno nie zekranizowano.

Drugi tom sagi moskiewskiej autorstwa syna ofiar stalinowskich czystek. Dalsze losy rodziny Gradowów (dawniej odmieniano Gradowych) i ich bliskich od roku 1941 do 1945.
Teren akcji rozciąga się od Kołymy do … Polski (a konkretnie Pomorza i dzisiejszych Mazur). Obok fikcyjnych bohaterów występują też postacie autentyczne – Stalin i jego oficerowie – od Żukowa i Koniewa do...