Osią książki są zagadnienia dotyczące strony ogólnego postępowania administracyjnego oraz oświadczenia procesowego jako głównej formy realizacji przysługujących jej w postępowaniu uprawnień. Autor poddaje analizie pojęcie strony, formy i warunki jej udziału w postępowaniu administracyjnym, istotę oświadczenia procesowego oraz warunki prawidłowości i skutki wadliwości oświadczeń procesowych. Rozważa także kwestie dopuszczalności konwalidacji oświadczeń procesowych stron i możliwości ich odwołania (cofnięcia).

Istotną część książki stanowią uwagi na temat woli jako czynnika sprawczego wszelkich oświadczeń procesowych, zarówno tzw. oświadczeń woli, jak i tzw. oświadczeń wiedzy. W tej części zaprezentowano przegląd najważniejszych koncepcji i stanowisk filozoficznych, teologicznych, psychologicznych i neurofizjologicznych, odnoszących się do problemu woli, jej wolności i zaburzeń. W uzupełnieniu zasadniczych rozważań autor omawia konsekwencje przekroczenia przez stronę terminu do złożenia oświadczenia procesowego, zaniechania złożenia oświadczenia oraz złożenia fałszywego oświadczenia, rozpatrywane w świetle obowiązujących regulacji prawnych.

Przedmowa [fragment]
Strona jako podmiot oświadczeń procesowych to nie tylko jeden z uczestników postępowania administracyjnego, który korzysta w nim z określonych uprawnień i który musi posiadać pewne kwalifikacje prawne, aby mógł skutecznie realizować te uprawnienia za pomocą oświadczeń procesowych. Strona jako podmiot oświadczeń procesowych to przede wszystkim człowiek obdarzony wolą. Bez udziału woli bowiem żadne oświadczenie (nie tylko procesowe) nie mogłoby być w normalnych warunkach złożone. Mając to na uwadze, obszerną część pracy poświęcono woli jako czynnikowi sprawczemu oświadczeń procesowych. Wymaga podkreślenia, że wola pełni taką funkcję w odniesieniu do wszelkich oświadczeń procesowych – nie tylko tzw. oświadczeń woli, ale także tzw. oświadczeń wiedzy. Nazwy „oświadczenie woli” i „oświadczenie wiedzy” mają bowiem charakter umowny i nie w pełni odzwierciedlają istotę procesów psychicznych leżących u ich podstaw. Rozważania poświęcone woli mają skłonić do refleksji, co decyduje o tym, czy strona skorzysta z określonego uprawnienia procesowego poprzez złożenie oświadczenia, czy nie. Czy tylko przydatność danego oświadczenia z punktu widzenia osiągnięcia głównego celu postępowania?

Każde oświadczenie wiedzy składane w toku postępowania lub w związku z postępowaniem ma mieć w założeniu znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Żadne nie jest składane dla zaspokojenia ciekawości organu czy też dla samego wzbogacenia jego wiedzy. Treść złożonego oświadczenia wiedzy jest pochodną nie tylko wiedzy, ale także woli: woli wyjawienia prawdy albo jej częściowego zatajenia lub zafałszowania. Wola może kształtować treść informacji przekazywanej organowi w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy. Oświadczenia traktowane jako oświadczenia wiedzy nie zawsze więc są przejawem (odzwierciedleniem) wiedzy osoby składającej je, a co za tym idzie – nie zawsze wzbogacają wiedzę organu o obiektywnym stanie faktycznym sprawy. Niekiedy mogą kształtować pogląd organu na stan faktyczny sprawy, oddalając ten obraz od prawdy obiektywnej. Oświadczenia woli mają wpływ na fakt podjęcia działania przez organ, oświadczenia wiedzy – na treść działania organu. Nie zawsze więc oświadczenia wiedzy – jak się powszechnie przyjmuje – służą tylko informowaniu o pewnych faktach historycznych, nie zawsze też wyrażają ugruntowane przeświadczenie autora oświadczenia o jakimś fragmencie obiektywnej rzeczywistości. Jak zauważa L.D. Stolarienko, mowa jako środek komunikacji międzyludzkiej (obcowania międzyludzkiego) jednocześnie występuje i jako źródło informacji, i jako sposób oddziaływania na interlokutora. Powoduje to, że wolę należy traktować jako czynnik sprawczy wszelkich oświadczeń procesowych, nie tylko tzw. oświadczeń woli, ale także tzw. oświadczeń wiedzy.

Wola rozpatrywana jest w nauce w trzech podstawowych aspektach: 1) jej stosunku do rozumu, 2) jej wolności, 3) jej zaburzeń. O ile zaburzenia woli są przedmiotem rozważań w zasadzie jedynie psychiatrycznych, o tyle wolność woli (podobnie jak jej stosunek do rozumu) jest zagadnieniem interdyscyplinarnym, analizowanym przede wszystkim na gruncie filozofii i teologii, a w mniejszym stopniu – fizyki i neurofizjologii. Zagadnienia kluczowe dla rozstrzygnięcia problemu wolności woli każda z tych dziedzin postrzega jednak nieco odmiennie. Zaprezentowany w pracy przegląd najważniejszych koncepcji i stanowisk odnoszących się do tego problemu służyć miał w założeniu autora nie rozwiązaniu jego istoty, lecz wykazaniu, że zadanie to przerasta możliwości ludzkiego poznania (s. 16-17).