Upiór, strzygoń, wieszczy - pod takimi oryginalnie nazwami, w zależności od regionu, znano istotę, która do ogólnej świadomości i popkultury trafiła jako wampir. Łukasz Kozak w porywający sposób przedstawia, jak słowiański upiór przedostał się do świata zachodu, lecz przede wszystkim skupia się na tym, czym naprawdę tenże upiór rzeczywiście był - czym się w świetle relacji źródłowych charakteryzował, w jaki sposób powstawał, jak można było go unicestwić. Czy upiorstwem można było się zarazić? Czy upiorem mógł zostać biskup? Dlaczego ludność wsi uważała, że Mickiewicz po śmierci stał się upiorem (wieszczym)? Co z tym wszystkim wspólnego ma szamanizm? Świetna lektura dla miłośników słowiańskiego folkloru i wierzeń, ale spokojnie polecam też osobom nie aż tak zainteresowanym, bo książkę czyta się jak dobrą powieść.

Wielkim plusem są umieszczone na końcu, przetłumaczone na polski, relacje źródłowe na temat upiorów, do których dotarł autor (wiele nie było dotąd analizowanych). Na minus - poza paskudnymi grafikami, których w ocenie nie biorę pod uwagę, skupiając się na treści - czasem zbyt wiele miejsca poświęcono tematom, jakie można by załatwić zwięźlej (np. inspiracje Mickiewicza i spory klasyków z romantykami - czułam się jak z powrotem na lekcji polskiego w liceum). Największym dla mnie minusem, przez który chciałam już na początku przyznać autorowi czerwoną kartkę (na szczęście poskutkowało to chęcią uważniejszego czytania, a nie porzuceniem lektury), było bezcelowe w tej pozycji deprecjonowanie mitologii słowiańskiej, a wręcz oparcie się na przesadnie krytycznym stanowisku Dariusza Sikorskiego, że w sumie to nic takiego nie istniało. Wywody tyleż zbędne dla treści, co obnażające niewielką wiedzę autora akurat w tym temacie (czerwona kartka przyznana została dokładnie za powoływanie się na badania prof. S. Rosika, które dają wnioski całkowicie odmienne od tych przywoływanych przez autora - ale skoro akurat do tych badań Kozak przypisu nie umieścił, to wręcz przyznał, że się z nimi nie zapoznał, więc pisze po próżnicy). Na szczęście w kwestiach bezpośrednio dotyczących tematu upiorów i przy dalszym powoływaniu się na źródła i badania nie złapałam autora na żadnym babolu.

Upiór, strzygoń, wieszczy - pod takimi oryginalnie nazwami, w zależności od regionu, znano istotę, która do ogólnej świadomości i popkultury trafiła jako wampir. Łukasz Kozak w porywający sposób przedstawia, jak słowiański upiór przedostał się do świata zachodu, lecz przede wszystkim skupia się na tym, czym naprawdę tenże upiór rzeczywiście był - czym się w świetle relacji...