Zło czai się wszędzie: na karuzeli i na autostradzie, w pociągu i nad brzegiem jeziora, na górskiej ścieżce, a nawet w wysokiej trawie. Czyha na tych, którzy zboczą z drogi, tej fizycznej i tej moralnej. Czeka, żeby zadać ból, zranić, rozszarpać na strzępy. Czytając książkę w domowym zaciszu możemy się uspokajać, że takie zło jest jedynie wymysłem autora i literacką fikcją, dopóki nie spostrzeżemy, że to najgorsze, najmroczniejsze i budzące największą grozę czai się w ludziach. Może czai się w nas?

Joe Hill w zbiorze opowiadań grozy pod tytułem „Gaz do dechy” odsłania przed nami najróżniejsze oblicza zła. Nawiedzona karuzela, potwór w jeziorze, diabeł na schodach, duchy i zombie to tak sztampowe czarne charaktery, że wydaje się, że niczym nas już nie zaskoczą. Ale autor zręcznie gra na naszych oczekiwaniach, prezentując postaci z horrorów w zupełnie nowej odsłonie: schodzące na drugi plan wobec zła, do jakiego zdolny jest człowiek. I chociaż krwawe sceny i zjawiska rodem z koszmarów pasują do naszych wyobrażeń, to prawdziwy dreszcz niepokoju budzą tu ludzie: bezwzględni, egoistyczni i pozbawieni skrupułów.

W opowiadaniach zaskakuje kontrast między zwykłymi wydarzeniami a tym, do czego prowadzą. Podróż samochodem kończy się w cyrku umarłych albo w labiryncie wysokich traw, wyprawa do wesołego miasteczka budzi do życia potwory (te na karuzeli i te w ludziach), a przedział pociągu niespodziewanie zapełnia się wilkami. Wśród mrocznych tematów wyróżnia się bardziej pogodne opowiadanie „Spóźnialscy”, o mocno „spóźnionych” gościach objazdowej biblioteki – to mój zdecydowany faworyt w całym zbiorze. Szczególnie podobało mi się też „Nad srebrzystą wodą jeziora Champlain”, za pełne uroku spojrzenie na wydarzenia oczami dziecka, oraz „Faun”, za genialną reinterpretację motywów zaczerpniętych z „Opowieści z Narnii”. Warto też zwrócić uwagę na eksperymenty formalne w „Diable na schodach” i „Tweetach z cyrku umarłych”. Dodatkową zaletą zbioru jest obszerny wstęp, w którym autor opowiada o tym, co go ukształtowało jako pisarza i jako człowieka, a także posłowie, pokazujące kulisy powstawania każdego z opowiadań.

Joe Hill nie wybił się jedynie dzięki sławie ojca, Stephena Kinga. Ciężko pracował na swój sukces. Odnalazł własny głos i własną estetykę, choć widać oczywiście pewne cechy wspólne. Przede wszystkim Hill, podobnie jak King, nie próbuje straszyć dla samego strachu, ale schodzi głębiej, czy raczej: wspina się wyżej. Porusza takie tematy, jak zespół stresu pourazowego, żałoba, trudne dzieciństwo i trudni rodzice. Najważniejsze i najciekawsze w jego tekstach są doskonale wykreowane profile psychologiczne bohaterów. Właściwie każde z opowiadań zaskakuje i skłania do refleksji. Czy uczeń przerósł mistrza? Przekonajcie się sami.

Agnieszka Kruk