Miłość Adama i Antoniny wydawała się wieczna i nie do przezwyciężenia. Mimo dość znacznej różnicy wieku i doświadczeń udało im się odnaleźć i zbliżyć. Planują ślub i dalsze wspólne życie, wcześniej jednak czas, by Tosia poznała swoją przyszłą teściową.

Jedno spotkanie – niezręczne, bo niezręczne, ale pozbawione starć czy wrogości – i nagle, bez uprzedzenia to życie jak z bajki zaczyna się rozsypywać. Kilka kolejnych miesięcy wypełnionych jest coraz chłodniejszymi rozmowami Adama z Antoniną, a potem Adam bez wyjaśnienia odchodzi. A Antonina zostaje pozostawiona sam z cierpieniem i mnożącymi się pytaniami.

Problem z wybieraniem do lektury debiutów jest taki, że bardzo łatwo i niezwykle często – choć oczywiście istnieją wyjątki – trafiają się pozycje słabe. Bywa że mają ciekawy koncept, który zostaje jednak pogrzebany przez brak doświadczenia, pretensjonalność autora bądź kiepskiego redaktora, który nie wspomógł debiutanta. Wszystkie te trzy problemy można ze spokojem odnieść do debiutu Kahl-Łuczyńskiej – „Poza prawdą”.

Nie da się bowiem ukryć, że choć sama w sobie fabuła książki „Poza prawdą” jest, delikatnie mówiąc, przeciętna, to przy dobrym redaktorze prowadzącym dałoby się z całości wykluć historię, która może by nie zachwycała, ale byłaby miłym czytadłem. Tymczasem niestety zarówno prowadząca, jak i zwykła korekta i redakcja się nie popisała (o składzie już nie wspominając), pozwalając niedoświadczonej autorce na pretensjonalne wtręty, przydługie opisy, brak wyraźniej struktury książki czy pozbawionych wiarygodności bohaterów. Części błędów dało się uniknąć.

Oto bowiem choć opis obiecuje czytelnikom opowieść o rozstaniu i analizie związku – do głowy przychodzi na przykład film „500 dni miłości” – to autorka serwuje pozbawione akcji i życia długie opisy Antoniny snującej się z miejsca na miejsce bez wyraźnego celu. Tu gdzieś pojedzie z przyjaciółkami, tam przeprowadzi rozmowę z kolegami z pracy, potem coś upiecze lub znów będzie się błąkać w głowie lub przestrzeni. Okazjonalnie wymieni kolejne pretensjonalne maile z Adamem, popłacze, ale wniosków nie wyciągnie żadnych. Prawie żadne z działań nie ma znaczenia, bowiem do tego autorka już nigdy nie wróci. Zakończenie – powiązane na ślinę ze środkiem – po prostu jest w tym miejscu, w którym jest, ale równie dobrze mogłoby znaleźć się sto stron później lub wcześniej.

Struktura gdzieś tam jest, pomysł na całość także – widać powiązanie między początkiem a finałem, ale wydaje się, że autorka miała zamysł na to, od czego rozpocząć powieść i na czym ją zakończyć, ale niekoniecznie wiedziała, co powinno znaleźć się w międzyczasie, więc tworzyła na bieżąco. Usilnie próbuje zachować powód rozstania do końca w tajemnicy, w teorii chyba by zaskoczyć czytelników, ale w zasadzie łatwe do przewidzenia. Autorka bardzo stara się, by nie zaspoilerować finału, co przekłada się na to, że de facto nikt nie roztrząsa tu powodów rozstania, bo jeszcze ktoś zacząłby drążyć temat lub wpaść na jakiś trop i co wtedy. Miast tego wstawia kolejne sceny z życia Tosi, co jak już zostało powiedziane, wychodzi nie za dobrze.

Problemem jest także rozbicie narracji na dwóch bohaterów. Jasne, Adam jako narrator pojawia się z rzadka, raz na jakieś sto stron, ale skutecznie sprawia, że czytelnik darzy go jeszcze większą niechęcią. Skoro już cała ta tajemnica miała być tajemnicą, to czy nie lepiej byłoby żeby pojawiał się tylko przez te wymieniane z Tosią maile? Po co kopać pod sobą jeszcze głębszy dołek? Jeśli celem miało być pokazanie miłości Adama do Tosi czy chociaż wywołanie sympatii u czytelników, to efekt jest odwrotny, bo z jego narracji wyłania się odpychający buc pozbawiony cech, o których mówi Antonina. Nie widać także tej miłości, o której zapewnia on sam i opis z okładki.

Całości nie pomaga też fakt, że obie narracje są stylistycznie nie do odróżnienia. W żadnym miejscu nie widać między nimi tej różnicy wieku czy doświadczeń, o których tak wszyscy usilnie wspominają. To w połączeniu z tym, że Adam nie jest tak naprawdę pełnoprawnym bohaterem (prawie nic o nim czytelnik się nie dowiaduje), sprawia, że nie ma absolutnie żadnego powodu dla czytelnika, by kibicować jemu czy temu związkowi.

Trudno powiedzieć więc ostatecznie, czy Kahl-Łuczyńska stanie się dobrą pisarką. Możliwe – wszak debiuty nie muszą przesądzać o dalszej twórczości, jednak przez obecną oprawę techniczną nie można wysnuć żadnych wniosków. Szkoda, ale pozostaje mi wierzyć, że może, może w przyszłości istnieje szansa na lepszą historię. Albo chociaż lepiej napisaną.

Opinia także na: https://natemat.pl/blogi/recenzjeksiazek/316055,poza-prawda?_ga=2.90437466.1557650958.1595890089-187466110.1589736957

Miłość Adama i Antoniny wydawała się wieczna i nie do przezwyciężenia. Mimo dość znacznej różnicy wieku i doświadczeń udało im się odnaleźć i zbliżyć. Planują ślub i dalsze wspólne życie, wcześniej jednak czas, by Tosia poznała swoją przyszłą teściową.

Jedno spotkanie – niezręczne, bo niezręczne, ale pozbawione starć czy wrogości – i nagle, bez uprzedzenia to życie jak z...