Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Byłam lekko zaskoczona, gdy szukając informacji o książce okazało się, że to nie jest żadna „świeżynka”, a praca, którą opublikowano w 1985 roku w USA. Jest to jednak praca ważna z punktu widzenia badań haitańskiej kultury i dobrze, że stała się dostępna dla polskiego czytelnika. Trafiłam w internecie na teksty, które były krytyczne pod paroma względami wobec „Węża i tęczy”, głównie pod kątem wyjaśnienia przyczyn zombifikacji i wskazania jako źródła tetrodotoksyny. Ciekawi mnie zdanie współczesnych ekspertów, ale nawet jeśli wyjaśnienie Davisa nie jest prawdziwe, to jego poszukiwania i sposób dociekania prawdy jest godzien uwagi. Książka to przede wszystkim szansa ujrzenia naukowca w terenie. To świadectwo usilnych starań zrozumienia danej społeczności. Autor wcale nie traktuje ludzi, których obserwuje jak zwykłych obiektów do badań, lecz naprawdę usiłuje pojąć istotę ich światopoglądu i religii. Wciągnęła mnie ta lektura, choć miałabym kilka zastrzeżeń. To nie jest typowa pozycja antropologiczna – bliżej jej do reportażu czy specyficznej autobiografii, ale chyba też dzięki temu czytelnikowi tak łatwo jest w ten świat wsiąknąć. Wade Davis ma świetny warsztat literacki, więc nie przebijamy się przez akademicki żargon, chociaż pada tutaj sporo obcych pojęć związanych z voodoo – co jest oczywiście zrozumiałe. „Wąż i tęcza” to warta przeczytania książka, pomimo tego, że ma już parę dekad na karku i może być nieaktualna w kilku miejscach, a w innych bywa chyba przekoloryzowana. Mimo wszystko pozwala poznać społeczność, która w powszechnym przekonaniu uchodzi za dziką, szaloną i barbarzyńską. Davis wychodzi poza stereotypy i pokazuje nam rzeczywisty świat.