„I teraz było tak samo, i tak samo będzie dla moich dzieci. I będę musiała sobie z tym poradzić, i oni również.

Ale życie nie składało się tylko z domu.

Poza domem było drugie, prawdziwe życie”.

Mówiąc szczerze, zupełnie nie wiedziałem, czego mam się spodziewać, sięgając po nową powieść Magdaleny Miecznickiej „Szczęście”. Ukazała się ona nakładem Wydawnictwa Literackiego. Do tej pory nie znałem tej autorki ani jej twórczości. Tymczasem jest ona znaną dziennikarką i pisarką. Jeden z jej dramatów został wystawiony w Londynie.

Co zatem skłoniło mnie do przeczytania tej książki? Otóż przeważył opis wydawcy, według którego powieść ta pokazuje „rodzinę od środka. Spoza kadru, na którym wszyscy zgodnie się uśmiechają”. Po skończonej lekturze nie sposób nie zgodzić się z tymi słowami.

Jednak „Szczęście” to dość specyficzna powieść. Chodzi mi tutaj o styl i język autorki. Dość powiedzieć, że w książce nie znajdujemy klasycznych dialogów. Autorka w ogóle nie używa myślników. Jednak okazuje się, że dialogi się pojawiają, tyle że nie w klasycznej formie. Jestem świadomy tego, że niektórym ta książka może się nie spodobać, wydać przegadana czy wręcz przesadzona. Ja natomiast dosłownie chłonąłem każde zdanie. Magdalena Miecznicka tak operuje słowem, że chciałoby się zapamiętać całe fragmenty, aby potem móc je cytować. Bardzo trafnie i ironicznie opisuje rzeczywistość, codzienność, w której tkwimy. Dochodzimy w tym momencie do kluczowego pytania: o czym jest ta książka? Odpowiedź na takie pytanie jest zawsze najprostszą recenzją. Otóż „Szczęście” to książka o rodzinie. Zwykłej, polskiej rodzinie, składającej się z małżeństwa z dwójką dzieci. Czy jednak taka odpowiedź będzie wyczerpująca i odda całą złożoność tej powieści? Moim zdaniem nie.

Narratorem tej opowieści jest Agata. To zwykła mieszkanka Warszawy, matka, żona i kochanka. Jednak w każdej z tych ról jest po prostu nieszczęśliwa. Nieszczęśliwa do granic możliwości, powiedzielibyśmy. Czuje się źle w roli matki, źle w roli żony i źle w roli kochanki. Dlaczego? Czy w jej życiu doszło do jakiegoś dramatu, jakiejś wielkiej tragedii? Na pierwszy rzut oka nie. Ma zdrowe dzieci i dobrze zarabiającego męża. Wydaje się, że wielu z nas mogłoby jej zazdrościć. Tymczasem Agata zazdrości innym, ale z pewnością nie samej sobie. Agata męczy się w swojej codzienności. Czuje się więźniem własnego życia. Więźniem własnej rodziny – męża i dzieci. Czuje się więźniem ich oczekiwań.

Nie potrafi się z tego więzienia uwolnić. Uważa, że musi się poświęcać dla dzieci, że warto dla nich trwać nawet w nieszczęśliwym małżeństwie. Agata codziennie wypełnia obowiązki matki i żony, jednak tak naprawdę jest gdzie indziej. Jej myśli krążą wokół kogo innego. Chce prowadzić zupełnie inne życie. Wracają do niej jej własne marzenia i pragnienia z młodości. Co poszło nie tak, że się nie ziściły? Dlaczego nie może być po prostu sobą? Dlaczego musi robić tylko to, czego oczekują od niej inni?

Agata podświadomie czuje, że nie wypełnia swoich ról wzorowo. Nie jest (nie umie być) przede wszystkim wzorową matką. Ma o to do siebie duży żal. Mimo że jest dopiero po czterdziestce, czuje się tak, jakby przegrała już swoje życie. Jakby nic dobrego już ją nie miało spotkać. Czy dlatego uwikłała się w romans? Romans, który również okazuje się trudny i skomplikowany. Czy Agata w ogóle wie, czego chce od życia? Czy kiedykolwiek będzie jeszcze szczęśliwa? Czy zawsze będzie podporządkowywać swoje pragnienia i potrzeby dzieciom?

Magdalena Miecznicka napisała trudną, żeby nie powiedzieć kontrowersyjną powieść. W pewnym sensie każdy z nas jest Agatą. Czy my czasem nie męczymy się w swoich związkach? Czy nie tęsknimy za życiem bez męża i dzieci? Czy nie porzuciliśmy swoich marzeń dla codziennej krzątaniny? Czy nie czujemy, że życie nam przelatuje przez palce? Czy każdy nadaje się do założenia rodziny, do bycia żoną/mężem i rodzicem?

Jakiego ostatecznie wyboru dokona Agata? Czy poczuje się wreszcie naprawdę szczęśliwa? W jakim kierunku zmierza jej małżeństwo i jej rodzina?

Osobiście recenzowana powieść bardzo mi się podobała. Pochłaniałem kolejne strony, czasem czując się tak, jakbym czytał o sobie. Według mnie autorka wykreowała bohaterów realnych, którzy mierzą się z codziennym życiem, nie umieją sobie poradzić z własnymi emocjami czy uczuciami. Pokazuje, jak wiele czynników ma wpływ na nas, nasze życie i wybory. Zachęcam wszystkich do sięgnięcia po „Szczęście”. Naprawdę warto.

Wojciech Sobański