Adam Lityński to jeden z najwybitniejszych nestorów historyków prawa w Polsce. W pierwszym okresie swej kariery naukowej zajmował się epoką I Rzeczypospolitej, a szczególnie upodobał sobie tematykę przestępstw politycznych oraz kryminalnych tamtych czasów. Owocem jego trudów jest m.in. dzieło "Proces karny Insurekcji 1794". Praca to stricte naukowa, omawiająca jedno z najważniejszych zagadnień Powstania Kościuszkowskiego, jeśli chodzi o kwestie tzw. cywilne. Stanowi ona uszczegółowienie ogólnie pojętej materii karnej oraz instytucji, które miały zajmować się wykrywaniem, ściganiem i osądzaniem przestępstw.
Już w pracy W. Bartla - "Ustrój władz cywilnych powstania kościuszkowskiego" możemy odnaleźć wiele ciekawego materiału w tym zakresie, aczkolwiek książka ta traktuje o całokształcie ówczesnych władz cywilnych, a tym samym nie skupia się tylko i wyłącznie na sprawach karnych. Proces karny rewolucji 1794 r. wiąże się ściśle z bardzo ważną sprawą rozliczenia nieprawości targowiczan i grodzieńszczan, czyli ludzi, którzy zadali gwałt Konstytucji 3 Maja i zaprzedali się mocarstwom rozbiorczym. Dlatego też jednym z najistotniejszych organów Rady Zastępczej Tymczasowej a później Rady Najwyższej Narodowej była Deputacja Indagacyjna. Spełniała ona funkcje dzisiejszej prokuratury, a przygotowanie przez nią oskarżenia było poprzedzone czynnościami śledczymi, we współudziale z innymi agendami administracji powstańczego państwa. Lityński, skupiając się na tzw. normach formalnych (które uzupełniają normy materialne), ujawnia zawiłości procesu karnego na poszczególnych etapach jego przebiegu. Omawia postępowanie przygotowawcze, następnie procedurę przed sądem, a na koniec kwestię egzekucji wyroków karnych. Pomiędzy poszczególnymi częściami pracy porównuje ustawodawstwo i dokonania rewolucji polskiej i francuskiej, wyciąga z tego kapitalne wnioski, będące jedną z najlepszych paralel obu tych doniosłych wydarzeń, z jakimi miałem przyjemność się zetknąć.
Książka Adama Lityńskiego nie jest oczywiście literaturą zakrojoną na szerokiego odbiorcę. Świadczy o tym jej przedmiot, język, forma i styl. Niemniej jednak dla osób trochę bardziej niż przeciętnie zainteresowanych epoką kościuszkowską (a szczególnie tych studentów prawa I roku, którzy na Historii ustroju i prawa Polski robią coś ponad ziewanie i zaglądanie co chwilę na zegarek, z myślą o jak najszybszym zakończeniu swych mąk), może okazać się znakomitym uzupełnieniem wiadomości o 1794 roku.

Adam Lityński to jeden z najwybitniejszych nestorów historyków prawa w Polsce. W pierwszym okresie swej kariery naukowej zajmował się epoką I Rzeczypospolitej, a szczególnie upodobał sobie tematykę przestępstw politycznych oraz kryminalnych tamtych czasów. Owocem jego trudów jest m.in. dzieło "Proces karny Insurekcji 1794". Praca to stricte naukowa, omawiająca jedno z...