Opowiadanie Marii Konopnickiej o antysemityzmie, czy raczej o prześladowaniu Żydów. Oczami tytułowego bohatera, sześćdziesięciosiedmioletniego introligatora obserwujemy zbliżający się pogrom Żydów. Do tego jeszcze zapowiadany przez ludzi wprost bądź też przez ich zachowania.
Z drugiej strony widać walkę Mendla o akceptację, ale nie jako obcego czy słabego, ale człowieka równego innym, chrześcijanom.
O pogromie ostrzegają go ludzie myślący podobnie jak on i inni, uważający Żydów za „obcy żywioł”, ale tego jednego akurat szanujący, a nawet lubiący. Dobre, współczujące kobiety chcą poustawiać w jego oknach święte obrazy i krzyż, inni zalecają mu ucieczkę.
Dydaktyczny charakter opowiadania widoczny jest jak na dłoni. Konopnicka ustami bohatera przekonuje czytelników, że Żydzi są takimi samymi ludźmi jak ich polscy i chrześcijańscy sąsiedzi, tak samo pracują, chorują i bawią się, tak samo chcą wykształcić dzieci. Jedyne co ic różni, to miejsce i sposób modlitwy. Ale na ulicy tego nie widać. To apel nie o tolerancję, ale o akceptację, o pełne równouprawnienie faktyczne (bo prawne nastąpiło wcześniej) ludności żydowskiej, o uznanie ich za naszych braci i współobywateli. Mendel stwierdza, że to nie ludzie mówią o planowanym pogromie, ale wódka i szynk oraz że chrześcijanie uszanują jego,dumnie stojącego w oknie w żydowskim stroju. I o takiej postawie społeczeństwa marzyła autorka. Nie udało się do tego dojść przez wiele lat a i internet przekonuje, że ten stan trwa.
A tym, którzy próbują usprawiedliwić zbrodnie na Żydach ich jakimikolwiek postawami warto polecić końcówkę opowiadania i ostatnie słowa Mendla.
Opowiadanie wysłuchane w formie darmowego audiobooka Wolnych Lektur (czytał Wiktor Korzeniewski), w ramach marcowego wyzwania książka autorstwa jednego z literackich patronów lat 2020-2024.

Opowiadanie Marii Konopnickiej o antysemityzmie, czy raczej o prześladowaniu Żydów. Oczami tytułowego bohatera, sześćdziesięciosiedmioletniego introligatora obserwujemy zbliżający się pogrom Żydów. Do tego jeszcze zapowiadany przez ludzi wprost bądź też przez ich zachowania.
Z drugiej strony widać walkę Mendla o akceptację, ale nie jako obcego czy słabego, ale człowieka...